Vinnan - 01.05.1966, Side 32

30
u
innan
Starfsíólk 29.
sambandsþings
1964.
og fjármála ennþá miklum mun minni en réttmætt
væri, þar eð félagsmenn A.S.Í. og fjölskyldur þeirra
eru um það bil helmingur þjóðarinnar.
Hér að framan er einvörðungu fjallað um stjórn-
mála- og verkamálastarfsemi A.S.Í. en starfs sam-
bandsins í menningarmálum hefur ekki verið getið.
Það er þó ekki svo að skilja, að engin starfsemi í
menningarmálum liggi eftir það. Að vísu hefur fé-
leysi sambandsins tálmað mjög slíkri starfsemi. Þó
hafa verið gerð mikil átök í þeim efnum. Má þair
nefna Menningar- og fræðslusamband alþýðu, er um
skeið rak bókaútgáfu. Stóð það fyrirtæki um nokk-
urra ára skeið og gaf út ýmsar góðar bækur.
Nú á síðustu árum hefur Alþýðusambandið komið
sér upp eigin húsi fyrir starfsemi sína. Auk þess hefur
það byggt sumardvalarheimili fyrir verkamenn austur
í Ölfusi. Eitt helzta baráttumál þess nú á sviði menn-
ingarmála er að koma upp gagnfræðaskóla fyrir
verkamenn. Starf A.S.Í. í menningarmálum er merkur
þáttur í sögu þess, en hann verður því miður ekki
rakinn hér.
Skipulagsvandamál
Breyting sú, er gerð var á skipulagi Alþýðusam-
bandsins árið 1940, var einungis í því fólgin að sam-
bandið hætti að vera pólitískur flokkur. Að öðru leyti
hefur það allt frá stofnun þess nú í hálfa öld búið
við það skipulag, sem í öndverðu var upp tekið.
Á þessu tímabili, einkum þó á síðasta aldarfjórð-
ungi, hefur átt sér stað hér á landi hin mesta atvinnu-
bylting í sögu þjóðarinnar. Fjöldi nýrra starfsgreina
hefur orðið til og fjölmörg ný starfsgreinafélög ver-
ið stofnuð innan sambandsins. Skipulag þess er því
orðið algerlega úrelt og hæfir enganveginn núverandi
aðstæðum. í stað skipulags kemur í raun og veru
skipulagsleysi.
Þó hefur sú breyting orðið á skipulaginu nú síðari
árin, að landssambönd hafa myndazt innan einstakra
starfsgreina. Eru þau beinir aðilar að Alþýðusamband-
inu. Þessi landssambönd eru: Landssamband vöru-
bifreiðarstjóra, Samband matreiðslu- og framreiðslu-
manna, Sjómannasamband íslands, Landssamband ís-
lenzkra verzlunarmanna.
Hin einstöku félög innan þessara landssambanda
eru því beinir aðilar að sínum eigin landssambönd-
um, en óbeinir aðilar að Alþýðusambandinu.
Tilkoma þessara landssambanda sýnir ljóslega, að
stakkur sá, er Alþýðusambandinu var sniðinn í fyrstu
og hafði farið vel lengi framan af, er nú óðum að
springa utan af því. Er óhjákvæmilegt að sníða því
nýjan stakk, sem hæfir því nú. Hinn mikli ruglingur
og glundroði, sem hinar mörgu starfsgreinar innan
sambandsins hafa valdið, einkum í sambandi við
vinnustöðvanir, hefur og sýnt það oft og áþreifanlega
að eigi má lengur við svo búið standa. Forystumenn
samtakanna hafa fyrir löngu gert sér grein fyrir
þessum staðreyndum. Samþykkti því 25. þing A.S.Í.
1956 að kjósa 5 manna milliþinganefnd til þess að
athuga hugsanlegar breytingar á lögum og skipulagi
samtakanna. í nefndina voru kjörnir: Eðvarð Sig-
urðsson, ritari Verkamannafélagsins Dagsbrúnar,
Snorri Jónsson, formaður félags járniðnaðarmanna,
Eggert G. Þorsteinsson, formaður Múrarafélags
Reykjavíkur og Tryggvi Helgason, formaður Sjó-
mannafélags Akureyrar. Síðar tók sæti í nefndinni,
Óskar Hallgrímsson, formaður Félags íslenzkra raf-
virkja.
Álit nefndar þessarar var lagt fyrir 26. þing A.S.Í.
1958. Taldi hún eigi timabært, að gera tillögur um
skipulag A.S.Í. í einstökum atriðum né breytingar á
lögum þess. í þess stað lagði hún til, að þingið sam-