Fréttablaðið - 25.02.2023, Blaðsíða 6

Á meðan ekki er sett
þak á orkunotkun
verða engin raunveru-
leg orkuskipti.
Auðu Önnu
Magnúsdóttir,
Landvernd
Þessi illindi eru þau
verstu sem ég hef séð,
umtalið, umræðan, allt
er óvægnara en ég hef
séð áður.
Björn
Snæbjörns-
son, formaður
Einingar Iðju
Ársfundur
2023
Dagskrá
• Venjuleg ársfundarstörf
– Dagskrárliðir skv. grein 6.6 í samþykktum sjóðsins
• Önnur mál
Ársfundur Lífeyrissjóðs verzlunarmanna verður haldinn
þriðjudaginn 28. mars kl. 18:00 á Grand Hótel Reykjavík.
Nánari upplýsingar verða birtar á live.is þegar nær dregur.
Streymt verður frá fundinum á mitt.live.is.
Tillögur til ályktunar sem taka á fyrir á ársfundi þurfa að
berast stjórn sjóðsins skriflega eigi síðar en viku fyrir ársfund.
Sjóðfélagar eiga rétt til setu á ársfundinum og eru hvattir til að
mæta á fundinn eða fylgjast með í streymi. Fundargögn verða
aðgengileg á live.is fyrir fundinn.
Reykjavík, 23. febrúar 2023
Stjórn Lífeyrissjóðs verzlunarmanna
bth@frettabladid.is
VINNUMARKAÐUR Illindin sem nú
eru uppi milli atvinnurekenda og
Einingar eru þau hörðustu sem
komið hafa upp í marga  áratugi.
Þetta segir Björn Snæbjörnsson,
formaður Einingar Iðju, en hann
hóf störf í verkalýðshreyfingunni
árið 1982 og hefur æ síðan fylgst
náið með vinnudeilum og oft
komið að samningum og lausn
mála.
„Ég hef aldrei séð svona harðar
deilur á öllum mínum ferli, aldrei
séð svona hörku áður,“ segir Björn
sem hefur staðið í stéttarfélags-
brúnni í 41 ár. „Ekkert þessu líkt
hefur komið upp síðan ég fór að
fylgjast með, menn hafa rifist og
tekist á en þessi illindi eru þau
verstu sem ég hef séð, umtalið,
umræðan, allt er óvægnara en ég
hef séð áður,“ segir Björn sem einn-
ig situr í miðstjórn ASÍ og er í stjórn
Starfsgreinasambandsins.
„Það er nauðsynlegt að menn
setjist niður og finni lausn í þessum
samningum. Ég hef áhyggjur af
félagsmönnum Ef lingar sem ekki
fá launahækkanir, menn verða að
finna leiðir,“ segir Björn Snæbjörns-
son. n
Ein mestu illindi
í sögu landsins
bth@frettabladid.is
LOFTSLAGSMÁL Mikil mengun frá
álverum hér á landi er ólíðandi að
mati Auðar Önnu Magnúsdóttur,
framkvæmdastjóra Landvernd-
ar.  Vandamál sé hve mikla orku
stóriðjan noti sem hamli orkuskipt-
um. Við blasi að fækka stóriðjum
fremur en fjölga þeim.
Landvernd segir álver Ísal í eigu
Rio Tinto í Straumsvík komið til
ára sinna og gæti vel hætt starfsemi
fyrir 2030. Á næstu 20 árum losni
orkusamningar við öll álverin.
Ákveðin mótsögn felst að sögn
Auðar í umræðu og markmiðum
um orkuskiptin og veruleikanum.
„Íslensk stjórnvöld, Landsvirkjun
sem er í eigu ríkisins, eru nýbúin að
undirrita viljayfirlýsingu um stór-
fellt landeldi við Þorlákshöfn sem
þarf 25 megawött. Fyrirtækið okkar
segir að við þurfum að framleiða
miklu meiri orku fyrir orkuskiptin
en selur svo orku til gagnavera og
iðnaðar sem á ekkert skylt við orku-
skipti,“ segir Auður.
Stjórnvöld þurfi að tryggja að öll
orka sem losni sé fyrir orkuskiptin.
Álver verði að bæta orkunýtingu.
„Á meðan ekki er sett þak á orku-
notkun verða engin raunveruleg
orkuskipti, heldur aðeins viðbót í
orkunotkun,“ segir Auður.
„Álverin eru mjög mengandi
fyrirtæki. Þau losa mikið og það
verður að gera þá kröfu að þau noti
orkuna sem þau fá almennilega,“
bætir Auður við.
Um 65 prósent af framleiddri raf-
orku hér á landi fara til álvera. Allt
samfélagið utan stóriðjunnar notar
aðeins um 18 prósent af allri fram-
leiddri raforku innanlands eins og
fram kemur í orkutölum Orkustofn-
unar. Gagnaver taka um 5 prósent
orkunnar til sín, kísilver, járnblendi
og álþynnuverksmiðja á Akureyri
um 10 prósent samtals. n
Gagnrýnir raforkusölu
Landsvirkjunar í álver
Mikill fjöldi sótti þingið í Safnahúsinu í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Eyðing búsvæða, einræktun,
ofnýting, mengun, loftslags-
breytingar og súrnun sjávar til
umræðu á þingi um líffræði-
lega fjölbreytni sem á mjög
undir högg að sækja.
bth@frettabladid.is
UMHVERFISMÁL Eitruð hegðun
mannsins sem drottnara y f ir
jörðinni án þess að maðurinn hafi
nokkurt tilkall til drottnunar,
ógnar lífríkinu sem aldrei fyrr og
útrýmir tegundum í stórum stíl,
sjálfsmorð mannskepnunnar og
allsherjar vistmorð er í uppsiglingu
að óbreyttu eftir því sem fram kom
á hátíð líffræðilegrar fjölbreytni í
Safnahúsinu í fyrradag.
