Úrval - 01.11.1954, Blaðsíða 47

TRtJ Á BANNHELGI OG TÖFRA
45
um höndum hafðir um hönd
ýmiskonar töfrar. Jafnvel áður
en tréð í bátinn er höggvið, er
andi þess knúinn til að yfir-
gefa bústað sinn. Annars getur
báturinn orðið of þungur, lek-
ur eða fúnað fyrri tímann.
Nú er það svo, að hinir inn-
fæddu gera sjálfir glöggan
gremarmun á þessu tvennu:
smíðinni sjálfri og töfrunum.
En þeir telja hvorttveggja jafn-
ómissandi. Töfrarnir koma ekki
að gagni, ef smíðin er gölluð. Á
hinn bóginn er ekki nóg að bát-
urinn sé rétt smíðaður, ef
töfrarnir eru ekki rétt um hönd
hafðir. Ef augljósir smíðagall-
ar eru á bát, getur hver mað-
ur séð af hverju hann er slæm-
ur seglbátur. En ef um er að
ræða tvo báta, sem báðir virð-
ast jafnvelbyggðir, en annar er
betri seglbátur, þá er það töfr-
unum að þakka.
Af þessu rná ljóst vera af
hverju er svo erfitt að upp-
ræta trúna á töfrana sem raun
ber vitni. Það er mjög erfitt
að skera úr um, hvað það er
sem ræður sjóhæfni báta, að
minnsta kosti án tæknilegra
hjálpargagna, og hvað liggur
þá nær en að þakka eða kenna
það töfrum, ef vel eða illa
tekst ?
Sama máli gegnir um garð-
ræktina, sem ásamt fiskveiðun-
um er þýðingarmesti atvinnu-
vegur eyjarskeggja. Þeir leggja
mikla vinnu í ræktun ýmiskon-
ar rótarávaxta og kunna góð
skil á því hverskonar jarðveg-
ur hæfir bezt hverri tegund,
ræktunarþekking þeirra er m.
ö. o. í góðu lagi. En samtímis
skynsamlegri, verklegri hirð-
ingu garðanna eru hafðir um
hönd ýmiskonar töfrar, sem
taldir eru jafnnauðsynlegir til
að fá góða uppskeru. Með töfra-
þulum særir garðyrkjumaður-
inn plöntur sínar að koma upp
úr jörðinni, vaxa, skjóta öng-
um, þroskast og bera ávöxt.
Töfrarnir koma ekki í stað
garðyrkjustarfanna, en þeir eru
óhjákvæmileg viðbót við þau.
Uppskeran getur, eins og kunn-
ugt er, brugðist án þess greint
verði hverju sé um að kenna,
og eins getur hún orðið betri en
búast mátti við. Og þá er or-
sakanna leitað hjá töfrunum.
IBÓKUM Bronislaws Malin-
owski er að finna mikinn
fróðleik um lífið á Trobriand-
eyjunum. Hann hefur öðrum
fremur haft opin augun fyrir
nauðsyn þess að líta á hin
ýmsu fyrirbrigði í menningu
frumstæðra þjóða sem þætti í
lifandi heild og dæma sérhvert
þeirra eftir því hlutverki sem
það gegnir í heildinni. I þessu
sambandi hefur hann komið
auga á mjög merkilegt at-
riði. Hann tók eftir, að eyjar-
skeggjar notuðu að heita mátti
enga töfra þegar þeir fiskuðu
inni í lónunum, þar sem notuð
er sú einfalda aðferð að eitra
fyrir fiskinn. En þegar þeir