Norræn jól : ársrit Norræna félagsins - 01.12.1944, Síða 75

Norrcen jól
ár sendu 5 menn út ávarp um stofnun félagsins. ÞaS voru þeir Aug. Flygenring,
Sighvatur Bjarnason, Þorst. Gíslason, Matth. Þórðarson og Ásg. Ásgeirsson. Á
fundi, sem þá var hadinn í ISnó, lagSi Þorst. Gíslason fram tillögu um stofnun
félagsins, en Matth. ÞórSarson reifSi máliS. Þetta félag hélt uppi nokkru sambandi
viS hin norrænu félögin, en mun annars ekki hafa haft sig mikiS í frammi. Föstu
eSa fastara skipulagi var komiS á þessi félagsmál í september 1922 og hefur stofnun
félagsins oft veriS talin frá þeim tíma. ÞaS skiptir ekki miklu máli, hvort gert er.
En vel má telja frá fyrra árinu og eru þá öll norrænu félögin jafngömul.
Mergur málsins er sá, aS norrænu félögin hafa margt gott unniS, beinlínis
og óbeinlínis. Fyrir þeirra starf hefur norræn samvinna á ýmsum sviSum komizt
á hagnýtari og traustari grundvöll en áSur var. ÞaS er mikilsvert, hvernig tekst
aS endurnýja þá samvinnu eftir stríSiS, hvort meira má sín, þaS af ófriSaráhrif-
unum, sem getur torveldaS hana, eSa sú samúS, sem fyrir var, og sú nauSsyn
nýrrar samvinnu, sem líklegt er aS átökin í Evrópu aS loknu stríSinu muni skapa.
Á árinu 1944 hefur hugsjón norrænnar samvinnu misst góSa talsmenn.
Allir þekkja nú harmsögu Kaj Munks. Hann og rit hans voru umþráttuS meSan
hann lifSi. Hann var hispurslaus og bersögull og fór sínar götur. ÞaS var alltaf í
honum dálítill strákur, hressilegur ærslabelgur, jafnframt guSsmanninum og lista-
manninum. Hann var dansku maSur og kristinn maSur fyrst og fremst, en sjón-
armiS hans var einnig norrænt. Hann dó fyrir trú sína, fyrir trú á guS sinn og land.
Nordahl Grieg er annaS norrænt skáld, sem falliS hefur í valinn frá því
Norræn jól komu seinast. Hann dó nokkru fyrir síSustu áramót (2. des. 1943).
Hann lét lífiS í loftárás á Berlín, fór þangaS til aS svala ævintýraþrá sinni og
skáldaskapi. Hann var longu þekkt og viSurkennt skáld. I stríSinu varS hann
hetjuskáld NorSmanna, skáld harma þeirra og niSurlægingar og einnig skáld
hefndarinnar. En mest og bezt var hann skáld minninganna um heimalandiS og
trúarinnar á sigur þess og endurreisn.
Ég hitti Nordahl Grieg fyrst, þegar hann var blaSamaSur í Oslo og síSan
1930 og nokkrum sinnum eftir þaS hér heima. Þótt sú kynning væri ekki mikil,
kynntist ég alúS hans og elskusemi, listamannslund hans og lifandi áhuga á
menningar- og mannúSarmálum og réttlæti. Beztu kvæSi hans eru full af fögrum
hreim og þýSri kveSandi, mjúkri en karlmannlegri tilfinningu og drengilegri
hugsun. Hann er einn af þeim, sem lifa.