BSRB blaðið - 01.04.1986, Page 30

- ORKUFYRIRTÆKI
Ríkisstjórnin mæltist sérstaklega
til þess við orkufyrirtæki að þau
lækkuðu gjaldskrár sínar og munu
langflest hafa gert það. Yfirleitt var við
það miðað að Iækkunin yrði 7%, en
einstaka fyrirtæki treystu sér þó ekki
í svo mikla lækkun og Iækkuðu
minna.
Lengi stóð í stappi með Hitaveitu
Akraness og Borgarijarðar, sem talin
hefur verið einna verst stödd fjár-
hagslega af hitaveitum landsmanna.
Þar náði þó lækkunin fram að ganga
á endanum.
- BÍLAR
Bílar lækkuðu mjög í verði og
vakti lækkun þeirra bæði eftirtekt og
deilur. Lækkunin nam á endanum
nálægt 30% á flestum bílum, en
stærri bílar lækka þó eitthvað minna.
Mörg umboð notuðu tækifærið til að
hækka álagningu sína hlutfallslega,
en urðu að draga þá hækkun til baka
eftir að verðlagsyfirvöld tóku að
skipta sér af málinu.
- STÓR HEIMILISTÆKI
Heimilistæki skiptust einkum í tvo
tollflokka fyrir lækkun og gera það
áfram. Af flestum stærri heimilis-
tækjum lækkaði tollur úr 40% í 15%.
Hér er um að ræða kæliskápa, frysti-
skápa og kistur, þvottavélar, þurrk-
ara, uppþvottavélar, ryksugur o.fl.
Þessi tollalækkun á að leiða til
lækkunar á verði um nálægt 15%.
Lækkunin verður þó eitthvað mis-
jöfn, eftir því frá hvaða löndum er
flutt inn, vegna mismunandi gengis-
aðstæðna.
- LÍTIL HEIMILISTÆKI
svo sem útvarps- og sjónvarpstæki,
myndbönd og hljómflutningstæki
önnur en magnarar og hátalarar
lækka meira í verði. Þessi tæki fara úr
75% tollflokki í 40% tollflokk og
mun verðlækkun á þeim því geta
numið allt að 20 prósentum. I þess-
um tollflokki lenda líka rakvélar,
vöfflujárn og fleiri slík tæki.
Önnur minni heimilistæki fara
niður í 15% tollflokk með stóru tækj-
unum. Þar má m.a. nefna rafmagns-
hnífa, straujám, kaffivélar og brauð-
ristar.
NCKKUN - LÆKKIIN
álagningu sína, væntanlega í trausti
þess að ekki yrði tekið eftir því, vegna
þess hver lækkunin á verði bílanna var
mikil. Sennilegt virðist að tvær megin-
ástæður liggi að baki þessum við-
brögðum bílaumboðanna; annars veg-
ar almenn vantrú á því að verðbólgan
muni raunverulega haldast innan
þeirra marka, sem nú hafa verið sett,
hins vegar ríkti á þessum tíma nokkur
óvissa um það hvort verðlækkunin
myndi leiða til svo aukinnar sölu að
tekjur umboðanna héldust óskertar ef
álagningin héldist óbreytt í prósentum.
Forráðamenn fjölmargra bílaum-
boða brugðu því á það ráð að halda
álagningunni óbreyttri í krónutölu
sem auðvitað jafngilti stórfelldri hækk-
un hlutfallslega.
Til þess að fá bílaumboðin til að
leiðrétta þetta þurfti hótun verðlags-
yfirvalda um að gera uppskátt um
nöfn þeirra umboða sem hækkað
höfðu álagninguna hlutfallslega og
reyndar lá einnig í loftinu að til greina
kæmi að grípa til lagasetningar, ef
álagningin yrði ekki lækkuð.
Bílaumboðin sáu sér ekki annan
kost vænni en láta undan þessum
þrýstingi og nöfn þeirra umboða er
hækkuðu álagningu sína fyrstu dagana
í mars, hafa því aldrei verið birt. Höf-
undur þessarar greinar hefur hins veg-
ar fyrir því áreiðanlegar heimildir að
tiltölulega sárafá umboð hafi verið
alsaklaus í þessu efni.
- GAMLIR BÍLAR LÆKKA
KANNSKI MEIRA
Það er enn ekki til fullnustu ljóst,
hvaða áhrif verðlækkun nýrra bíla
muni hafa á verð notaðra bíla. Það
varð að vísu ljóst strax að þeir myndu
lækka í verði, en hins vegar var mörg-
um hulin ráðgáta hversu sú verðlækk-
un yrði mikil. Á flestum bílasölum
mun nú viðhöfð sú aðferð að gert er
ráð fyrir hlutfallslega sömu lækkun og
gildir um nýja bíla af sömu gerð.
Það virðist líka liggja nokkurn veg-
inn í augum uppi að gömlu bílarnir
muni ekki lækka minna en nýju bíl-
arnir. Lækkun þeirra gæti hins vegar
orðið mun meiri og kunnugir segja að
allar líkurbendi til þess. Hversu mikið
gamlir bílar lækka í verði, ræðst fyrst
og fremst af því hversu mikil sölu-
aukning nýrra bíla verður.
Verðlagning notaðra bíla ræðst auð-
vitað fyrst og fremst af framboði og
eftirspurn og ef mikil bílainnflutning-
ur eykst verulega, verður sjálfkrafa
aukið framboð á gömlum bílum sem
þá munu lækka í verði enn frekar en
orðið er nú þegar.
Á það hefur raunar verið bent að
fyrir almenning í landinu sé að sumu
NS.
(jfWÍffflP'
1 h(
\wQQO~
leyti nokkuð vafasamur hagnaður að
því að lækka bíla svo mikið í verði sem
nú hefur verið gert. Þessi lækkun kem-
ur sér t.d. mjög illa fyrir þá sem varð-
veitt hafa peninga í bíl. Nýju kjara-
samningamir geta þannig hæglega þýtt
hundrað þúsund króna tap fyrir fólk
sem hafði hugsað sér að selja bílinn á
næstunni og láta peningana t.d. ganga
upp í útborgun á íbúð.
Aukinn innflutningur bíla lagar
heldur ekki beinlínis gjaldeyrisstöðu
landsmanna og að því er varðar hina
Iægst launuðu, þá kemur þessi kjara-
bót þeim ekki að neinu gagni, sem
ekki hafa efni á að eiga bíl hvort eð er.
Frá sjónarmiði stjómvalda var hins
vegar hér um að ræða leið til að lækka
framfærsluvísitöluna beint um 1,5%
með tiltölulega einfaldri aðgerð.
- BANKARNIR
Viðbrögð bankanna fyrst eftir að
kjarasamningamir tóku gildi voru
heldur ekki beinlínis til þess fallin að
auka traust manna á því að samn-
ingamir og aðgerðir stjómvalda
myndu ná tilætluðum árangri. Um
mánaðamótin hækkuðu gjöld þau er
bankarnir taka af viðskiptamönnum
sínum fyrir ýmsa þjónustu sem þeir
veita. A.m.k. einn banki mun að vísu
hafa verið búinn að hækka þessi gjöld
30 BSRB-blaðið