Luxus - 01.12.1984, Síða 45

Þegar ný blöð eða tímarit
hefja göngu sína reyna
aðstandendur þeirra oftast
að brydda upp á einhverjum
nýjungum í efnisþáttum, og
ekki síst framsetningu. -
Þegar aðstandendur LUXUS
voru að velta fyrir sér
fyrirkomulaginu á fyrsta
stóra viðtali tímaritsins kom
upp sú hugmynd að fá hina
nýstofnuðu Stjörnuspekimið-
stöð við Laugaveginn hér í
Reykjavík til að gera
stjörnukort viðmælandans
og fá þannig eins konar
leiðarhnoða inn í persónu
hans. - Viðmælandinn,
Sigurður Sigurjónsson
leikari, var beðinn um
fæðingardag, -ár og
-klukkustund, sem eru þær
upplýsingar sem tölva
Stjörnuspekimiðstöðvarinn-
ar þarf til að keyra út kortið,
sem síðan var túlkað fyrir
blaðamanni af Gunnlaugi
Guðmundssyni stjörnuspek-
■ngi. Loks fékk Sigurður að
skoða stjörnukortið sitt í
nokkra daga áður en viðtalið
átti sér stað.
TEXTI:
PÁLL PÁLSSON
Og það Jyrsta sem ég spurði Sigga
~ já, einhuern veginn er það nú
Þannig að þegar maðurfer að tala
við hann, þá ávarparmaður hann
aldrei Sigurð heldur Sigga - þegar
við vorum sestir inni í stofu heima
ájá honum á Merkurgötunni í Hafn-
ajirði, var hvort hann hejði séð
sjáljan sig í stjörnukortinu.
-Jú, ég verð að segja að það er
þarna margt helvíti líkt mér, neyðar-
'ega líkt liggur mér við að segja, en
annað ekki . . .“
- Grundvallarútkoman úr
stjörnukortinu þínu er sú að þú sért
mjög mótsagnakenndur persónu-
leiki, og að sálarlíj þitt einkennist
°J togstreitu d milli kaos og keijis;
nð þú verðir að haja líjþitt íJöstum
skorðum, en þolír hins vegar ekki
hömlur. - Finnst þér þetta passa?
-Já, þetta getur alveg passað við
núg; þetta að hafa fastan punkt í
tilverunni, en vera laus eða frjáls
eins og ég er í mínu starfi. En ég hef
hins vegar aldrei upplifað þetta sem
togstreitu, að minnsta kosti ekki
meðvitað, og alls ekki meðvitað í
þeim skilningi að ég hafi farið út í
'eiklist beinlínis til að leysa einhveija
togstreitu í sálarlífinu. Hjá mér kom
leiklistin eiginlega óvart; ég var bú-
tnn með gagnfræðaprófið og hafði
unnið eitt ár í byggingarvinnu þegar
ég ákvað að skella mér í Leiklistar-
skólann, þannig að ég var ekki eins
og margir sem eru með þetta á
hreinu frá blautu bamsbeini. - En
þetta er alveg laukrétt, að mér líkar
vel að hafa undirstöðuna á hreinu,
svo sem heimilislífið, og getað svo
lyft mér á flug og fantaserað eins og
í leiklistinni. Og þó að ég sé ráðinn
hjá Þjóðleikhúsinu, sem verður að
teljast fastasti punkturinn í leiklist
á Islandi, þá er starfið þar svo fjöl-
breytilegt - maður er alltaf að vinna
með nýju fólki, nýjum leikstjóra, við
ný leikrit og svo framvegis - að ég
hef aldrei fundið fyrir neinni tog-
streitu í þeim skilningi sem við emm
að ræða hér. Það er helst þegar
leikrit er keyrt stíft að maður fari að
finnast maður kominn í einhveija
rútínu, til dæmis sum bamaleikrit
eins og Lína Langsokkur eða vinsæl-
ar sýningar eins og Gæjar og píur.
Svo er það oft þannig að það er bara
eitt leikrit í gangi á vorin, sem er
sýnt á hverju kvöldi, og þá finnst
manni oft eins og maður þurfti að
hafa meira fyrir hlutunum, að mað-
ur sé í stríði sex kvöld vikunnar. Og
stærsti hlutinn í þessu starfi er auð-
vitað að sýna fólki, finna viðbrögðin.
