Börn og menning - 2017, Blaðsíða 6

Börn og menning6
Mysteries) urðu aðeins sex, gefnar út 1949–1959, og eru
allar til á íslensku. Þá rötuðu þrjár bækur af fjórum um
Baldintátu (The Naughtiest Girl) á íslensku, samdar 1940–
1952 en þýddar 1959–1961. Aðeins ein bók kom upphaf-
lega út af Leynifélaginu sjö saman (The Secret Seven), árið
1967, en árin 1990–1994 komu fimm í viðbót, þýddar
af Álfheiði Kjartansdóttur og Nönnu Rögnvaldardóttur. Á
frummálinu telur sú ritröð fimmtán bækur sem út komu
1949–1963. Þessar bækur eru styttri en hinar ritraðirnar,
ná sjaldan 100 síðum. Þá má ekki gleyma Doddabókunum
sem Hersteinn Pálsson þýddi fyrstur á íslensku en þær eru
örstuttar myndabækur og eðlisólíkar bókum hennar fyrir
eldri börn. Alls sendi Enid Blyton frá sér 24 Doddabækur
milli 1949 og 1963, iðulega tvær á ári. Doddi í leikfanga­
landi kom fyrst út árið 1957 í þýðingu Hersteins.
Eins og sjá má af þessari upptalningu semur Enid Blyton
þessar bækur allar í einu; ef litið er á ritaskrá hennar kemur
í ljós að hún fór létt með að senda frá sér 1000-1200 blað-
síður af lengri og flóknari barna- og unglingabókatexta ár
eftir ár. Í mörg ár sendir hún þannig frá sér Ævintýrabók,
Fimmbók og Dularfullubók: árið 1944 komu t.d. Ævin­
týraeyjan, Fimm á flótta og Dularfulla kattarhvarfið upp-
haflega út. Árið 1950 komu út Ævintýraskipið, Fimm í hers
höndum, Dularfullu sporin, Ráðgátan á Rofabæ, Leynifélagið
Sjö saman og þrjár aðrar bækur í ritröðum af svipaðri lengd,
fyrir utan alls konar smábækur. Það þarf engan að undra að
mörgum hafi ofboðið dugnaður hennar en þó varla fyrri
eiginmanninum Hugh Pollock því að eftir skilnað þeirra
Enid gekk hann að eiga rómönsuhöfundinn Idu Pollock
sem var engu afkastaminni en fyrri eiginkonan; átti til að
senda frá sér 4–5 skáldsögur fyrir fullorðna í fullri lengd á
ári undir ýmsum nöfnum.
„Hvítþveginn“ Jói
Vegna dugnaðarins hefur Enid Blyton stundum verið
álitin hálfgerð verksmiðja og útgefendur hafa ef til vill þess
vegna verið óhræddir við að breyta textum hennar. Það á
við um enskar endurútgáfur Ævintýrabókanna á þessari
öld þar sem allar tilvísanir til kynþáttar helsta andstæðings
söguhetjanna, blökkumannsins Jóa, hafa verið þurrkaðar
út. Þar með skapast sú sérkennilega staða að íslenska þýð-
ingin verður að einhverja leyti nær frumtextanum en nýjar
enskar gerðir. Jói hét á frummálinu Jo-Jo en í nýrri bók-
unum aðeins Joe. Í nýju bókunum er ekki heldur útilokað