Skessuhorn


Skessuhorn - 03.06.2020, Page 40

Skessuhorn - 03.06.2020, Page 40
MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 201940 Horft yfir liðið ár og litið til þess nýjaSjómannadagurinn johannes Simonsen er hálfsextug- ur Færeyingur sem í áratugi hefur verið búsettur á Akranesi. Hann er fæddur í Þórshöfn í Færeyjum 1965 og ólst þar upp. johannes segir að uppeldið hafi einkennst af frjáls- ræði og sterkri tengingu við náttúru eyjanna, ekki ósvipað og hjá strák- um á hans aldri sem á sama tíma voru að alast upp í sjávarútvegs- bænum Akranesi. „Við krakkarn- ir vorum að leika okkur í fjörunni og á bryggjunni og svo var laumast í fuglabjörgin. Í rauninni vorum við að læra að verða sjálfstæðir, þetta frjálsræði mótaði okkur og efldi frumkvæði einstaklingsins, eitthvað sem í mínum huga er nauðsyn- legt öllum sem vilja spjara sig í líf- inu. nú þegar ég hætti launavinnu hjá öðrum atvinnurekanda var fyrsta vers hjá mér að kaupa stærri trillu og hefja útgerð. Það var allt- af draumur minn, allt frá því ég var polli,“ segir hann í upphafi samtals við blaðamann. Strax og tognaði úr stráknum úti í Færeyjum var johannes farinn að vinna fyrir sér. Byrjaði ungur á sjó, eins og raunin er með marga Fær- eyinga, en kláraði menntaskóla- nám í Þórshöfn. Eftir það lá leiðin hingað til Íslands þar sem johann- es kynntist verðandi eiginkonu sinni Þórdísi Skúladóttur frá Akra- nesi. Þau eiga þrjú börn en Þórdís átti einn son fyrir. Eftir flutning á Akranes vann johannes fyrst við smíðar með tengdaföður sínum og mági. Eftir það lá leiðin aftur á sjó- inn, fyrst á togurum frá Akranesi en síðan á frystitogara frá Skagaströnd og þar bjó fjölskyldan um tíma. Þegar johannes var kominn yfir þrítugt söðlaði hann svo algjörlega um. Hélt í verkfræðinám til Dan- merkur. Eftir fjögurra ára nám fékk hann vinnu hjá Skaganum sem þá var hratt að vaxa upp sem lausna- miðað framleiðslufyrirtæki á fisk- vinnslutækjum. Reynslan johann- esar af sjónum og verkfræðinámið nýttust honum og ekki síður Skag- anum vel við þróun hátækni fisk- vinnslubúnaðar. Allir þekkja ævin- týralegan vöxt og velgengni fyrir- tækisins. Hjá Skaganum 3X starfaði johannes samfleytt fram til 2019. „Þegar ég missti vinnuna stóð ég á tímamótum. nærtækast var að sækja aftur á sjóinn, til þess lífs sem ég þekkti kannski einna best til og líkar auk þess best við. Ég hafði alla tíð haft gaman að fiskveiðum, átti opinn bát hér á Akranesi og hef haft unun af því að róa til fiskjar, nú eða stunda silungsveiðar upp til lands- ins. nú hef ég ásamt Marinó Frey syni mínum keypt stærri bát, Guð- mund Þór AK-99, og gerum við út ýmist héðan frá Akranesi eða frá öðrum höfnum á suðvesturhorninu þar sem besta fiskinn er að fá hverju sinni.“ johannes er formaður Smá- bátafélagsins Sæljóns og brennur fyrir að útgerð smábáta við Íslands- strendur geti eflst og dafnað. Rætt er við hann um stöðu smábátaút- gerðar, hugsanlega kvótasetningu í grásleppu og framtíð fiskveiða á smærri bátum. Mæst á miðri leið Þegar johannes missti vinnuna á síðasta ári ákvað hann að fara á sjó. Hann hafði átt lítinn bát, Glódísi AK, en ákvað að fá sér meira sjó- skip og byrja að gera út án þess að eiga kvóta. „Ég kom mér í sam- band við útgerðarmann á Breið- dalsvík sem vildi selja bát sinn Guðmund Þór, 12 brúttótonna bát. Þessi bátur hafði upphaflega verið á snurvoð en var lengdur og breytt mikið árið 2015. „Þetta er mjög góður sjóbátur. Við feðgar höfum verið að leigja kvóta í vet- ur en verðum svo á strandveið- um í sumar. Það er útgerðarfélag- ið Arnarholt sem við feðgar höf- um um reksturinn. Seljandi Guð- mundar Þórs vildi taka Glódísina uppí. Þegar við vorum búnir að koma okkur saman um verð fyrir báða bátana sigldum við af stað