AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.06.1994, Page 15

Leikvellir í Reykjavík
1944-1994
Þekkir einhver einhvern á myndinni?
Alls voru fimmtán leikvellir í Reykjavík
undir lok fimmta áratugarins, malarvellir
með leiktækjum. Þessir vellir vqru a.m.k.
flestir opnir allt árið og sáu gæslumenn
til með börnunum.
Leikvöllum í bænum fjölgaði umtalsvert á fimmta
áratugnum enda voru þeir aðeins fjórir árið 1940.
þróun Reykjavíkur á þessum árum skýrir vafalítið
þessa fjölgun enda fjölgaði íþúum mjög og umferð
þifreiða stórjókst.
Fyrsta barnaheimilið, sem starfaði allt árið, var
Tjarnarborg. Barnavinafélagið Sumargjöf keypti
húsið af Lárusi Fjeldsted hæstaréttarlögmanni. Húsið
reisti Hannes Hafstein ráðherra árið 1909 og bjó í
því um nokkurra ára skeið og síðan Sveinn Björnsson,
fyrsti forseti lýveldisins. Þórhildur Ólafsdóttir var ráðin
forstöðukona Tjarnarborgar og vann hún mikið
brautryðjendastarf. Uppeldisskóli Sumargjafar hóf
starfsemi sína í húsinu og starfaði þar 1946 - '47.
í Barnadagsblaðinu 1944 birtist grein eftir
Lúðvíg Guðmundsson skólastjóra, „Burt með vél-
rænu leikföngin”. Þar segir m.a.: íslensk börn til
sveita léku sér áður fyrr að leggjum, kjálkum og
hornum. Leggirnir voru hestar, og lögðu börnin allt
kaþþ á að búa þá sem best og fegurst, lita þá og
gljáfægja. Fallegir leggir voru gæðingar, sem
sérhvert barn var stolt af. Kjálkar voru kýr, og best
var sú mjólkurkýrin, sem júgurstærst var, en
tennurnar voru júgur. Horn voru kindur, og lögðu
börnin mikla alúð við rækt ullarinnar, en þau hornin
voru lagðprúðastar kindur, sem dýpsta og
reglulegasta höfðu þverhringana. í hjásetunni og í
tómstundum brugðu þau sér yfir í leikheima; kvöddu
heim hversdagsleika og fullorðins fólks, en lifðu í eigin
heimi sínum, heimi ævintýra og drauma."
Árið 1942 skoðaði Símon Jóh. Ágústsson leikvelli
bæjarins að beiðni borgarstjóra. Hann skilaði síðan
greinargerð með tillögum slnum um umbætur. Þar
segir Símon um Grettisgötuleikvöllinn:
„Grettisgötuleikvöllurinn er nú í algjörri niðurníðslu,
13
KOLBRUN ODDSDOTTIR LANDSLAGSARKITEKT