Morgunblaðið - 09.01.2020, Qupperneq 44

44 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. JANÚAR 2020
Ég hef lengi velt
því fyrir mér hvernig
forgangsröðun ríkis-
stjórnarinnar virkar,
hvernig þau sem
stjórna landinu hverju
sinni ráðstafa þeim
krónum og aurum sem
til skiptanna eru. Það
er auðvitað þannig
með ríkisfjármálin
eins og heimilis-
bókhaldið að það eru
ákveðnar krónur til skiptanna og
þegar þær krónur duga ekki fyrir
fullum útgjöldum þá er tvennt í
stöðunni.
Annarsvegar er það tekjuaukn-
ing, það er að auka álögur á heim-
ilin og fyrirtækin með aukinni
skattheimtu svo fjölga megi krón-
unum sem til skiptanna eru og
hinsvegar að beita niðurskurðar-
hnífnum. Ég vil trúa því að allir
séu að gera sitt allra besta við að
setja fjármagnið á rétta staði í
réttum stærðum og að forgangs-
röðunin sé skynsamleg en því mið-
ur virðist kerfið leka þar sem þess-
ar krónur skreppa svo mikið saman
á leið sinni í gegnum það.
Aukin framlög til heilbrigðis-
mála – fara þau á rétta staði?
Árum eða áratugum saman hefur
umræðan um heilbrigðiskerfið ver-
ið á eina leið, það sé fjársvelt svo
um munar. Þrengt sé að á öllum
sviðum svo sem geð-
heilbrigðisþjónustu og
þjónustu við eldri
borgara. Ríkis-
stjórninni er tíðrætt
um að framlög séu að
hækka milli ára en
það er eins og hún átti
sig ekki á því að þörf-
in eykst meira en
framlögin og þannig
heldur þjónustan
áfram að skerðast og
álagið á stéttina að
aukast.
Fjárþörfin er langt
umfram fjárframlögin þrátt fyrir
„ríkulega“ hækkun milli ára. Eins
er mikilvægt að átta sig á því að
þegar málaflokkur sem þessi hefur
verið fjársveltur svo árum og ára-
tugum skiptir þá eru alltaf skerð-
ingar á skerðingar ofan. Í skerð-
ingum sem þessum er það helst
mannauður og þekking sem tapast.
Dýrkeypt mistök
við Hringbraut
Ákveðið var að halda uppbygg-
ingu spítalans áfram á einum dýra-
rasta byggingarreit landsins með
þar til gerðum óþægindum fyrir
sjúklinga, starfsfólk og íbúa í
kring. Í stað þess að fara með spít-
alann á svæði sem hefði verið hægt
að byggja upp á hagkvæmari og
betri hátt en ella. Hér virðist vanta
mikið upp á framtíðarsýn þar sem
þjóðin er að eldast og þörfin á
þjónustu spítalanna eykst ár frá
ári.
Fjárframlög til sjúkrahúsanna á
Selfossi og Akranesi eru um og yfir
5 milljarðar á hvorn. Framlag rík-
isins til Heilbrigðisstofnunar Suð-
urnesja (HSS) er innan við 3 millj-
arðar þar sem skurðstofunni var
lokað fyrir hartnær 10 árum. Því er
ekki sama þjónusta í boði fyrir íbúa
í sveitarfélögunum í nágrenni höf-
uðborgarinnar, vestan og sunnan
megin við borgina. Suðurnesja-
menn hafa lengi barist fyrir því að
fá aukið fjármagn inn á stofnunina
þar sem framlögin hafa ekki verið í
takt við fólksfjölgun og þjón-
ustuþörf á svæðinu. Skoðaðir hafa
verið möguleikarnir á því að opna
skurðstofuna á ný í þeim tilgangi
að létta á LSH en því verið hafnað.
Ástæðan er sögð óhagkvæmni en
þá spyrjum við Suðurnesjamenn
óhagkvæmni hverra?
RÚV og almannavarna-
hlutverkið
Á öðrum stað í fjárlögunum er
minnst á ríkisstofnunina RÚV og
verður henni úthlutað um 5 millj-
örðum á árinu. RÚV verður á pari
við spítalana á Akranesi og á Sel-
fossi en langt umfram framlag til
HSS, hvers vegna? Jú, því að RÚV
hefur menningarlegt gildi og hefur
líka almannavarnaskyldum að
gegna þegar það á við.
Svona svipuðum aðstæðum og
gengu yfir okkur á dögunum þegar
hvorki náðist sjónvarp né útvarp á
sumum svæðum landsins. Þegar
fólk beið frétta en ekki var hægt að
flytja þeim fréttirnar því rafmagn
og sendar lágu niðri, eina sem virk-
aði var gamla góða langbylgjan
sem fyrirhugað er að leggja niður á
árinu.
