Arkitektúr og skipulag - 01.12.1992, Blaðsíða 38

Horft yfir Ríó.
þjóðir heims dragi úr útblæstri
koldíoxíðs, metans og annarra
svonefndra gróðurhúslofttegunda,
sem taldar eru valda hækkun
hitastigs á j örðinni. Þær þjóðir sem
undirrita samninginn skuldbinda sig
til að setja sér áætlun um minnk-
unina og að auka rannsóknir á þessu
sviði. Samningurinn er bindandi
og hann var undirritaður af 154
ríkjum og er Island í þeirra hópi.
T alsvert hefur verið rætt um afstöðu
Bandaríkjamanna í tengslum við
samningana eða sáttmálana sem
undirritaðir voru í Ríó. Banda-
ríkjamenn undirrituðu sáttmálann
um verndun andrúmsloftsins, en
höfðu áður gert það að skilyrði að
þar væru ekki nefndar tölur eða sett
fastákveðin markmið um að draga
úr útblæstri koldíoxíðs.
FJÖLBREYTILEIKI LÍFS Á
JÖRÐINNI
Samningurinn um fjölbreytileika
lífs á jörðinni er einnig lagalega
bindandi. Hann undirrituðu 154
ríki, þeirra á meðal Island. Samn-
ingurinn fjallar um verndun
tegunda og verndun hins lífræna
fjölbreytileika. Hann gerir þeim
sem hann undirrita meðal annars
skylt að skiptast á upplýsingum um
rannsóknir og láta þeim þjóðum
þaðan sem hráefni til rannsóknanna
kemur í té tækniaðstoð.
Bandaríkjamenn undirrituðu
þennan sáttmála ekki og hlutu fyrir
þaðtalsvertámæli. Þeirvoruraunar
eina þjóðin sem afdráttarlaust
neitaðiaðundirrita. Skýringinsem
Bandaríkj amenn gáfu var sú, að ýmis
ákvæði hans mundu standa í vegi
fyrir eðlilegum framförum á sviði
líftækni og lyfjaframleiðslu. Fæstir
telja þó þá skýringu haldbæra.
RÍÓYFIRLÝSINGIN
Ríóyfirlýsingin, sem svo er nefnd,
var upphaflega kölluð Sáttmáli
jarðar. Hún er stutt en kjarnyrt
skjal þar sem er að finna 27 megin-
reglur um vemd umhverfisins sem
þáttar í efnahagsþróun og þar er
einnig fjallað um aðstoð við
þróunarlöndin. Ríóyfirlýsingin var
samþykkt samhljóða. Hún er ekki
lagalega bindandi.
FRAMKVÆMDAAÆTLUN
í UMHVERFISMALUM
Framkvæmdaáætlunin er um níu
hundruð síðna skjal, sem á ensku
heitir Agenda 21. Þetta er áætlun
um framkvæmdir í umhverfis-
málum fram til ársins 2000 og fram
á næstu öld. Þótt áætlunin sé ekki
bindandi að alþjóðalögum hefur
samþykkt hennar tv ímælalaust í för
með sér bæði siðferðilegar og
pólitískar skuldbindingar. Þar er að
finna áætlun um umbætur í
umhverfismálum, meðal annars um
að hreinsa mengun sem orðin er, og
þar er lfka fjallað um hvernig
iðnríkin eigi að styðja við bakið á
þróunarlöndunum. Samþykkt var
að öll ríki heims skili reglulega
36