Það væri kannski skemmtilegt að
æfa leikrit og frumsýna, — hætta svo
og byija á nýju stykki. En þá er
maður náttúrlega í litlu sambandi
við áhorfendurna, sem leikhúsið
snýst fyrst og fremst um. - En það
versta sem komið getur fyrir leikara
er ef honum finnst hann vera kom-
inn í rútínu. Maður hefur séð sorgleg
dæmi um þetta til dæmis í Englandi
þar sem sýning hefur kannski geng-
ið í fjögur til fimm ár. Þar merkir
maður þennan leiða, sem er sjald-
gæfur hér vegna þess að við erum
alltaf í nýjum og nýjum stykkjum.
Maður yrði vitlaus ef maður væri í
leikriti sem sýnt væri á hveiju kvöldi
í þijú ár . . .“
- Geturðu ímyndað þér hvað þú
hejðir gert ej þú hejðir ekki Jarið í
leiklistina?
„Já, ég tel næsta víst að ég hefði
farið í einhveija iðn. En sem betur
fer fyrir iðnaðinn í landinu varð ég
ekki iðnaðarmaður, því ég get víst
örugglega gortað mig af öllu öðru en
því að vera handlaginn."
— Stjörnukortið segir að þú þurjir
aðjást viðjjölbreytt viðfangsefni og
Jorvitnast um ólíklegustu hluti. Það
er Ijóst að þú Jærð útrás Jyrir þetta
í leiklistinni, en hvað með áhuga-
málin þar Jyrir utan?
„Já, það gildir greinilega það sama
um þau, því ég hef verið hinn mesti
dellukall í gegnum tíðina og prófað
ýmislegt. Ég var til dæmis með kaf-
aradellu um tíma, og það var einmitt
í tengslum við hana sem ég kom
fram í eitt fyrsta skiptið, þegar ég
brunaði á sjóskíðum eina ferð
framhjá bryggjunni í Hafnarfirði á
sjómannadeginum. Ég ætlaði að
gera það svolítið töff og það munaði
engu að það yrði virkilega töff því ég
lenti næstum á einum bryggjustólp-
anum. - Jájá, ég kafaði heilmikið
héma í sjónum og tíndi spúna í
Þingvallavatni, það er heilmikið af
botnföstum spúnum þar. En þegar
næsta della tók við hjá mér, leiklist-
ardellan, hætti maður að eiga fyrir
mat svo ég neyddist til að selja bún-
inginn og hef alltaf séð mikið eftir
honum.
Svo var ein dellan þannig að ég fór
að taka upp á því að mála hérna
heima hjá mér, hahaha . . ?“
- Mála heima?
„Jájá, það er búið að gera mikið
grín að því, sérstaklega því að ég var
i öllum stílum: grafík, dúkristu,
olíu, akryl og svo framvegis. Ég var
náttúrlega bara að þessu fyrir sjálfan
mig, og það er búið að henda flestum
myndunum sem ég gerði. Þetta fór
nú aldrei neitt út fyrir heimilið, og
var bara afslöppun, og ég held að ég
hafi aldrei verið efni í neinn stórmál-
ara. Og ég var mikið gagnrýndur af
kunningjunum fyrir að vera að vas-
ast í of miklum stílum . . . Jájá, ég
málaði meira að segja líka talsvert
eftir númerum, og vil meina að það
sé mjög skapandi að mála eftir núm-
erum, sérstaklega ef maður fer ekki
eftir þeim, þá veita þau ótal mögu-
leika . . .“
- Fleiri dellur?
