Morgunblaðið - 29.07.2021, Side 6

ÁHRIF KÓRÓNUVEIRUNNAR Á ÍSLANDI6
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. JÚLÍ 2021
SMÁRATORGI | KRINGLAN | GLERÁRTORGI | LINDESIGN.IS
LOKADAGAR
ÚTSÖLU
ENNMEIRI
VERÐLÆKKUN
Esther Hallsdóttir
Lilja Hrund Ava Lúðvíksdóttir
Ragnhildur Þrastardóttir
Steinar Ingi Kolbeins
122 greindust með kórónuveiruna í
gær, einum færri en daginn áður, en
það var sá stærsti í sögu faraldurs-
ins hér á landi, ef tekið er mið af
innanlandssmitum. Einnig greindust
þrír á landamærunum. Samkvæmt
uppfærðum tölum á covid.is voru 26
í sóttkví við greiningu og því 96 ut-
an. Sú hætta er nú uppi að Ísland
lendi á rauðum lista sem gæti þýtt
auknar hömlur fyrir ferðamenn sem
stefna á að ferðast hingað til lands.
Gífurlegur fjöldi sýna
Verulegur fjöldi sýna var tekinn í
fyrradag, en 4.454 sýni voru tekin
við einkennasýnatöku, 506 sýni voru
tekin á landamærunum og 1.484
sýni voru tekin við sóttkvíar- og
handahófsskimanir. Fleiri sýni hafa
ekki verið tekin á einum og sama
deginum frá því faraldurinn hófst
hér á landi. Þá eru langflestir þeirra
sem hafa greinst síðustu daga á
aldrinum 18-29, en alls eru 373 á því
aldursbili í einangrun. Þá eru 148 á
aldrinum 30-39 í einangrun.
Karl G. Kristinsson, yfirlæknir
sýkla- og veirufræðideildar Land-
spítala, segir mikið álag á sýnatöku-
teyminu og á deildinni.
„Í gær greindum við 5.400 sýni.
Það er langmesti fjöldi sem við höf-
um greint nokkurn tímann. Það var
unnið fram á nótt. Við ráðum við
svona 4-5 þúsund sýni á dag, ef það
fer yfir þann fjölda fer að verða
mjög erfitt fyrir starfsmenn að
sinna því og við gætum þurft að
kalla fólk inn úr sumarfríum, sem
við viljum helst ekki þurfa að gera.“
Hann segir einnig verulega leitt
að sú staða sé uppi að kalla þurfi
mögulega fólk til baka úr sum-
arleyfum. „Þetta er versti tími árs-
ins fyrir svona stöðu, það eru flestir
í sumarfríi út þessa viku og í síðustu
viku. Einnig er dálítið mikið í næstu
viku.“
Segir mikið álag á starfsfólki
Sigríður Gunnarsdóttir, fram-
kvæmdastjóri hjúkrunar og starf-
andi forstjóri á Landspítalanum,
segir hættustig hafa verið sett á
vegna þess að spítalinn var þegar
byrjaður að starfa eftir þeim verk-
ferlum. Hún hefur áhyggjur af álagi
á spítalanum og þá kannski helst
vegna þess mikla álags sem starfs-
fólk er undir.
Spurð hvernig spítalinn sé búinn
undir það að innlögnum gæti fjölgað
segir hún: „Þetta er bara verkefnið
sem vikan hefur farið í. Við hækkum
viðbúnaðarstigið í „hættustig“ í raun
vegna þess að við vorum nú þegar
byrjuð að vinna eftir þeim ferlum.
Við lítum bara á það sem ábyrga
stöðu í ljósi reynslunnar að undirbúa
spítalann fyrir auknar innlagnir.“
Hún bendir þó á að þrátt fyrir að
„hættustig“ kunni að hljóma óþægi-
lega og á þann veg að spítalinn ráði
ekki við stöðuna, sé það ekki raunin.
