Strandapósturinn - 01.06.1987, Side 43

Vorskipin koma norður
Nú orðið skýst fólk í kjörbúð hvenær sem er. Velur sér varning
og kaupir. Sest inn í bíl og ekur heirn. Fyrir tæpri öld var annar
háttur á til sveita. Þá var einkum verslað tvisvar á ári. I sumar-
kauptíð og haustkauptíð. Þótti gott ef mögulegt var að auki að
kaupa til jólanna. Ætlunin er að freista þess að skyggnast á bak við
tímans tjald og fá nokkra hugmynd um þessa verslunarhætti sem
breyttust svo stig af stigi.
Bændur áttu allt undir náð selstöðukaupmanna og „faktora"
þeirra. Urðu að sæta þeim hörðu kjörum sem kaupmenn ákváðu.
Leiðtogar bænda stofnuðu samtök um verslun, pöntunarfélög,
sem komu á viðskiptum við kaupmenn á Bretlandi. Fyrir, um og
eftir 1870 var Pétur Eggerz úr Akureyjum oddviti slíkra samtaka.
Að þeim stóðu einkum Húnvetningar, Stranda- og Dalamenn og
var aðsetur þeirra á Borðeyri. 1886 var stofnað Verslunarfélag
Dalasýslu. Það náði brátt til 5 sýslna við Breiðafjörð og Húnaflóa.
Formaður þess og driffjöður var Torfi Bjarnason skólastjóri í
Ólafsdal.
Deildir í félaginu náðu oftast yfir heila sveit. Þar var ábyrgur
deildarstjóri eða félagsstjóri. Að vetrinum pantaði fólkið á bæjun-
um það sem það þurfti og treystist til að borga. Félagsstjórarnir
sendu Torfa pöntunarlistana. Upp úr þeim samdi hann vörulist-
ana, sem hann sendi til Louis Zöllners, dansks kaupmanns í
Newcastle on Tyne á Bretlandi. Þeir listar urðu að miðast við
Breiðaljarðarskip og Húnaflóaskip. Þar mátti ekki skeika. Svo
beið fólk óþolið eftir fréttum af siglingunni, einkum ef orðið var
fátt um aðföngin. Bændur urðu að taka við vörum þegar skipið
kom. Þá reiddu þeir af höndum kaupeyri ef áttu, einkum ull.
41