Fræðaþing landbúnaðarins - 08.02.2008, Side 565

VEGGSPJÖLD | 563
Uppbygging gagnagrunns um landnýtingu
Elín Björk Jónasdóttir, Fanney Ósk Gísladóttir, Hlynur Óskarsson,
Jón Guðmundsson og Sigmar Metúsalemsson
Landbúnaðarháskóla Islands, Keldnaholti
Yfirlit
Landbúnaðarháskóli íslands ber ábyrgð á því að taka saman upplýsingar um losun
gróðurhúsalofttegunda vegna landnýtingar og breytinga á landnotkun á Islandi vegna
skila til Rammasamnings Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (UNFCCC).
Aðild íslands að samningum kallar á að ítarlegt bókhald sé haldið um losun og
bindingu gróðurhúsalofittegunda í tengslum við landnýtingu.
Haldgóðar upplýsingar um landnýtingu og landnýtingarbreytingar eru mikilvægar til
allrar ákvarðanatöku samfélagsins hvort heldur er til að draga úr losun
gróðurhúsalofttegunda eða annarrar stefnumörkunar á því sviði. Til að safna
staðgreinanlegum upplýsingum um landnýtingu hefitr verið ákveðið að byggja upp
sérstakan landupplýsingagrunn. Þær upplýsingar sem í grunninn munu fara, verða
bæði upplýsingar sem safnað verður sérstaklega fyrir verkefnið og önnur tiltæk gögn
sem nýtast við flokkun landsins m.t.t. landnýtingar. Gagna verður aflað með
vettvangsferðum og einnig er ráðgert að beita fjarkönnun bæði til flokkunar á landi og
eins til þess að fylgjast með breytingum á landnýtingu.
Sumarið 2007 var farið í fyrstu vettvangsferðimar, á vegum Lbhl, til að afla
upplýsinga fyrir gagnagrunninn. Til að byrja með verða þær upplýsingar samnýttar
með öðrum gögnum sem til eru s.s úr Nytjalandi (Sigmar Metúsalemsson og Einar
Grétarsson, 2003), rofkortlagningunni (Amalds o.fl. 1997), upplýsingum frá
Landgræðslu ríkisins, Skógrækt ríkisins og Landmælingum Islands og öðram þeim
upplýsingum sem nýst geta til að skila megi heildstæðu mati á losun og bindingu
lands á gróðurhúsalofttegundum, vegna Rammasamningsins.
Gagnagranninum sem nú er í smíðum er ætlað að halda utan um núverandi
landnotkun og breytingar á henni. Landnýting hefur mikil áhrif á losun og upptöku
CO2 svo og annarra gróðurhúsalofttegunda. Út úr granninum verður hægt að fá
flatarmál þeirra landnýtingarflokka sem skilgreindir verða fyrir landið. Ráðgjafanefnd
Rammasamningsins (IPCC) hefur einnig gefið út leiðbeiningar um hvemig meta megi
þá losun eða upptöku sem á sér stað (IPCC 2006). Þar kemur m.a. fram hvaða gögn
þurfa að vera fyrir hendi svo unnt sé að framkvæma það mat. Samhliða því sem
gögnum til flokkunar landsins m.t.t. landnýtingar verður safnað verður einnig aflað
gagna sem nýtast til að meta losun, upptöku og forða sem era til staðar í mismunandi
landflokkum.
í leiðbeiningum frá IPCC (IPCC 2003) er lýst þremur mismunandi nálgunum til að
byggja upp gagnagrann um landflokkun. Nákvæmni gagna og tegund upplýsinga, sem
tiltækar era ráða því hvað nálgun er hentugust fyrir hvert land.
Nálgun eitt gerir ráð fyrir að eingöngu flatarmál hvers landnýtingarflokks sé þekkt á
hverjum tíma. Breytingar á landnotkun era aðeins greindar m.t.t. hvemig
heildarflatarmál hvers flokks breytist. Upplýsingar um landnotkun eru lítið eða ekkert
staðgreinanlegar.