AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.03.1994, Blaðsíða 43

getur lært af skúlptúr og svo öfugt. Hugmyndir fara
aldrei um einstigi og einstefnugötur heldur taka mið
af öðrum viðhorfum og breytast í sífellu. Hér er þó
ekki kveðið að samspili ýmissa listforma sem mætast
á einum vettvangi. Frekar er átt við að hugmyndir
hvers og eins örvi aðra og stuðli að fjölbreyttara
viðhorfi til lista. Hugmyndir birtast oft ekki auðveld-
lega en ef samræður myndast og horft er í kringum
sig, þá færir slík miðlun orku sem er meira gefandi
og ríkari í hugsun.
Til þess að hugsa sér sameiningu húsagerðar og
skúlptúrs, það að upplifa rýmið I gegnum sem flest
skilningarvitanna, þá getum við byrjað á hugmynd-
inni um leikvelli barnanna. Börn hafa mikla þörf fyrir
hreyfingu. Þau upplifa hlutina og veruleikann á
hispurslausan hátt og án þeirra fordóma sem gætu
valdið því að skúlptúrinn missti gildi sitt sem rými.
Barnið upplifir skúlptúrinn þegar það leggur upp í
ferðalag á vit hins óvænta. Óvænt lögun leiktækisins
viðheldur spennu og eftirtekt barnsins og eykur
þroska þess og örvar skýra hugsun.
Þegar talað er um að byggingar séu að einhverju
leyti, eða að hluta til, í gervi skúlptúrs þá er eins og
viðkomandi finnist hlutföll og lögun byggingarinnar
afstæð og óhlutbundin. Með öðrum orðum, óskiljan-
leg og óútskýranleg að því er virðist. Form þau er
ráða lögun og gerð hússins geta þannig verið
samansett að lausnin búi yfir óvæntu samspili sem
annars tíðkast ekki.
Dæmi um slíka hönnun eru fátíð hér á landi og ekki
um auðugan garð að gresja. Þó ber talsvert á sam-
vinnu ýmissa listgreina sem síðar gætu leitt af sér
þróun og nýsköpun hverrar listgreinar fyrir sig.
Sjálfsagt hafa arkitektar og myndhöggvarar leikið sér
á teikniborðinu og látið hugmyndaflugið reika.
Tækifærin láta þó standa á sér þegar talað er um
drauma því fáir vilja taka áhættu og bera ábyrgð á
hinu óvænta. Að játa sig sigraðan er þó hið versta
böl! Trúin á sjálfan sig verður að standast súrt og
sætt þegar mikið liggur við. Sannfæringin flytur fjöll
þegar því er að skipta!
Þor og kjark þeirra sem fást við hönnun húsbygginga
þarf að styrkja. Það virðist ekki vera mikið hug-
myndaflug sem ræður ríkjum hvað varðar möguleika
forma og efnisval. Formin þurfa ekki að fela í sér
flókin mynstur. Einfaldleiki og rökrétt hugsun eru yfir-
leitt besta lausnin. Menn geta leikið sér með form
og efnisáferð nær út í það óendanlega. Vissar
varanlegar formgerðir eru til sem nauðsynlegt er að
styðjast við en þjóðfélagið breytist og mennirnir með.
Félagslega og mannlega hliðin sem snýr að tilgangi
húsagerðar er ekki síður mikilvæg þeim sjálfsagða
þætti að húsið standi á föstum grunni.
Ögrun við umhverfið þarf ekki að fela í sér neikvæð
áhrif. Skemmtilegur leikur getur talist ögrun ef hann
brýtur í bága við hefðir og venjur, sem ekki þykir við
hæfi að bregða út af. Ef til vill er tjáningarþörf okkar
íslendinga svo lítil að hún nái ekki að þroskast og
verða sjálfstæð. Þó finnst mér sú skýring varla geta
átt sér stað því ekki erum við það einangruð og
takmörkuð hér í norðrinu bláa. Arkitektar fá sína
menntun erlendis og því ættu hugmyndir sem þar
blandast íslensku hyggjuviti að brjótast um í heilabúi
þeirra og reyna að fá útrás. En það er þó ekki einung-
is við arkitekta að sakast. Allir þurfa að búa yfir þeim
vilja að vinna verkin vel og stuðla að auðugra
umhverfi. Þjóðin er fámenn en á framfaraleið. Við-
bætur og endurnýjun stöðvast aldrei á meðan við
búum hér í þessu landi. Viðbætur og endurnýjun
ekki aðeins á veraldlegum gæðum heldur einnig á
hugviti. ■
£ LÍNAN
HLUTLAUSAR UPPLÝSINGAR
41