Börn og menning - 2017, Blaðsíða 28

Vonda frænkan
David Walliams
Þýðandi: Guðni Kolbeinsson
Bókafélagið, 2016
Það var með nokkurri eftirvæntingu
sem við feðgarnir hófum lestur á
Vondu frænkunni eftir David Wall-
iams. Walliams er löngu búinn að
festa sig í sessi sem einn afkastamesti
barnabókahöfundur samtímans og
er jafnframt að margra mati meðal
þeirra skemmtilegustu. Í þeim hópi
eru þeir bræður Frosti, 7 ára, og Jökull, 11 ára, sem
veittu sérfræðiaðstoð við ritun þessarar bókarýni. Vonda
frænkan er sjöunda bók Walliams og kom út í íslenskri
þýðingu Guðna Kolbeinssonar árið 2016. Til marks um
vinsældir Walliams hafa fjórar bóka hans nú þegar verið
gerðar að kvikmyndum. Eflaust á Vonda frænkan eftir
birtast á hvíta tjaldinu áður en langt um líður.
Sögusvið bókarinnar er enskt sveitasetur á þriðja ára-
tug síðustu aldar. Lafði Stella vaknar bundin og ringl-
uð í rúmi sínu. Alberta, föðursystir hennar, færir henni
þær fréttir að foreldrar hennar hafi látist í bílslysi og að
hún hafi bjargað Stellu. Hún ætli sér nú að sjá um mál
Stellu og til þess þurfi hún nauðsynlegar upplýsingar
sem aðeins Stella geti veitt henni. Nefnilega að Stella
segi Albertu hvar afsalið að Saxby-setrinu sé falið.
Sagan hverfist síðan um baráttu Stellu við frænku
sína um afsalið auk þess sem Stella reynir að leysa ráð-
gátuna um lát foreldra sinna. Söguþráðurinn er einfald-
ur og einungis fáar persónur koma við sögu. Þær eru
hins vegar hver annarri broslegri. Forni, hinn spreng-
hlægilegi bryti, viðsjárverða uglan Wagner, að ógleymd-
um Strauss lögregluforingja, sem er svo sannarlega ekki
allur þar sem hann er séður. Þá er ótalinn dularfullur
sótari sem ber hið sérstaka nafn Sót en
hann reynist haukur í horni Stellu.
Illskan holdi klædd
Bókin hefst á því að lesendur fá yfirlits-
mynd af sögusviðinu og persónur eru
kynntar til leiks líkt og um leikarakynn-
ingu sé að ræða. Smám saman er sjónum
lesandans beint að aðalpersónunni Stellu
sem rankar við sér í rúminu sínu, vafin
inn í sárabindi frá toppi til táar. Þegar
Stella kemur til sjálfrar sín áttar hún sig
á því að ekki er allt með felldu.
Minn fullorðni hugur hvarflaði undir
eins til James Caan í Misery sem einnig lá fjötrum bund-
inn í rúmi Kathy Bates. Undir eins dró ég þá ályktun
að Walliams væri í þessari bók að daðra við hrollvekj-
una sem á nú nokkrum vinsældum að fagna í heimi
barnabókmenntanna. Það hefur hann reyndar áður
gert í Grimma tannlækninum. Þetta reyndist hins vegar
misskilningur og líkindunum við meistaraverk Steph-
ens King lauk áður en þau byrjuðu. Við tók drungaleg
sakamálasaga.
Einfaldleikinn í persónuúrvalinu og söguþræði er
styrkleiki bókarinnar. Auðvelt er fyrir unga lesendur
að halda þræðinum, þótt vissulega þekki fáir þeirra til
merkingar afsals í erfðarétti. Sagan er sakamálasaga, en
einnig eltingaleikur þar sem Stella og Sót þurfa reglu-
lega að leika á vondu frænkuna.
Fyrst og fremst er sagan aldagömul barátta góðs og
ills, eltingaleikur á gömlu sveitasetri, fagurlega skreyttur
skrautlegum persónum og undarlegum atburðum. Svo
er auðvitað fleira spunnið í söguþráðinn, líkt og við er
að búast í bragðmiklum bókum. Foreldramissir og vin-
átta Stellu og sótarans var til dæmis umræðuefni okk-
ar feðga í gegnum lesturinn. Það er þó illska Albertu
frænku sem er aðalatriðið.
Illskan holdi klædd
Hjalti Halldórsson
Bækur