Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2012, Blaðsíða 18

18 – Sjómannablaðið Víkingur
Nokkrir hafa haft samband við mig,
eftir að greinin mín kom Víkingn-
um (Safnað í reynslubankann, 1. tbl.
2012) og vilja að ég segi meira frá bátn-
um Dux, ekki síst vegna þess að í ann-
ars frábærum bókum Jóns Björnssonar,
Íslensk skip, er leiðinda villa. Þar er
bátur sagður vera Dux, en hét Anglea
þegar hann kom til landsins og síðan
Þristur og var frá Reykjavík. Hann var
keyptur til Keflavíkur einhvern tíma
rétt eftir 1950 og fékk þá nafnið Dux.
Ég er búinn að leita mikið af mynd af
rétta bátnum og loksins datt mér í hug
að taka mynd af málverki, sem var í
káetu bátsins og bjargaðist þegar hann
strandaði.
Dux
Dux var að mörgu leyti sérstakur bátur,
sænsku bræðurnir, sem létu byggja hann,
fengu styrk frá sænska ríkinu til að láta
hanna bát, bæði fyrir gang og sjóhæfni,
enda með ólíkindum hvað hann gat
gengið með aðeins 150 ha. Bolinder
glóðarhaus vél, fór á tíundu mílu í góðu
veðri.
Ég hitti þá bræðurna sumarið 1950,
en þá komu þeir um borð í bátinn, en
við vorum á síldveiðum fyrir Norður-
landi og lágum inni á Siglufirði í brælu
og þeir voru með bát á reknetaveiðum
og ætluðu líka að kaupa síld af íslensk-
um bátum. Þeir sögðust sjá mjög eftir
bátnum. Grímur Karlsson fyrrverandi
skipstjóri og bátasmiður smíðaði mjög
fallegt líkan af bátnum. Hann hefur
einnig miklar upplýsingar um marga
sænsku bátana, til dæmis Duxinn og
annan bát, sem hét Rex og var í eigu
sömu bræðra, hann var 72 tonn. Hann
fékk nafnið Nanna og síðan Rex RE 9,
var keyptur til Keflavíkur og fékk nafnið
Faxavík KE 65. Þessir bátar báðir voru í
flutningum á ísuðum makríl og brislingi
úr Oslóarfirðinum og Skagerak fyrir Þjóð-
verja allt stríðið, Svíarnir alltaf samir við
sig.
Við erum bara tveir eftir lifandi, sem
vorum á Duxinum og síðan Svaninum
þessa vertíð 1948, Hermann Helgason og
Arnbjörn H. Óskarsson
sÓtt Í reynslubankann
Fyrsti hluti