AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1993, Side 66

NÝ ÁSÝND EVRÓPU
SIGURÐUR GUÐMUNDSSON

Indbyggere/km
“ { 50
50 100
__ 100 - 250
1250 500
) 500
Antal indbyggere
. 100 250 lusind
■ 50 - 500 tusind
■ 0 5 - 1 million
1-3 miilion
19 } 3 million
Mynd 1. Þéttseta og byggöakjarnar, 1989.
Málefni Evrópu hafa verið mjög til
umræðu hér á landi að undanfömu.
Það stafar ekki síst af því að samningur
umEvrópsktefnahagssvæði vargerður
milli 19 Evrópuríkja. Með þeim
samningi er skapaður grundvöllur fyrir því að öll Vestur-
Evrópa verði einn markaður þar sem gilda sams konar
reglur varðandi mörg atriði efnahagslegra samskipta,
aðallega verslun með vörur og þjónustu.
í hugum okkar íslendinga og raunar efalítið fleiri þjóða
einnig er Evrópa dæmigerð fyrir heimshluta þar sem hlutir
byggjast á gömlum hefðum, þar sem litlar brey tingar verða
og þar sem menn hafa meiri áhuga á því að horfa aftur á bak
en áfram. Er þessi ímynd okkar rétt? I þessari grein verður
reynt að fjalla nokkuð um það hvað er að gerast í Evrópu
að því er varðar skipulagsmál og búsetu í álfunni. Það vill
svo til að Evrópubandalagið hefur á undanfömum árum
unnið nokkurs konar aðalskipulag fyrir Evrópu þar sem
tekin eru til athugunar ýmis atriði sem áhrif munu hafa á
þróun mála í álfunni og þá aðallega þau sem eru mannanna
verk. Skýrsla með niðurstöðum þeirra fjöldamörgu
athugana sem hér er byggt á hefur nú nýlega komið út hjá
bandalaginu. Hún ber heitið Evrópa 2000 (stafað á
mismunandi hátt eftir því um hvaða tungumál er að ræða).
Þessari grein fylgja til skýringar nokkur af þeim
athyglisverðu kortum sem skýrslu þessari fylgja. Nú er
unnið að framhaldi þessa verks. Reynslan sýnir að
áætlanagerð til langs tíma verður að halda við ef hún á að
verða til nokkurs gagns. I framhaldi verksins er m.a.
kannað hvernig þróun á ýmsum landsvæðum utan
bandalagsins kemur til með að hafa áhrif á þróun mála
innan þess. Greinarhöfundur hefur haft með höndum hluta
af því verki sem snýr að áhrifum af þróun á Norðurlöndum
á þróun mála innan Evrópubandalagsins. Snýr hans þáttur
að áhrifum af þróun sjávarútvegs á sjávarútvegsbyggðir
bandalagsins. Má af því m.a. sjá hversu vel er vandað til
þeirrar vinnu sem hér verður stuttlega gerð grein fyrir.
Þessu skipulagi heillar heimsálfu erekki ætlað neitt opinbert
hlutverk í sjálfu sér. Hins vegar er ljóst að það kemur til
með að hafa áhrif á ákvarðanatöku einstakra ríkja og
héraða. Koma þar einkum til hinar umfangsmiklu
samgönguframkvæmdir sem fyrirhugaðar eru innan
64