Úrval - 01.10.1954, Síða 83

ANTON TJEKOV
81
nítjándu aldar, þá var skólavist
ekki kostnaðarsöm, og þrátt
fyrir fjárhagsörðugleika Paviels
Tjekovs, setti hann alla syni
sína til náms í framhaldsskóla.
Anton var duglegur námsmað-
ur, en skilyrðin til lesturs heima
voru ekki sem ákjósanlegust, og
sat hann af þeirri ástæðu tvisv-
ar eftir í bekk á menntaskóla-
árum sínum. Þegar Anton var
14 ára gamall, tók hann að læra
skraddaraiðn ásamt bóknáminu,
en hætti þeirri iðn eftir eitt ár.
Þegar Anton var 16 ára, varð
faðir hans gjaldþrota og varð að
fara frá Taganrog á laun, en í
þeirri borg hafði fjölskyldan
búið. Paviel Tjekov tók konu
sína og yngri börnin með sér og
hélt til Moskvu, þar sem tveir
eldri synirnir stunduðu nám. —
Anton varð eftir og átti að ljúka
skólanámi sínu í Taganrog.
Það er eftirtektarvert hve ört
Anton þroskaðist á þessu tíma-
bili, þegar hann varð að sjá um
sig sjálfur og vinna að mestu
leyti fyrir sér með tímakennslu.
Honum sóttist námið betur en
áður og varð auk þess ritstjóri
skólablaðsins, en í það skrifaði
hann aðallega gamanþætti.
Um þennan öra þroska ber
vitni bréf, sem hann skrifaði
yngra bróður sínum, Mikail,
þegar hann var 16 ára. Hann
ávítar Mikail fyrir að skrifa
undir bréf sitt „þinn lítilmótlegi
litli bróðir“. ,,Ég kann ekki við
þessa lýsingu þína á sjálfum
þér. Þú getur játað lítilmótleik
þinn frammi fyrir guði, fegurð-
inni, náttúrunni, en frammi fyr-
ir mönnunum verður þú að
halda á lofti mannlegum virðu-
leik þínum. Ég geri ráð fyrir að
þú sért heiðarlegur maður, ekki
þorpari. Þessvegna átt þú að
virða heiðarleika sjálfs þín og
minnast þess að enginn heiðar-
legur maður getur kallast lítil-
mótlegur.“
f bréfi til Nikolai bróður síns
tíu árum síðar, eru þessar hegð-
unarreglur orðnar að lífsreglu,
er sérhver ,,veluppalinn“ maður
ber að rækja: „Vandræði þín
stafa af því, að þú hlauzt slæmt
uppeldi. Þeir sem eru vel upp
aldir lifa í samræmi við eftir-
taldar reglur: Þeir bera virð-
ingu fyrir Manninum, og þess-
vegna eru þeir alltaf umburðar-
lyndir, hógværir, kurteisir og
samvinnuþýðir. Þeir gera aldrei
veður út af smámunum .. . Sam-
úð þeirra nær ekki aðeins til
betlara eða katta . . . Þeir virða
eignir annarra og borga því
skuldir sínar . .. Þeir eru ekki
með tilgerð, en haga sér út á
við eins og heima, og þeir setja
sig ekki á háan hest gagnvart
þeim sem eru minnimáttar. Þeir
eru ekki málugir og neyða ekki
trúnað sinn upp á þá sem ekki
hafa óskað hans . . . Þeir auð-
mýkja sig ekki til að vekja sam-
úð. Þeir leggja rækt við fegurð-
arsmekk sinn. Þeir leitast af
fremsta megni við að hafa hemil
á og göfga kynhvöt sína ....
Mesta nauðsyn okkar er að