Úrval - 01.11.1954, Blaðsíða 37

MANNLEG SAMSKIPTI
35
menn sjá storm í aðsigi og nauð-
synlegt að slá upp tjöldum. Svo
slógum við upp tjöldum, en
stormurinn kom raunar aldrei.
Að endingu sögðu Lapparnir, að
það væri engin meining að halda
lengra, bezt að taka lífið með
ró, og við snerum aftur til upp-
hafsstaðar.
Mér þótti þessi drollfengna
óákveðni næstum óþolandi. Mér
fannst það ganga glæpi næst,
að þetta fólk skyldi ekki bera
neitt skynbragð á hvatleik,
stundvísi, og settar reglur; og
sú staðreynd, að það gat með
ágætum komizt af án tímamæla,
gerði illt aðeins verra. Vissulega
tóku þeir lífið raunsæjum tök-
um og gerðu hið nauðsynlega,
þegar það v a r nauðsynlegt,
án nokkurra heilabrota og án
þess að vinna sér til óhægðar.
Þetta skildi ég. Hinsvegar var
ég afkvæmi menningar, sem
hefur það í hávegum, að hvert
starf hafi sína stund, og ég fann
til kynlegrar utanveltukenndar.
En morgun einn þótti mér sem
ég ætti heima þarna, og ég gat
játað þá staðreynd, að lifnaðar-
hættir fólksins væru fyllilega
réttmætir, enda þótt þeir væru
frábrugðnir mínum, og að mis-
munurinn hefði engin þau áhrif,
sem að sök kæmu.
Nokkrum árum síðar henti
mig annað atvik, sem laust mig
mjög svo þunglega. I það skipt-
ið var ekki um að ræða uppnám
vegna argvítugra siðvenja, öllu
heldur uppgötvun á grundvall-
arandstæðu þess, sem ég hafði
þangað til álitið merginn í sið-
rænum viðhorfum mannsins
yfirleitt. Ég fékkst þá við rann-
sóknir í Afríku og var handtek-
inn af manni, sem í rauninni
stundaði morð sem atvinnu.
Hann lá fyrir ferðalöngum, hélt
þeim uppi við mat, kaffi og
snakk fram í myrkur, stakk þá
svo með hníf og rændi. Flokkur
manna af kynþættinum, sem ég
dvaldizt hjá, frelsaði mig, að
öllum Iíkindum á elleftu stundu,
því að mjög var brugðið birtu.
En broddurinn í sögunni er ekki
það, sem henti mig, heldur af-
staða bjargvætta minna til
morðingjans — sem bar hið
kynlega nafn, Sissy. Þeir réð-
ust óðar á hann með skömmum,
ekki vegna iðju hans, því að hún
var talin lögmæt, heldur vegna
þess, að hann skyldi velja
skiptamenn sína svo fyrir-
hyggjulaust. Örlög mín, sem
persónu, báru þeir ekki fyrir
brjósti, heldur þann álitshnekki,
sem þeir hefðu beðið, ef skjól-
stæðingur þeirra hefði farizt
fyrir.
Svar Sissys hlægði mig. „Mér
þykir þetta mjög leitt,“ sagði '
hann virðulega. „Ef ég hefði
vitað, hver hann var, þá hefði
ég auðvitað ekki tekið hann til
bæna. En ef satt skal segja
hafði ég ekki hugmynd um,
hvaðan hann kom. Meira að
segja beitti hann mig óþokka-
bragði, og ég ætla, að hans sé
sökin miklu fremur en mín.