Arkitektúr og skipulag - 01.04.1992, Blaðsíða 52

hófi, að göturnar verða svo
bugðóttar og misháar, að ætla
mætti, að tilviljun ein hefði ráðið
allri tilhögun fremur en ásetn-
ingur manna með skynsemina að
leiðarljósi“ (bls. 71-2).
Descartes er þannig, þegar árið
1637, orðinn talsmaður hinnar
módernu hugsunar sem einkennir
skipulag og byggingarlist
nútímans. Og það leiðir hugann
að því að jafnvel módernískar
hugmyndir eiga sína sögu og eru
sprottnar upp úr einhverju
umhverfi.
En þó að Descartes væri módern í
hugsun að því leyti að hann vildi
rífa niður allar fyrri skoðanir sínar
til að kanna gildi þeirra, þá var
það fjarri honum að rasa um ráð
fram við að smíða nýjar. Hann
vildi gefa sér allan þann tíma sem
nauðsynlegur var til að skoða og
yfirvega hugmyndir sínar. Hann
segir:
„Eigi er nóg áður en menn taka að
reisa á ný íveruhús sitt að fella
það að grunni og sjá fyrir bygg -
ingarefni og húsameisturum eða
þjálfa sig sjálfur í húsagerðarlist og
hafa auk þess gert af því
nákvæma teikningu. Menn þurfa
einnig að hafa tryggt sér bústað,
þar sem þeir geta búið vel um sig
meðan á verkinu stendur “ (bls.
85).
Eg vildi eiginlega taka undir þessi
orð heimspekingsins. Arkitektúr
og skipulag eru sjaldnast hafin yfir
gagnrýni frekar en önnur
mannanna verk, en vegna þess
hversu mikilvæg þau eru fyrir
daglegt líf svo margra manna
verður að „tryggja sér bústað“ til
að vega þau og meta og gefa sér
tíma til þess að rökræða þau
málefnalega í stað þess að rjúka
upp til handa og fóta þegar menn
telja í óefni komið. Vera má að of
oft sé hér á landi farið eftir regb
unni að skjóta fyrst og spyrja
síðan, ákveða fyrst og ræða síðan,
byggja fyrst og teikna síðan.
Arkitektúr og skipulag þurfa bæði
tíma og umræður til að draga
fram þá þætti sem hafa varanlegt
gildi og greina þá frá hinum sem
myndu vera til óþurftar ef þeir
yrðu framkvæmdir þegar í stað.
Gagnrýnar umræður um þessi mál
eru að mínu viti mjög brýnar
vonandi að svo megi verða
áfram. ■
Heimildir:
Charles Jencks: What is Post-
Modernism? London, 2. útg. 1987.
Brent C. Brolin: The Failure of Modern
Architecture, London, 1976.
Kenneth Frampton: „Some Reflections
on Postmodernism and Architecture" í
ICA Documents 4, 1986.
René Descartes: Orðræða um aðferð,
Reykjavík, 1991.
Ganqátáttar-
HELLUR
SÖLUSÍMI 98-31104
40x40
■ ■ 1
KANTSTEINN 50x20x5 HSTEINN
20x40 onvtAvA
I
15x30
20x15x6
• STERKAR
• SLÉTTYFIRBORÐ
• SENDUMHEIM
32x32 " • GOTTVERÐ
• HAGSTÆÐ KJÖR
• FYRIR BÍLAPLÖN
BROTASTEINN55X7 • FYRIR GANGSTÍGA
m
Vinnuhælið
Litla Hrauni
Sölusími
98-31104
50