Það er ekki fyrr en spítalinn lýsir yf-
ir „neyðarstigi“, þá megi segja að
verkefnið sé orðið spítalanum ofviða.
„Við fengum margar innlagnir í
gær og reynslan segir okkur einmitt
þetta, að tími líður frá því fólk smit-
ast og þar til það veikist.“ Hún segir
einnig að margt bendi til þess að
færri gjörgæsluinnlagnir verði sök-
um bólusetninga, en bendir á að
vegna þess hve dreifð veiran sé í
samfélaginu, sé hún nú komin inn í
viðkvæmari hópa sem sluppu betur í
síðustu bylgjum. Þeir einstaklingar
séu að leggjast inn á spítala núna.
Spurð út í áhyggjur fólks af ofá-
lagi sem geti myndast á spítalanum,
segir Sigríður aðaláhyggjurnar
núna snúa að því mikla og langvar-
andi álagi sem starfsfólk spítalans
hefur upplifað. „Þetta reynir veru-
lega á starfsfólk. Það upplifir nátt-
úrulega ákveðna áhættu sem fylgir
þessu starfi. Til dæmis áhættan við
að smitast eða smita vini, fjölskyldu
og sérstaklega sjúklinga.“
Snúin staða þrátt fyrir kosti
bólusetninga
Þrátt fyrir víðtækar bólusetn-
ingar í landinu og að búast megi við
færri alvarlegum veikindatilfellum
segir Sigríður þó stöðuna snúna.
Hún segir: „Vegna þess hve út-
breidd veiran er í samfélaginu þá
er komin upp sú hætta að starfs-
fólkið okkar smitist og við höfum
verið að lenda í því. Síðustu vikuna
hafa komið upp smit meðal starfs-
manna á líklega átta klínískum
deildum auk stoðþjónustu, s.s. í eld-
húsi.“
Hvað varðar framhaldið segir
Sigríður: „Okkar bíður bara það
verkefni að ákveða hvernig eigi að
byggja upp heilbrigðiskerfið til
lengri tíma. Það snýr fyrst og
fremst að innviðum og mannafla.“
Enginn uppgjafartónn er í starfs-
mönnum spítalans að sögn Sigríðar.
„Við vinnum þetta bara sem verk-
efni sem við munum leysa, það þýð-
ir ekkert að bugast. Hér er ótrú-
lega magnað starfsfólk sem er vel
að sér, hugmyndaríkt, úrræðagott
og ótrúlega skuldbundið verkefn-
inu.“
122 greindust smitaðir í gær
- Einu smiti færra en daginn áður - Gífurlegur fjöldi sýna - Gætu þurft að kalla fólk inn úr
sumarleyfi - Mikið álag á starfsmönnum - Hættustig þýðir ekki að verkefnið sé spítalanum ofviða
2
6 4 3
9
17 14
24
16 16
44
57
78
85
96 89
71
125 124
10 9
9
24
11
43
18
52
22
57
26
62
14
71
16
53
36
84
24
89
Fjöldi innanlandssmita
frá 28. feb. 2020
Heildarfjöldi
smita frá
9. júlí 2021
Heimild: covid.is
Heimild: LSH
122 ný innanlands-
smit greindust
sl. sólarhring*
951 einstaklingur er í
skimunarsóttkví
2.243 einstaklingar
eru í sóttkví
Innanlandssmit
Fullbólusettir
Bólusetning hafin
Óbólusettir
Skimun á
landamærum
9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.2020 2021
Einstaklingar undir eftirliti Covid-göngudeildar LSH kl. 12.00 í gær
853 einstaklingar
eru undir eftirliti
Covid-göngudeildar LSH
Væg eða engin einkenni
Aukin einkenni
Alvarlegri einkenni, s.s.
mikil andþyngsli og hár hiti
120
100
80
60
40
20
0
24.mars 2020
106 smit 5. október 2020
100 smit
26. júlí 2021
123 smit
7.545
staðfest smit alls
8 sjúklingar eru inniliggjandi á LSH
með Covid-19, þar af 1 á gjörgæslu
9 einstaklingar af þeim
853 sem eru í eftirliti á
Covid-göngudeild LSH flokk-
ast gulir og tveir sem rauðir
89 af þeim
853 sem
eru í eftirliti á
Covid-göngudeild
LSH eru börn
*Tölur um fjölda innan-
landssmita sl. sólarhring
eru ekki endanlegar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Biðröð Það er orðið daglegt brauð að röð myndist við sýnatökuna á Suður-
landsbraut. Metfjöldi sýna var greindur hjá Landspítalanum í fyrradag.