og ákváðum að mætast á miðri leið í stað þess að keyra með þá landleið- ina. Þetta voru þannig lagað mjög óvenjuleg viðskipti sem byggðust á trausti sem sjaldgæft er í viðskipt- um nú til taks. Bátaskiptin áttu sér einfaldlega stað úti á rúmsjó utan við Höfn í Hornafirði. Við bund- um bátana saman og hann kenndi mér á helstu siglingatækin og svo hélt hvor í sína áttina. Við vor- um ekki búnir að ganga frá kaup- samningi en í kjölfarið fylgdi mikil vinna við afléttingu veða og papp- írsþátturinn allur sem er ótrúlega seinlegur. Þremur mánuðum síð- ar var sú vinna afstaðin og skrifað undir afsal.“ 75% í leiguverð fyrir kvótann Frá því um áramót hafa þeir jo- hannes og Marinó Freyr verið á veiðum, ýmist frá Akranesi en gerðu um tíma út frá Vestmanna- eyjum og héldu þá til í bátnum. Við gerðum rétt í því að fara til Eyja, þar var botnlaust fiskerí um tíma í vor.“ Svo snéru þeir feðgar til strandveiða þegar leið á maí. „Við eigum ekki kvóta og höfum því ver- ið að leigja kvóta á markaði í vetur. En umsvif okkar sem stundum slík- ar veiðar eru ekki eðlileg, geta ekki orðið það ef mið er tekið af leigu- verði fyrir kvóta.“ jóhannes sýnir blaðamanni útprentun af uppgjöri frá Reiknistofu fiskmarkaða frá því 19. mars síðastliðinn um veið- ar Guðmundar Þórs AK og uppgjör vikuna áður. Brúttó afli þorsks var þá vikuna 11,2 tonn á bátnum og meðalverðið 280 krónur. Veltan var því 3.151 þúsund krónur. Kostnað- urinn var svo þessi: Leiguverð fyr- ir kvótann var 2.370 þúsund krón- ur, aflagjöld í Akraneshöfn tæpar 50 þúsund krónur, fiskmarkaður- inn fékk 124 þúsund krónur fyr- ir að selja fiskinn, auðlindagjald var 112 þúsund krónur auk annars kostnaðar. Brúttó höfðu þeir feðg- ar 404 þúsund krónur eftir til að greiða sér laun og greiða af bátnum sínum. nákvæmlega 75% af heild- ar aflaverðmæti þessarar viku rann því beint til handhafa kvótans sem veitt var út á. „Staðreyndin er sú að hvert tonn í veiðiheimildum kostar á þriðju milljón króna ef þú kaupir. Til að geta til dæmis átt tíu tonna kvóta þarftu að fjárfesta fyrir 25-30 millj- ónir. Ríkið er því ekki að innheimta nema einn tuttugasta í auðlindagjald af því sem við erum að borga fyrir að fá að veiða fiskinn. Auðlindagjaldið er því smáaurar í samanburði við það sem handhafar kvótans eru að fá. Þarna liggur vandi okkar smá- bátakarlanna í hnotskurn. nýlið- un er því nánast útilokuð og sam- þjöppun hefur aukist.“ johannes segir að veiðar út á leigukvóta hafi verið nær vonlausar um tíma í vet- ur þar sem fiskverð hríðféll í kjölfar þess að markaðir ytra lokuðust út af Covid-19. „Ráðherra ákvað nýlega að leyfa mönnum að geyma 25% af afla þessa fiskveiðiárs í sjónum. Því hættu margir veiðum og ákváðu að geyma fjórðung kvótans fram á næsta fiskveiðiár. Við það hækkaði verðið á markaði og fékk ég til að mynda 420 krónur fyrir kílóið af stórum þorski sem ég landaði síð- astliðinn fimmtudag.“ Þrjár stoðir smábátaútgerðar En við færum nú talið að stöðu smábátaútgerðar, enda er johann- es formaður Sæljóns, smábátafélags Akraness. Hann brennur fyrir hags- munum síns félags. „Í dag byggir kerfið í kringum smábátaútgerð og nýliðun í greininni á þremur meg- instoðum. Það er byggðakvóti, grá- sleppuveiðar og strandveiðar. Aðra möguleika eiga menn ekki til að hefja útgerð, eigi þeir ekki sjálfir kvóta. Í raun má því segja að smá- bátaútgerð sé blómlegust á þeim Johannes Simonsen er formaður smábátafélagsins Sæljóns á Akranesi: „Framtíð smábátaútgerðar byggir á þremur megin stoðum“ Johannes Simonsen. Johannes Simonsen undir stýri á báti sínum Guðmundi Þór AK-99. Í sjóstangaveiðiferð utan við Akranes á litla opna bátnum sem hann átti áður. Ljósm HB

x

Skessuhorn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.