„Ja, ég er með veiðidellu á mjög
háu stigi, eins og svo margir íslend-
ingar. A vorin verður þetta beinlínis
sjúkt, veiðidellan herjar þá svo heift-
arlega á mig að mér líður illa, og þá
er eiginlega hætt að vera gaman að
þessu. Ég fór t.d. núna áðan áður
en þú komst suður á hafnargarð og
veiddi tvo ufsa undir því yfirskini að
dóttir mín, sem er þriggja ára, hefði
svo gaman af því - sem hún hafði
náttúrlega ekki. — Nú, svo safna ég
öllu sem viðkemur Chaplin - öllum
fjandanum: brúðum, ljósmyndum,
plakötum . . . hveiju sem er. Ég á
nú reyndar ekki sérstaklega stórt
safn af munum tengdum Chaplin,
en þó, bíddu aðeins . . .“ Siggi
hleypur Jram og sækir pipar og
saltstauka, sem eru útskeijir skór
og hattur Chaplins. - „Einar Sveinn
ballettdansari, sem er að læra í New
York, sendi mér þessa. Hann er á
þessari línu líka. Við deildum bún-
ingsherbergi í Þjóðleikhúsinu síð-
astliðinn vetur, og hann var með
póstkort af kallinum hangandi uppi
á vegg hjá sér og ég fór að spyrja
hann út í það, og þá kom þetta sem
sagt í ljós að við erum báðir Chaplin-
safnarar, og póstkortið var lukku-
merkið hans Éinars.“
- Fyrst þú ert svona mikill dellu-
kall, megum við þá eiga von á því
að þú gejir leiklistina upp á bátinn
einn góðan veðurdag og gejir þig á
vald, tja til dæmis Jlugdellu og
geristjlugmaður?
„Já, allt í sambandi við flug freist-
ar mín mjög mikið, svifdrekaflug,
fallhlífarstökk og svo framvegis. En
nei, ég vona ég eigi aldrei eftir að
hætta að leika.“
- Eftirminnilegasta leikrítið . . ?
„Amadeus - það er alveg tvímæla-
laust mitt eftirminnilegasta leikrit
fram að þessu. Það var mikið breik
fyrir mig sem leikara, þar sem ég gat
sameinað trúðinn og alvöruna. í
leikritinu er dregin upp alveg ný
mynd af Mozart, sem gengur þvert á
þær hugmyndir sem fólk hefur haft
um persónu hans. Þess vegna kom
upp nokkuð sem mér þótti mjög
leiðinlegt. Það voru margir sem vildu
skrifa það á minn reikning að hann
birtist á sviðinu sem skrípafígúra,
en samkvæmt heimildum var Amad-
eus margfalt tjúllaðri en ég var
nokkru sinni á sviðinu. Þetta voru
kannski eðlileg viðbrögð hjá fólki,
það er búið að sjá mig leika svo
mikið skrípó. Og ég varð jafn hissa
og flestir aðrir á því hvernig Amad-
eus var í raun og veru þegar ég var
að lesa leikritið og heimildir tengdar
því. Kúkstalið var til dæmis yfir-
gengilegt hjá honum, bréfin sem
hann skrifaði systur sinni enduðu
gjaman: „. . . ég vona að þú soffr vel
og kúkir á þig í svefninum" eða
eitthvað svoleiðis. En það er með
raunveruleikann, að þegar á að setja
hann upp á svið verður oft að draga
verulega úr honum, því annars virk-
ar hann svo stórkostlega ýktur. Það
var stórlega dregið úr tjúllun Amad-
eusar, en ég fékk samt í bakið að
Siggi skrípóleikari væri að klúðra
alvarlegu hlutverki . . .“
- Er ekki hræðilegt Jyrír leikara
að Já svona Jastan stimpil á sig;
trúðurínn, fyllibyttan, glæpamað-
urínn og svo Jramvegis?
„Jú, það er það náttúrlega, en með
Amadeus held ég að þessi viðbrögð
fólks hafi fyrst og fremst verið vegna
þess að það þekkti ekki raunveru-
lega persónu hans. Mér finnst ég
hafa leikið góða breidd á mínum
stutta ferli sem leikari. Hins vegar
hef ég mikið komið fram í sjónvarp-
inu sem skrípóleikari og þess vegna
er mest talað um mig sem slíkan. Ég
hef til dæmis verið með í mörgum
áramótaskauptum - þegar öll þjóðin
er límd við kassann og gleypa mann
í sig og öllum finnst að það hafi nú
verið miklu betra í fyrra. Og eftir að
ég lék Elías í Stundinni okkar setja
öll börn í landinu samasemmerki á
milli mín og hans - þó að það hafi
bara verið átta sinnum sem ég lék
Elías. Það er því leikur í sjónvarpi
sem helst festir leikara í ákveðnum
hlutverkum, samanber erlenda
framhaldsmyndaflokka.
