Strandapósturinn - 01.06.2010, Qupperneq 58

56
hinni burtfluttu. Gegndi hún því svo upp frá því þar til
ljósmóðurstörf voru lögð af með lögum 1985? Hafði hún þá gegnt
ljósmóðurstarfi í Árneshreppi lengur en nokkur önnur mér
vitanlega. Síðasta ljósmóðurbarni sínu tók hún á móti rúmlega
áttræð og farnaðist vel.
Þegar Jensína tók við ljósmóðurumdæmi sínu var Árneshreppur
eitt ljósmóðurumdæmi. Hreppurinn allur var þá í byggð og tvíbýlt
og þríbýlt á flestum bæjum og margar ungar konur á
barneignaraldri þar á bæjunum. Hin unga ljósmóðir hafði því
nokkuð að gera í því starfi auk heimilisstarfa hennar þegar þau
bættust við. Árneshreppur var þá einna mannflestur af hreppum
sýslunnar. Hann er líka stór, ekki síst ef miðað er við strandlengjuna
frá Spena innan við Kolbeinsvík (nú eyðibýli frá 1950 eða fyrr) að
Skjalda-Bjarnarvík norður undir Geirhólmi, sýslumörk Stranda-
sýslu og N.-Ísafjarðarsýslu. Ekki hefi ég tiltækt hvað hann sé margir
km að lengd. En þar líka erfitt að mæla því byggðin er mjög
vogskorin. Firðir, víkur og annnes teygja mjög strandlengjuna.
Fyrir ferðamenn sem áttu ferðir um sveitina munaði miklu
hvort hægt var að fá flutning á bát yfir firði og víkur til að stytta sér
leið og spara sér spor og þá gangandi yfir hálsa og eiði milli fjarða.
En mitt mat er að mjög stífar þrjár dagleiðir hafi verið gangandi
manni um hreppinn frá enda til enda. Engar samgöngur var þá
um að ræða en fara gangandi eða á hesti um torfærar reiðgötur
kringum firði og yfir hálsa á milli fjarða. Fyrir gangandi menn
munaði þá miklu ef hægt var að fá flutning á bát yfir firði og víkur
ef veður gaf og menn gáfu sér tíma til þess. Var það í flestum eða
öllum tilfellum talið sjálfsagt að greiða fyrir gangandi manni með
þeim hætti ef þess var leitað. Slíkar leiðir og ferðir voru þá ekki
farnar nema af nauðsyn en ekki upp á sport eins og nú er orðið
algengt og þykir fínt og bera vott um manndóm. Af þessu má sjá
að ferðalög ljósmóður gátu orðið erfið og tekið nokkurn tíma við
þessar aðstæður.
Oft var ekki annað fyrir hendi en að ljósmóðirin tæki sig upp ef
fæðingar var von langt fjarri og bíða fæðingar hjá konunni þar til
fæðingin var um garð gengin. Gat þá brugðið til tveggja átta hve
löng sú bið gat orðið þar til barnið fæddist og ljósmóðirin hafði
lokið hlutverki sínu. Um hávetur þegar allar leiðir voru lokaðar
og allra veðra von gat bið ljósmóðurinnar orðið ærið löng. Minnist