Peningamál - 04.05.2022, Blaðsíða 7

PENINGAMÁL 2022 / 2 7
Alþjóðleg efnahagsmál
og viðskiptakjör I
Alþjóðleg efnahagsmál
Kröftugur efnahagsbati í fyrra þótt hægt hafi á
hagvexti er nær dró áramótum
Alþjóðlegur efnahagsbati tók kröftuglega við sér í fyrra
eftir því sem bólusetningu við COVID-19 vatt fram og
slakað var á sóttvarnaraðgerðum (mynd I-1). Hægja tók
þó á hagvexti í helstu iðnríkjum er leið á árið. Skýrist það
að hluta af vaxandi vandamálum tengdum framleiðslu-
hnökrum vegna áhrifa farsóttarinnar á sama tíma og
vörueftirspurn var kröftug. Þrálátur skortur myndaðist
á mikilvægum aðföngum, vöruflutningar töfðust og
vaxandi vandamál urðu við að fá fólk til starfa. Bakslag
í baráttunni við farsóttina og hertar sóttvarnir hægðu
einnig á vexti efnahagsumsvifa undir lok ársins. Til við-
bótar komu neikvæð áhrif mikillar hækkunar orkuverðs
frá sl. hausti. Hagvöxtur í helstu viðskiptalöndum Íslands
mældist 5,6% í fyrra eftir 5% efnahagssamdrátt á árinu
2020. Framleiðslustigið í nær öllum viðskiptalöndum
Íslands var orðið hærra undir lok síðasta árs en fyrir
farsóttina.
Batinn í fyrra drifinn áfram af viðsnúningi í innlendri
eftirspurn
Stóran hluta alþjóðlegs efnahagsbata í fyrra má rekja
til viðsnúnings í einkaneyslu sem hafði dregist mikið
saman árið á undan vegna áhrifa farsóttarinnar (mynd
I-2). Kröftugur vöxtur mældist einnig í annarri innlendri
eftirspurn í helstu iðnríkjum. Þá jókst útflutningur en á
móti vó mikill vöxtur innflutnings samhliða batanum í
innlendri eftirspurn. Framlag utanríkisviðskipta til hag-
vaxtar var því ýmist lítið eða neikvætt.
Bandaríkin
Evrusvæðið
Bretland
Norðurlönd
Viðskiptalönd Íslands
Landsframleiðsla í kjölfar heimsfaraldurs1
3. ársfj. 2019 - 1. ársfj. 2022
1. Árstíðarleiðréttar tölur. Norðurlönd eru meðaltal Danmerkur, Noregs og Svíþjóðar.
Grunnspá Seðlabankans 1. ársfj. 2022 fyrir viðskiptalönd Íslands.
Heimildir: Refinitiv Datastream, Seðlabanki Íslands.
Vísitala, 4. ársfj. 2019 = 100
Mynd I-1
75
80
85
90
95
100
105
202120202019 2022
Stærð og samsetning alþjóðlegs efnahagsbata 20211
1. Framlag annarrar innlendrar eftirspurnar er samtala framlags samneyslu, fjármuna-
myndunar og birgðabreytingar, auk mögulegs skekkjuliðar þar sem samtala framlags
undirliða þarf ekki að vera jöfn hagvexti vegna keðjutengingar þjóðhagsreikninga.
Tölur fyrir Noreg eru án vinnslu og flutnings á olíu og gasi.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Noregsbanki, OECD.
Breyting frá fyrra ári (%)
Mynd I-2
Einkaneysla
Önnur innlend eftirspurn
Utanríkisviðskipti
Hagvöxtur
-4
-2
0
2
4
6
8
10
JAPÞÝSFINDANNORKANSVÍSPÁBNAÍTAFRABRE