Skessuhorn - 15.12.2021, Síða 105

MIÐVIKUDAGUR 15. DESEMBER 2021 105
legt. Hún eignaðist góða vinkonu,
en Anna frá Tindum var gjarnan
með henni við ráðskonuverkin. Og
mikið af ungu fólki samankomnu
þýddi aðeins eitt á þessum árum;
það varð að halda ball.
„Fyrsta haustið þegar ég kom
hingað vildu strákarnir sem unnu í
námunni endilega hafa ball. Það er
samkomuhús hérna, Röðull, stein-
hús sem stendur niðri á melnum.
Þetta var þá bara steinkumbaldi,
þar var ekki rafmagn eða hiti eða
neitt. Pabba leist ekkert á að halda
ball þar í október, það var kom-
inn snjór og frost og vetur. Strák-
arnir voru hins vegar alveg óðir í
þetta og suðuðu mikið um þetta. Á
endanum sagði hann: „Nú hættið
þið þessu tali. Þið fáið bara húsið
hérna, við hendum borðunum og
stólunum og kojunum út, þetta var
sameiginlegt rými til að borða í og
sofa, fáum bara lánaða bekkina úr
félagsheimilinu og ég lána ykkur
húsið fyrir ball.“.“
Ekki er að orðlengja að piltarn-
ir gerðu eins og fyrir þá var lagt
og námuballið varð viðburður sem
fólk þar um slóðir mundi lengi og
man margt enn. Enda kom það víða
að.
„Það var slegið upp balli og það
var mjög gaman. Margir hér um
kring spiluðu á harmónikku, það
var sko ekki skortur á því. Það kom
hingað fólk vestan úr Reykhóla-
sveit, þetta þótti mjög spennandi,
og allir héðan úr sveitinni komu.
Börn, fullorðnir og gamalt fólk,
það komu allir.
Þetta var mjög skemmtilegt,
þetta var stór fjölskyldusamkoma.
Þetta var samt bara í þetta eina
skipti og bara vegna þess að það var
svo kalt að ekki var hægt að fara í
Röðul. Meirihlutinn komst ekki
inn, það var svo fjölmennt, og það
var varla hægt að bjóða fólki upp á
að húka bara úti.“
Ílentist í sveitinni
Náman á Tindum var ekki lengi í
rekstri, raunar aðeins tvö ár. Til-
raunir höfðu hafist í stríðinu með
að vinna kol, enda þá erfitt um að-
föng. Það var þó ekki fyrr en á sjötta
áratugnum að hafist var handa af
alvöru. Kolin fóru að mestu til Raf-
magnsveitu Reykjavíkur sem not-
aði þau í Toppstöðinni svo kölluðu,
varastöð við Elliðaár. Kolin gáfust
hins vegar ekki nógu vel. Það var
maus að kveikja í þeim og varð ekki
gert nema með öðrum eldsmat, en
reyndar logaði vel í þeim þegar eld-
ur var í þau kominn. Það sýndi sig
hins vegar að ekki var grundvöllur
fyrir rekstrinum nema í tvö ár.
Enn lifa þó minningar um
námuna og minjar má sjá í fjör-
unni við Tinda. Þá lifir náman í
máli fólks, allir vita hvað um er
rætt þegar talað er um að fara nið-
ur í kol.
„Það er alltaf talað um að fara
niður í kol, eins og að fara niður að
sjó, niður í fjöru eða fram að ein-
hverri ánni. Þetta er bara örnefni
hér,“ segir Edda.
Sjálf ílentist hún í sveitinni, að
lokum, þó faðir hennar hefði horf-
ið til annarra starfa að námuvinnslu
lokinni. Hún kynntist manni frá
Búðardal á Skarðsströnd og þegar
færi gafst til hófu þau búskap á
Klifmýri, næsta bæ við Tinda. Eftir
að þau slitu samvistum flutti Edda
suður til Reykjavíkur en árið 2007
flutti hún í nýtt hús að Klifmýri,
en sonur hennar og tengdadótt-
ir búa nú á bænum. „Ég var orðin
hundleið á að vera í Reykjavík, það
er ekkert gaman að vera þar,“ seg-
ir Edda.
Minningarnar ylja
„Hér er svo vítt útsýni, maður sér
yfir fjörðinn og yfir sjóinn. Vissu-
lega getur blásið aðeins hérna,
norðaustanáttin getur verið sí-
felldur strengur. Mér finnst veðr-
áttan reyndar vera öðruvísi, hafa
breyst í seinni tíð. Nú eru komn-
ar svo miklar vestanáttir og sunn-
anáttir sem ekki voru hér áður,“
segir Edda, sem nýtur þess þó að
hafa trjágróður í kringum sig sem
hlífir. Hún unir sátt við sitt í fagurri
náttúru Skarðsstrandar og þó kol-
in af Tindum ylji ekki lengur ornar
hún sér við minningarnar af lífinu
og fjörinu úr námunni. kóp
Edda heima hjá sér að Klifmýri
Lyftan sem bar menn niður og þá og kol aftur upp.
Úrklippa úr Morgunblaðinu
28. október 1954 þar sem segir frá starfsemi
kolanámunnar.
Edda, sextán ára gömul, ráðskona í kolanámu, til hægri. Anna frá Tindum, vin-
kona hennar, er með á myndinni.