Í einni svipan var hugmynda-
fræði RÚV varpað fyrir borð þar
sem einn af grundvallarþáttum
þess virkaði ekki þegar mest á
reyndi. Hvað er þá eftir, menning-
arlegi þátturinn? Ætli við getum
ekki treyst því að einkareknir fjöl-
miðlar geti með jafngóðum hætti
sinnt honum fái þeir fjármagn og
tækifæri til.
Eins og dæmin sýna okkur þá
eru til peningar, bara spurning í
hvað þeir eru nýttir, hver for-
gangsröðunin er. Það er alltof víða
sem illa er farið með almannafé.
Forgangsröðun í
ríkis(heimilis)bókhaldinu
Eftir Hallfríði G.
Hólmgrímsdóttur » Skoðaðir hafa verið
möguleikarnir á því
að opna skurðstofuna á
ný í þeim tilgangi að
létta á LSH en því verið
hafnað.
Hallfríður G
Hólmgrímsdóttir
Höfundur er bæjarfulltrúi
Miðflokksins í Grindavík.
Í dag, 9. janúar
2020, fagnar Hjálp-
arstarf kirkjunnar
fimmtíu ára starfs-
afmæli. Frá upphafi
hefur markmið okkar
verið að aðstoða fólkið
sem býr við erfiðustu
aðstæðurnar og getur
síst veitt sér björg upp
á eigin spýtur, hvort
sem er í verkefnum
hér á Íslandi, á átaka- eða nátt-
úruhamfarasvæðum eða í þróun-
arsamvinnuverkefnum í fátækustu
samfélögum heims. Í öllu okkar
starfi skiptir máli að aðstoðin sé
þannig skipulögð að hún sé valdefl-
andi, – að hún sé raunveruleg hjálp
til sjálfshjálpar.
Við hjá Hjálparstarfinu ætlum að
fagna tímamótunum með því að
halda málþing á afmælisdaginn
sjálfan um þetta hugtak „valdefl-
ingu“ í samhengi við valdeflingu
kvenna og af hverju hún skiptir svo
miklu máli í öllu hjálparstarfi. Í
starfi okkar höfum við séð aftur og
aftur hvernig valdefling gjörbreytir
lífi kvenna og fjölskyldna þeirra til
hins betra og skilar sér áfram inn í
samfélagið.
Saga Harriet sem er fjögurra
barna móðir í Rakaí-héraði í Úganda
ber vitni um það hvernig valdefling
virkar. Harriet naut aðstoðar Hjálp-
arstarfs kirkjunnar ár-
ið 2010 en þá var hún
mjög veikburða af völd-
um alnæmis. Hún gerði
sér engar vonir um að
lifa af en var huggun í
að vita að börnin henn-
ar hefðu fengið húsa-
skjól og aðgang að
vatni. Harriet náði hins
vegar heilsu á ný með
því að taka lyf og er nú í
sveitarstjórn þar sem
hún leggur áherslu á að
efla þjónustu við HIV-smitaða og
börn þeirra.
Málþingið er í Háteigssal á 4. hæð
á Grand hóteli, Sigtúni 38, kl. 16.30-
18.30. Frú Agnes M. Sigurðardóttir
biskup Íslands og verndari stofn-
unarinnar flytur ávarp í upphafi
málþings en meðal annarra ræðu-
manna er frú Eliza Jean Reid for-
setafrú.
Valdefling kvenna
er áhrifarík
leið til framfara
Eftir Kristínu
Ólafsdóttur
Kristín Ólafsdóttir
» Í starfi okkar höfum
við séð aftur og aftur
hvernig valdefling gjör-
breytir lífi kvenna og
fjölskyldna þeirra til
hins betra og skilar sér
áfram inn í samfélagið.
Höfundur er fræðslufulltrúi
Hjálparstarfs kirkjunnar.
Alveg er það ótrúlegt hvað borgar-
stjórnarmeirihlutinn hefur oft lag á
að taka óskynsamlegar ákvarðanir.
Það er sama hvar borið er niður.
Sumar ákvarðanir meirihlutans eru
til óþæginda fyrir borgarbúa. Nýj-
asta hugmynd þeirra er að hrófla
við biðstöðinni á Hlemmi sem gerir
það að verkum að aðgangur borg-
arbúa að strætóferðum er mun
verri.
Sigurður Guðjón Haraldsson.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12.
Mistækur meirihluti
LAUGAVEGI 24 - REYKJAVÍK - S. 552 0800
SKIPAGÖTU 7 - AKUREYRI - S. 462 4646
ÞURR AUGU?
Náttúruleg vörn gegn augnþurrki
Trehalósi kemur
á jafnvægi og
verndar frumur
hornhimnunnar
Inniheldur
trehalósa
úr náttúrunni
Hýalurónsýra
smyr og gefur
langvarandi raka
Sérstaklega milt
fyrir augun
Án rotvarnarefna
Tvöföld
virkni- sex sinnumlengri ending
Fæst í öllum helstu apótekum og Eyesland gleraugnaverslun Grandagarði og Glæsibæ, 5. hæð
Allt um
sjávarútveg