Rökkur : nýr flokkur - 01.06.1971, Blaðsíða 22

20
ins, kom út 1968, eins og að ofan getur. Séð hef ég hennar vinsam-
lega getið, en mér virðist hún eiga fyllri umsögn skilið, en komið
hefur fyrir mínar sjónir; vera má þó, að einhverjir ritdómar um
hana hafi farið fram hjá mér hér í fjarlægðinni.
Þýðingu sinni af skáldsögunni Tess fylgdi Snæbjörn úr hlaði
með forspjalli, þar sem hann rakti næsta ýtarlega æviferil Hardy’s,
samhliða skilningsríkri túlkun á helztu verkum hans, og vísa ég
lesendum Heimalningsins til þeirrar prýðisgóðu greinargerðar um
skáldið. Jafnframt skal þess getið, að séra Benjamín Kristjánsson
hefur ritað gagnorðan og ágætan formála að þýðingunni á Heim-
álningnum, sem lesendur hennar geta einnig lesið sér til glöggv-
unar á umfangsmiklu efni skáldsögunnar.
Eins og aðrar hinar helztu skáldsögur Hardys gerist Heimáln-
ingurmn í Wessex-héruðunum á Suður-Englandi, þar sem hann
var gagnkunnugur frá æskuárum, og er það umhverfi meginþátt-
ur í þeim skáldsögum öllum. Um annað fram, er því þannig farið
um Egdonheiðina í Heimalningnum, sem er þar hinn mikli áhrifa-
og örlagavaldur í lífi sögupersónanna, og má í rauninni skoðast
sem mikilvægust þeirra allra. Svipmikil og litrík náttúrulýsingin
í byrjun sögunnar er gerð af frábærri snilld, enda margdáð.
En það er fleira heldur en heiðin sjálf, í öllu ægivaldi sínu, sem
tengir fólkið á þessum slóðum umhverfi sínu órjúfanlegum bönd-
um. Fortíðin, aftur í gráa forneskju, hefur svipmerkt þetta fólk
og mótað viðhorf þess til lífsins. Og hið sögulega samband fólks-
ins við umhverfi sitt túlkar Hardy af sama innsæi og nærfærni
og tengsl þess við sjálfa móðurmoldina. Djúpar rætur sveitalífs-
ins á þessum slóðum koma fram með eftirminnilegum hætti í frá-
bærri lýsingu Hardys á brennunni á Regnhaugi í 3. kapítula sög-
unnar. En til þess að njóta þeirrar snilldarlegu lýsingar til fulls,
verða menn að lesa hana gaumgæfilega í heild sinni, hins vegar
hefur merkur Hardy sérfræðingur kveðið svo sterkt að orði, að
skáldið hafi hvergi ritað betri umhverfislýsingu heldur en hér um
ræðir.
Annars má með sanni segja, að snilld í náttúrulýsingum og
mannlýsingum haldist í hendur í Heimalningnum,. Engum lesanda
verður Eustacia auðgleymd, enda er hún talin vera meðal fremstu
kvenlýsinga í enskum skáldsögum.
Um byggingu skáldsögunnar er Heimahiingurinn einnig mikið
snilldarverk. Þungstreym frásögnin fellur þar að einum ósi í sögu-
lok.
Að öllu samanlögðu, á skáldsaga þessi því skilið það hrós, sem