Fýrir mér er þetta spuming um
góðan og vondan leikara, þó ég skilji
vel að það geti truflað marga að sjá
sama manninn mest í sömu rullun-
um. Og fyrir mig er þetta ekki eins
mikið vandamál og margir halda. Ef
ég er spurður hvort mér finnist ekki
erfitt að vera stimplaður gamanleik-
ari, þá segi ég alltaf að mér finnist
það bara fínt og upphefð í því. Það
er frekar kostur en hitt í starfinu og
hjálpar manni mikið, þó ekki væri
nema vegna þess að þá fær maður
meira að gera. Það er líka ekki síður
erfitt - ef ekki erfiðara - að leika í
kómedíu en tragedíu.“
— Nú má ráða aj stjörnukortinu
þínu, að þarsem þú ert mjög tlljlnn-
inganæmur og leggur miklð upp úr
smáatríðum, þá verður þú nánast
algjörlega sú persóna sem þú ert að
leíka á svlðlnu. - Hvernlg nálgastu
hlutverkin?
„Já, þetta passar og passar ekki. í
daglega lífinu er ekki hægt að segja
að ég sé smámunasamur; ég held ég
sé frekar tjásulegur en hltt svona
dags daglega. Þetta er kannski ó-
meðvitað í leiklistinni, en ég veit um
marga leikara sem leggja meira upp
úr smáatriðum en mér finnst ég
gera, og mér finnst reyndar að ég
mætti gera meira af því. Það er
mikill kostur hjá leikara að nostra
við smáatriðin, því margt smátt ger-
ir eitt stórt. - Nú, hvemig ég nálgast
þá persónu sem ég er að fara að leika
þá er það nánast á jafn marga vegu
og persónumar em margar. Ég man
eftir leikara sem sagði í þessu sam-
bandi, og það er eins og talað út úr
mínu hjarta: „Þetta bara leikst!" -
Maður getur ekkl útskýrt nákvæm-
lega hvemig maður leikur, þetta
bara leikst, vel eða illa. Það er
kannski billegt að segja þetta, en
svona finnst mér þetta vera í praxis.
- Ég get ekki alltaf sagt af hveiju ég
geri hlutina svona og svona, því ég
veit það ekki sjálfur. I leiklistarskóla
lærir maður ekki hvernig maður á
að leika. Maður lærir leiklistarsögu
og tæknileg atriði, en ekki hvernig
maður á að leika. Það em auðvitað
heilmiklar pælingar í gangi um
hvemig leikari eigi að nálgast þær
persónur sem hann er að fara að
leika, en ég hef aldrei lagt mig sér-
staklega eftir þvl að skilgreina slíkt,
enda er það ekki aðferðin sem skiptir
máli heldur útkoman."
— Þú notast þá ekki vlð nettt
ákveðið kerji, þegar þú ert að búa
þig undir hlutverk?
„Nei, það fer bara eftir því sem
maður er að vinna að hveiju sinni.
Hins vegar hef ég reynt að koma mér
upp ákveðnu kerfi eða aðferð í sam-
bandi við heimavinnuna, en hún er
um það bil einn þriðji af undirbún-
ingnum fyrir hvert leikrit. Og það
felst aðallega í því að reyna að fast-
setja tíma á hveijum degi til að vera
einn með handritinu mínu. Það er
oftast þegar aðrir á heimilinu em
famir að sofa, og þá er ég með
allslags stæla, sem ég hef ekki hug-
mynd um hvemig nýtast mér, svo
sem að æfa mig fyrir framan spegil
eða inn á segulband. Níutíu prósent
af heimavinnunni fer þó í að hugsa
og lesa um hluti sem tengjast við-
fangsefninu. Ég get líka alltaf verið
að vinna þegar ég er einn, sama hvar
ég er staddur, eins og í strætó eða
bílnum mínum. Svo er hluti af vinn-
unni að fara í raddþjálfun hjá
Göggu, enda veitir mér ekki af, þvi
ég hef ekki nógu skýran framburð.
Líkamsþjálfun er náttúrlega líka stór
þáttur í þessu öllu, maður verður að
vera í góðu formi, enda eins gott
þegéir maður er til dæmis alltaf að