Úrval - 01.10.1954, Síða 16

Úrval - 01.10.1954, Síða 16
14 ÚRVAL hversu hratt sem farið var. Við höfðum líka verið grasakonur! Grasakonurnar horfðu lengi á hverja manneskju, sem spurði þær ráða, sökktu sér niður í líf og kjör hvers og eins, söfnuðu sér reynslu af öllum sviðum lífsins. Það yrðu að minnsta kosti sumir sjúklingar á sjúkra- húsum vorum glaðir, ef þeir vissu að það væri grasakona, sem kæmi á stofugang í kyrtli yfirlæknis með mætti, dýrð og miklu fylgdarliði. Sjálfsagt verður það lögfræð- in, sem í vitund almennings krefst mestrar breytingar á eðli konunnar, — kannski væri hugsanlegt, að hún óskaði fyrir sitt leyti breytinga á eðli lög- fræðinnar eins og hún hefur verið skilin hingað til. Til skýringar því, sem ég á við, ætla ég að leiða fram per- sónur, ekki úr sögunni, heldur úr heimi skáldskapar og ímynd- unarafls, því að stökk í hugsun krefst í sjálfu sér hugmynda- flugs. — Ég ætla að tala um Portiu í „Kaupmanninum frá Fencyjum". Og ég vil biðja yður afsökunar á því, að ég ræði nokkuð meira um hana, en efni mitt gefur mér rétt til. Eins og þér vitið er erfitt fyrir Shake- speareunnendur að hemja sig, þegar talið berst að honum á annað borð. Á þeim sýningum, sem ég hef séð af „Kaupmanninum frá Feneyjum" hefur Portia verið ranglega túlkuð að minni hyggju. I atriðinu, sem gerist í réttarsalnum, hefur hún verið allt of hátíðleg og bókstafsbund- in, — það er að segja alltof lög- fræðingsleg. I gegnum allan þennan gamanleik ljómar hún ljúf og hláturmild. Þannig hygg ég hún eigi að Ijóma í þröngum, strangkarlmannlegum réttar- salnum. Hún hefur verið kölluð þangað inn til að komast til botns í óskynsamlegu og kreddu- bundnu máli, þar sem lærðir menn hafa lagt árar í bát og gefizt upp. Og töfrar hennar eru linmitt fólgnir í tvíleik henn- ar, hinni djúpu lotningu, sem hún þykist bera fyrir lagabók- stafnum, og undir niðri er rödd hjartans og trúleysi án minnsta ótta. Strax í fyrstu setningunni, sem hún mælir í hlutverki dóm- arans unga, Balthazar’s, sýnir hún hvorttveggja: „Of a strange nature is the suit you follow Yet in such rule, that the Venet- ian law Cannot impugn you as you do proceed.“ (Undarlegt mál hafið þér að flytja, en að formi löglegt. Lög Feneyja geta ekki hindrað að mál yðar gangi fram). Hennar eigin tillaga er, að Gyðingurinn sýni miskunnsemi. Shylock svarar hæðnislega: ,, Hver getur kúgað mig?“ — og menn geta séð fyrir sér, hvernig augu hinna bókstafsvísu manna beinast að andliti hennar: „Nei, hver ætti svo sem að geta kúgað
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Úrval

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.