Rökkur : nýr flokkur - 01.06.1980, Side 121
119
1 áður nefndri grein um Halldór skólastjóra á Hvanneyri drep
ég á þetta ... „og ég minnist þess með þakklátum huga hvo gott
var að vera barn á Mýrum vestur og geta treyst öllum.“
Fríða á Gufá var hún víst oftast nefnd sumrin, sem ég var hjá
þeim, Jóhannesi og henni. Kristín Jónsdóttir, kona Jóhannesar,
lá þá þungt haldin og andaðist, annað sumarið, sem ég var
hjá þeim, og var jarðsett í Stafholti, reidd um þverbak þangað.
Nokkru áður hafði Jóhannes farið með mig út á tún, og spurt
mig hlýlega og af varfærni, hvort ég héldi, að ég yrði hræddur ef
hún Kristín dæi, og fullvissaði ég hann um, að ég yrði ekkert
hræddur. Þau Kristín og Jóhannes voru fyrirmyndir í smásögum,
sem ég samdi og komu út í safninu „Börn dalanna,“ 2. útg. „Börn
dalanna og aðrar sveitasögur.“
Jóhannes var leiguliði. Jórðina átti Oddur, bóndinn í Eskiholti.
Jóhannes var vel gefinn maður, virtur vel: öll börnin tveir piltar
og stúlka fluttust vestur um haf. Þar heimsótti ég Ástu 1922 og
Helga frá Eskiholti, mann hennar. Vöknuðu þá margar minningar
og orti ég kvæði það sem ég læt fylgja þessum viðauka.
Fríða var víkingur til vinnu. mjólkaði æmar og tvær kýr, gekk
út milli mála, sló og rakaði og batt votaband á lélegum engjum,
og sinnti húsverkum öllum og annaðist móður sína. Piltur og
stúlka voru á heimilinu, hann aðeins á fermingaraldri, en stúlkan
í kaupavinnu, aðra hvora viku, hina í Stangarholti. Jóhannes var
mjög slitinn orðinn: Búskapurinn var frumstæður, engin hlaða,
hey tyrfð. Gufá var áður kölluð Árnakot, en Jóhannes kom Gufár-
heitinu á jörðina. Jóhannes taldi að þarna hefðu verið Rauðubjarn-
arstaðir til forna. Kvæði verður að duga sem sýnishom af því
hvern hug ég ber til hans. Guðfríður varð héraðskunn yfirsetukona.
Hún skrifaði endurminningar sínar. Hún var mjög vinsæl. 1 end-
urminningum sínum segir hún eftirminnilega frá því, er hún varð
að brjótast í snjóum og hríðarveðri til bláfátækarar konu, tíu
barna móður, sem var veil fyrir hjarta og slitin, og sendi bónda
hennar eftir lækni, það varð að reyna, þótt lítil von væri, að hjálp
bærist í tæka tíð. Guðfríður varð því að grípa til sinna ráða. „Ég
bað til guðs af öllu mínu hjarta, að hjálpa mér, hjálpa konunni og
barninu. Eg hef aldrei komið til fæðandi konu án þess að biðja
til guðs, því hvar er styrkst að leita, ef ekki i bæninni. Svo hófst