Úrval - 01.10.1954, Blaðsíða 80

78
ÚRVAL
að hætta öllum arðbærum störf-
um vegna hinnar hálfheilögu
stöðu sinnar.
Efnahagsleg ábyrgð er að
sjálfsögðu algengur þáttur
hjónabandsins, en hún tekur á
sig ýmsar myndir. Meðal Bantú-
negra í Austur-Afríku leitast
karlmaðurinn við að ná sér í
eins margar konur og hann get-
ur, af því að konurnar vinna
mest að landbúnaðarstörfum og
þessvegna er eiginkonan arðbær
eign. Konurnar kunna þessu vel.
Vinur minn Akiki Nyabonga,
prins af Uganda, skýrði þetta
þannig, að kona geti borið höf-
uðið hærra sem ein af mörgum
eiginkonum efnaðs manns, held-
ur en ef hún væri eina kona fá-
tæks manns.
I vestrænum þjóðfélögum
skipar karlmaðurinn stöður
þjóðfélagsins og þessvegna er
það mesta áhugamál konunnar
og foreldra hennar að hún fái
gott gjaforð. En hjá Pondo-
negrum í Suður-Afríku er það
móðirin, sem mest hugsar um
að gifta syni sína — og það
helzt sem oftast. Ástæðan er sú,
að tengdadæturnar eru vinnu-
lið undir stjórn móðurinnar og
auka þannig virðingu hennar,
stöðu og eignir.
Víða um heim giftist konan
að nokkru leyti til þess að láta
manninn sjá fyrir sér og börn-
um sínum. En algengt er að
heyra gamla Indíána í Banda-
. ríkjunum halda því fram, að
maðurinn kvænist til að láta
konuna sjá fyrir sér.
Efnahagsmálin eru einnig
augljós þáttur í hjónabandi
Eskimóa. I hinu harðbýla landi
þeirra er einstaklingurinn ekki
vel settur. Samhent hjón eru
traustasta stoðin til að byggja
á. Á löngum veiðiferðum er
manninum brýn nauðsyn að
hafa konu til að tyggja fyrir sig
stígvélin, gera við skinnklæðin
og þjóna sér að öðru leyti. Ein-
kvæni er þannig föst regla, og
meira en það; maðurinn á kon-
una og ræður alveg yfir henni.
Ekki er fátítt að hann láni konu
sína manni sem er að fara í
veiðiför, ef kona hans getur ekki
farið, vegna þess að hún á von
á barni eða af öðrum ástæðum.
Þetta finnst hvítum mönnum
lauslæti. En það er í rauninni
hið gagnstæða. Af því að mað-
urinn á konu sína, má hann ráð-
stafa blíðu hennar eins og hon-
um sýnist. Ef konan fer burt
með manni án leyfis manns síns,
refsar hann henni með því að
berja hana; en hann myndi al-
veg eins berja hana ef hún neit-
aði fyrirskipun hans um að
fara með manni, sem hann hef-
ur lánað hana.