Bjarmi - 01.12.2010, Blaðsíða 45

RAGNAR GUNNARSSON
Sem betur fer megum við iðka trú
okkar að vild hér á landi þó svo það
frelsi geti líka gert okkur værukær.
Þess vegna er það ekki alsæmt að
þrengt skuli að trú og kirkju, það er
áminning og hvetur okkur vonandi til
góðra verka og lifandi starfs. En þar
með er ekki heldur sagt að við eigum
bara að þegja og láta allt yfir okkur
ganga. Margir brugðist við tillögum
Mannréttindaráðs Reykjavíkur í haust
þar sem m.a. átti að takmarka aðgang
Gídeonfélaga að dreifingu Nýja testa-
mentisins í grunnskólum borgarinnar.
Að sögn ráðsins var ætlunin að
skerpa línurnar og forða skólum frá
vandræðum í framti'ðinni þegar fleiri
trúarhópar fara að sækja á. Vel má
vera að það sé hluti af eiginlegum til-
gangi en því verður varla neitað að
þarna endurspeglast viðhorf sem
haldið hefur verið fram af ákveðnum
hópum og miða ekki að því að gæta
hlutleysis eða jafnræðis, heldur frekar
að draga sem mest úr tengslum kirkju
og skóla. Allt virðist þetta vera hluti af
stærra baráttumáli, þ.e. að ýta trúnni
og trúmálum almennt út af sviði hins
opinbera lífs. Fyrir því er barist með
margvíslegum hætti í samfélaginu þó
svo kristin trú og kirkja sé búin að eiga
samleið með þjóðinni í aldaraðir og
þó svo menningararfur okkar byggi á
henni að miklu leyti.
Eftir að skóladagurinn lengdist og
farið var að bjóða upp á heilsdagsskóla
var eðlilegt að kirkjan og kristileg sam-
tök byðu upp tómstundastarf, eins og
önnur æskulýðssamtök, á þeim vett-
vangi. Það tilboð var valkostur. Engin
ástæða er til að loka dyrum vegna
örfárra undantekningartilfella þarsem
það var ekki virt og nokkurra kvartana.
Segja má að kristin trú og kirkja eigi
sér tvær hliðar, hina trúarlegu og hina
menningarlegu. Ef skólinn vill standa
sig og gera nemendur læsa á samtím-
ann og menninguna verður að fara
fram metnaðarfull fræðsla um kristna
trú. Sú fræðsla er til upplýsingar og
skilnings. Þegar hafa verið í gangi um
nokkuð skeið skýrar leiðbeiningar um
tengsl skóla og kirkju og Ijóst hefur
verið að skólinn er ekki vettvangur
trúboðs, boðunarstarfs eða tilbeiðslu.
Dreifing Nýja testamentisins hefur
verið hluti af menningunni, þetta er
bókin sem mótað hefur íslenskt sam-
félag í aldaraðir.
Á hinn bóginn er mikilvægt að
benda á það að kirkjan ber ábyrgð
á boðskapnum og getur hvorki né á
að framselja þann rétt til skólans eða
ríkisins. Kirkjan þarf í ríkari mæli að
beina sjónum sínum að fjölskyldum og
heimilum landsins. Rannsóknir sýna
að trúarleg mótun á sér einkum stað
á heimilinu, því næst í kirkju eða kristi-
legu starfi. Þess vegna þarf kirkjan að
efla starf sitt meðal barna og virkja fjöl-
skyldurnar til guðrækni, bænahalds og
biblíuþekkingar. Þar er vettvangur trú-
fræðslu og boðunar enda getur kirkjan
þá unnið sitt starf algjörlega á sínum
forsendum. Kristilegt barnastarf þarf
að vera meira en tómstundir, það þarf
að fela í sér markvissa boðun og trúar-
lega mótun.
Umræðan um tengsl ríkis og kirkju
kom upp þegar kosningar til stjórn-
lagaþings nálguðust og var frambjóð-
endum gjarnan skipti í hópa, með og á
móti aðskilnaði ríkis og kirkju, með og á
móti kristinni arfleifð. Aðskilnaður ríkis
og kirkju er ekki hættulegt mál og þau
skref sem tekin hafa verið til að rjúfa
þau tengsl á liðnum áratugum hafa
verið til góðs. Mikilvægt er að kirkjan
eigi frumkvæðið og marki stefnuna í
þessu máli. Til þess þarf að vera unnt
að ræða málið og allar hliðar þess með
framtíð kirkjunnar í huga.
Ef áherslan er á stofnun og menn-
ingarafl er sterkast fyrir kirkjuna að
vera i sem nánustum tengslum við
ríkið. En fyrir kirkjuna sem trúarsam-
félag og samtök sem vilja vera boð-
andi, biðjandi og þjónandi, er trúlega
best að tengslin séu sem minnst. Hin
hulda markmið sumra sem vilja rjúfa
öll tengsl ríkis og kirkju er að útrýma
trúnni sem mest úr samfélaginu. Þeir
einstaklingar vilja fyrir alla muni fella
niður þá grein stjórnarskráarinnar sem
fjallar um þjóðkirkjuna - og að ekkert
komi í staðin. Vilji þeirra er að ekki
séu nein sýnileg tengsl milli kristni og
íslenskrar þjóðar. Verði það ofan á er
það sorglegur vitnisburður um það að
barátta guðleysingja hefur náð lengra
en flesta grunaði og það á stuttum
tíma. Gefumst ekki upp, biðjum og
berjumst áfram — í nafni kærleika
Jesú Krists.
45