Arkitektúr og skipulag - 01.12.1992, Blaðsíða 28

LÆKKUN
ÍBÚÐAVERÐS
SIGRÍÐUR Á. ÁSGRÍMSDÓTTIR
VERKFRÆÐINGUR, NEYTENDASAMTÖKUNUM.
Húsnæðiskostnaður er
stór hluti útgjalda
ney tenda og hefur ekki
farið lækkandi þrátt
framfarir í húsbygg-
ingum. Frá sjónarhóli neytenda er
markmiðið að heildarkostnaður við
húsnæði sé sem lægstur miðað við
gæði.
Sambandið milli gæða og kostnaðar
er ekki föst stærð heldur breytist
með tíma og auk þess er gæðamat
mismunandi eftir þörfum fólks.
Kostnaður er þó oft vaxandi fall af
gæðum þannig að lítil gæði kosta
lítið en meiri gæði kosta meira. Það
er þó ekki einhlítt, ódýr vara getur
verið jafngóð og dýr vara. Fyrir
neytandann er hagkvæmast að gæði
og kostnaður fylgi þeirri formúlu að
hlutfallið milli samanlagðra kostn-
aðarþátta á móti samanlögðu verð-
mæti gæða sé í lágmarki.
Meðfylgjandt línurit sýnir lauslega
fylgni verðs og gæða og hvernig
hagkvæmasta hlutfall finnst.
Getum við komist að því hver lægsti
punkturinn á hlutfallinu er hverju
sinni og gefið út töfratöluna eins og
vísitölu?
Ekki er mér kunnugt um það hvort
sérfræðingar á byggingarsviðinu
hafi velt fyrir sér svipuðu dæmi en
það ætti að vera hægt að nálgast
þennan punkt og ef til vill hitta á
hann endrum og eins ef markvisst
er stefnt að því.
Það er hlutverk byggingariðnaðar-
ins að leiðbeina okkur neytendum
um víxlverkun gæða og kostnaðar
og byggja sem hagkvæmast hús-
næði fyrir neytendur. Neytendur
þurfa að fylgja stefnu sinni eftir að
þessu leyti og meðal annars að móta
gæðakröfurnar til íbúðarhúsnæðis.
Byggingarkostnaður skiptist í
eftirfarandi Iiði:
Skipulagskostnaður (á vegum hins
opinbera)
Umsjón og stjórnunarkostnaður
(hins opinbera)
Lóða- og gatnakostnaður
Veitulagnir (rafmagn, vatn, hita-
veita, fjarskipti)
Ffönnun húss
Framkvæmdakostnaður (1)
V iðhaldskostnaður
Rekstrarkostnaður
Opinber gjöld (skattar)
Arangursríkast er að líta á alla
þættina í heild og forðast að taka
einn þátt út úr. Lækkun á einum lið
getur sem hægast orðið til hækkunar
á öðrum og þess vegna hækkað
heildarverðið.
Þótt ofangreindir kostnaðarliðir séu
allir samverkandi er þó misjafnt
hve mikil áhrif hver einstakur
íbúðarbyggjandi getur haft til
lækkunar hvers þáttar. Skattar,
opinber gjöld og veitugjöld eru
dæmi um kostnað sem ákveðinn er
af öðrum aðilum en húsbyggjand-
anum.
Aðrir liðir eru að einhverju eða öllu
leyti háðir ákvörðun húshyggjand-
ans. Lítum nánar á þá þætti. Hús-
byggjandi sem velur að takmarka
hönnunarkostnað á hægt með það
að vissu marki. Reglur takmarka
þann þátt þó þannig að skylt er að
26
1) Til framkvæmdakostnaðar telst stjórnun, efni, fagvinna.verkamannavinna, fullunnar einingar.