Þótt umræða vísindamanna sé
neikvæð og horfurnar dimmar
getur alvarleikinn ásamt drifkrafti
vonarinnar hjálpað til við að mað-
urinn horfist í augu við vandann
og kúvendi hegðun sinni. Það er
vegna þess að maðurinn er skyn-
semisvera, að því er Skúli Skúlason,
formaður stjórnar Biodice, ræddi í
erindi sínu.
Biodice er samstarfsvettvangur
hóps líffræðinga þar sem Ísland
skipar stóran sess. Var opnuð vef-
síða af því tilefni í gær og fjölbreytt
dagskrá f lutt. Fram kom að verk
mannanna hafa leitt til eyðingar
búsvæða, einræktunar, ofnýtingar,
mengunar, loftslagsbreytinga og
súrnunar sjávar.
Samkvæmt Biodice eru nú yfir 30
þúsund af 120 þúsund tegundum
á rauðum lista Alþjóða náttúru-
verndarsamtakanna International
Union for Conservation of Nature
í útrýmingarhættu. Fjöldi þeirra
hefur þrefaldast á síðustu tuttugu
árum.
Skúli sagði að ögurstund væri upp
runnin, maðurinn yrði að umbylta
hegðun sinni og viðhorfum til nátt-
úrunnar. Sú hugsun að maðurinn
væri yfir náttúruna hafinn eða
aðskilinn frá henni væri rót þess
„sjálfsmorðs mannk y ns“ sem
Guterres, aðalframkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, hefur sagt að
stefni í samfara allsherjarvistmorði.
Tregða til breytinga er mikil
að sögn Skúla. Umhverfismál fái
síaukna athygli, enda vakning og
samstarf lykillinn að árangri. Mikið
fjármagn þurfi einnig að koma til
en sagan sýni að alþjóðasamfélagið
geti tekið höndum saman og sett
mikið fjármagn í rannsóknir og
umbætur líkt og í Covid-faraldr-
inum.
„Ómöguleikinn á ekki við þegar
kemur að úrlausn þeirra mála sem
við stöndum frammi fyrir núna,“
segir Skúli. Tækifæri Íslands sem
„case study“ í vísindavinnu felast
samkvæmt Biodice meðal annars í
því að Ísland liggur þar sem heitir
og kaldir hafstraumar mætast. Það
veldur skörpum hitaskilum á landi
og í sjó og kemur skýrt fram í eigin-
leikum lífríkja.
Þá einkennist Ísland af jarð-
skorpuhreyfingum og eldvirkni
sem skapar einstök og fjölbreytt
búsvæði fyrir lífríkin sem mörg eru
nú um stundir í hraðri þróun. Þessar
aðstæður eru taldar nýtast vending-
um sem þurfa að verða þegar komið
er að skuldadögum í vistfræðilegu
tilliti. n
Algert vistmorð og útrýming manna
Ómöguleikinn á ekki
við þegar kemur að
úrlausn þeirra mála
sem við stöndum
frammi fyrir núna.
Skúli Skúlason,
stjórnarfor-
maður Biodice
benediktarnar@frettabladid.is
INNRÁS Volodimir Zelenskij, forseti
Úkraínu segir að sigur Úkraínu sé
óumflýjanlegur ef allir bandamenn
Úkraínu „vinni heimavinnuna sína“.
Þetta sagði forsetinn á blaða-
mannafundi til að minnast þess að
eitt ár er frá því innrás Rússa í Úkra-
ínu hófst.
Spurður hvort þeir sem hafi gerst
sekir um stríðsglæpi verði mögu-
lega sóttir til saka í Úkraínu sagði
Zelenskij unnt að setja saman sér-
stakan dómstól til að láta Rússa
svara til saka. Þá tilkynnti Zelenskij
að hann hygðist fara á fund Xi Jing
Ping, aðalritara Kommúnistaflokks
Kína í von um að fá aðstoð Kínverja
við að enda stríðið.
G7 ríkin ítrekuðu í gær stuðning
við Úkraínu og að þau myndu aldrei
viðurkenna innlimun Rússa á hér-
uðum Úkraínu.
Einnig kom fyrsta sending af Leop-
ard 2 skriðdrekunum til Úkraínu í
gær. Talið er að koma skriðdrekanna
geti skipt sköpum í stríðinu fyrir
Úkraínumenn í komandi gagnárás-
um þeirra. n
Viðurkenna aldrei innlimun Rússa á héruðum
Volodimir Ze-
lenskij, forseti
Úkraínu
6 FRÉTTIR FRÉTTABLAÐIÐ 25. FEBRÚAR 2023
LAUGARDAGUR