Börn og menning - 2017, Blaðsíða 21

Hversdagsleiki og snilligáfa
Sigfríður Gunnlaugsdóttir
Á árunum 1968 og 1969 kom út í
Bretlandi fjögurra bóka sería eftir
barna- og unglingabókahöfundinn
Noel Streatfeild þar sem fjallað er um
barnastjörnuna Emmu Bow og frænd-
fólk hennar, Robinson-fjölskylduna.
Streatfeild skrifaði bækurnar fyrir
Armada forlagið, en hún var þá þegar
þekkt sem höfundur vinsælla barna-
bóka sem meðal annars hafa verið kall-
aðar „Skó-bækurnar“ („Shoes“ books)
þó þær hafi ekki verið skrifaðar sem
sería og skó-tengingin komið til við
endurútgáfu sumra þeirra. Bækurn-
ar fjórar um Emmu og frændsystkini
hennar heita: Emma, Emmusystur,
Emma spjarar sig og Emma verður
ástfangin. Bækurnar komu út í íslenskri þýðingu á ár-
unum 1973–1976. Þýðandi fyrstu þriggja bókanna var
Jóhanna Sveinsdóttir en Iðunn Reykdal þýddi þá fjórðu
og síðustu.
Hvenær eru bækur góðar og hvenær
eru þær rusl?
Það er án efa til marks um þá litlu umræðu og gagn-
rýni sem barna- og unglingabækur fá og hafa fengið í
fjölmiðlum að eina umfjöllunin, fyr-
ir utan fréttatilkynningar útgefanda,
sem finna má um Emmubækurnar
í íslenskum fjölmiðlum er grein eftir
Olgu Guðrúnu Árnadóttur sem birtist í
Þjóðviljanum í febrúar árið 1975 stuttu
eftir útgáfu þýðingar á bók númer tvö,
Emmusystur. Efnistök höfundar og þýð-
ingin fá ekki háa einkunn í þeirri grein,
raunar svo slæma að niðurlag greinar-
innar er að betra hefði verið að skilja
síðurnar eftir auðar og spara þannig
prentsvertuna.
Hin barnunga ég, sem var einmitt að
lesa Emmubækurnar þegar umfjöllun-
in í Þjóðviljanum birtist, var á allt öðru
máli. Í mínum huga voru þetta frábær-
ar bækur og hefðu helst bara þurft að vera fleiri. Ekki
kom það þó til af því að ég væri ekki góðu vön. Ver-
andi barn menningarlega sinnaðra foreldra var því ýtt
að mér frá unga aldri að lesa heimsbókmenntirnar og
ég hafði lesið þónokkuð af því sem taldist alvöru bók-
menntir, svo sem Ofvitann eftir Þórberg Þórðarson og
Sölku Völku, svo eitthvað gott og þjóðlegt sé nú nefnt.
Af þessum sökum finnst mér áhugavert að velta fyrir
mér hvað það var við Emmubækurnar sem höfðaði til
mín, og svo ótal margra annarra jafnaldra minna (aðal-
Emmubækurnar eftir Noel Streatfeild