Atvinnumiðlanir sem flytja fólk
til landsins í því skyni að það
geti starfað hér vísa gjarnan
fólki sínu umsvifalaust í dvöl á
sóttkvíarhótelum við komuna til
landsins. Þetta bætist ofan á
vanda sóttkvíarhótelanna hvað
varðar fjölda óbólusettra er-
lendra ferðamanna sem þar
dvelja í sinni fimm daga sóttkví,
að sögn Gylfa Þórs Þorsteins-
sonar, forstöðumanns farsótt-
arhúsa. Staðan þar er orðin
býsna þröng.
„Við erum með yfir 200
manns núna í einangrun. Við
búumst við því að eftir tvo til
þrjá daga verði einangr-
unarplássin hjá okkur uppurin,“
segir Gylfi.
Hann segir þó ávallt vera til
staðar plan B og plan C fyrir
það sem getur gerst. Óbólusett-
um ferðamönnum í sóttkví
fækki, en þó séu enn um 150
ferðamenn í húsunum.
„Það munar að sjálfsögðu um
þau herbergi, bæði í ut-
anumhaldi og í öðru.“
Staðan orðin
mjög þröng
FARSÓTTARHÚSIN
Sýnatökur gengu vel í gær, að sögn
Ingibjargar Salóme Steindórs-
dóttur, verkefnastjóra sýnatöku hjá
Heilsugæslunni á höfuðborg-
arsvæðinu. „Það var engin röð eftir
hádegi sem kalla skyldi þannig að
það er bara flott.“
Færri voru skimaðir í gær en í
fyrradag. Þrátt fyrir það var nokk-
uð löng röð fyrir hádegi. Ingibjörg
segir að það skýrist af því að allir
mæti meira og minna á sama tíma.
„Fólk þarf að vera þolinmótt,
sem hefur ekki reynst neitt mál
enda gott veður og huggulegt,“
segir Ingibjörg.
Í gær tilkynnti Alma D. Möller
landlæknir að opnað hefði verið
fyrir skráningu í bakvarðasveit.
Fólk hefur verið beðið að skrá sig
jafnvel þótt það sé ekki heilbrigð-
isstarfsfólk, þar sem vanti að bæta
mannskap við sýnatökur meðal
annars, sem krefjist ekki endilega
sérfræðiþekkingar. Spurð hvort
mannskapur sé byrjaður að skila
sér í gegnum milligöngu bak-
varðasveitarinnar segir Ingibjörg:
„Við erum bara að reyna að bæta
við fólki hægt og rólega meðan við
hlaupum, það verður fínt.“
Gífurlegt álag hefur verið á sýna-
töku, en í fyrradag voru um 5.200
sýni skimuð á sýkla- og veirufræði-
deild Landspítalans. Karl G. Krist-
insson, yfirlæknir sýkla- og veiru-
fræðideildar Landspítala, segir
sumarið erfiðan árstíma fyrir svona
verkefni eins og ný bylgja smita er.
„Þetta er versti tími ársins fyrir
svona stöðu, það eru flestir í sum-
arfríi út þessa viku og í síðustu
viku. Svo er dálítið mikið í næstu
viku líka.“
Færri sýni en síðustu daga
- Röð orðin daglegt brauð - Óskað eftir bakvörðum
Ljósmynd/Þorkell Þorkelsson
Sýni Færri sýni voru tekin í gær en
í fyrradag sem var metdagur.