Úrval - 01.11.1954, Blaðsíða 10

8
tÍRVAL
stundina?“ — svöruðu að vísu
flestir ,,fjárhagsmál“, en næst
kom „óttinn við stríð“. Og hér
erum vér þá komin að brýnasta
vandamáli þjóðarinnar eftir
styrjöldina — endurvopnun
landsins.
f hinni nýju stjórnarskrá er
ákvæði, sem afneitar styrjöldum
og mælir svo fyrir að Japan
skuli ekki hafa her eða flota
eða nokkur tæki til að heyja
stríð. Vopn bar því enginn nema
varnarlið lögreglunnar og
strandvarnarliðið. En í júní
1950 brauzt Kóreustyrjöldin út.
Ári síðar voru friðarsamningar
gerðir og Japan hlaut fullt sjálf-
stæði að nýju. Þessir tveir at-
burðir sem og almenn þróun í
alþjóðamálum kvöddu endur-
vopunarmálið á dagskrá. I janú-
ar 1952 var varalið lögreglunn-
ar endurskipulagt og breytt í
þjóðvarnarlið. Japan hefur því
þegar stigið fyrsta skrefið til
endurvígbúnaðar.
I maí 1946, rétt eftir gildis-
töku stjórnarskrárinnar, spurði
stórblaðið „Mainichi Shimbun“
2000 menntamenn um álit
þeirra, og taldi mikill meirihluti
(69% karla og 73% kvenna)
ákvæðið um afneitun styrjalda
,,nauðsynlegt“. En síðan hafa
orðið straumhvörf. I ágúst 1950
voru 39% þjóðarinnar fylgjandi
endurvopnun, 33% á móti. f
marz 1951 voru samsvarandi
tölur 47 og 24, og í janúar 1952
57 og 24.
En skoðanakönnun UNESCO
sýnir, að æskan er stöðugri í
friðarvilja sínum en fullorðna
fólkið, einkum háskólastúdent-
ar. Andstaðan gegn endurvopn-
un var raunar öflugust í öllum
aldursflokkum meðal þeirra,
sem notið höfðu háskólamennt-
unar eða annarrar hliðstæðrar
menntunar. Skoðanakönnuðirn-
ir létu þó fylgja þessa athuga-
semd: „Friðaröflin í Japan eru
ef til vill ekki eins staðfastleg
og ætla mátti fyrir nokkrum
árum, . . . skoðanir margra ein-
lægra friðarsinna hafa við nán-
ari athugun reynzt lítt grundað-
ar tilfinningar, sem auðvelt er
að kollvarpa.“
Sú friðarstefnualda, sem
flæddi yfir Japan eftir stríðið,
var aðeins að nokkru leyti
sprottin af viðurkenningu þess,
að styrjaldir séu böl í sjálfu
sér. Hún var einnig sprottin af
einlægri trú á, að styrjaldir
væru ekki aðeins umflýjanlegar
í framtíðinni, heldur blátt áfram
óhugsandi.
Margir eru enn þessarar trú-
ar, en heimsviðburðir síðustu
ára hafa haft mikil áhrif á
flesta Japana. í sambandi við
þessi straumhvörf er vert að
minnast þess, sem Ruth Bene-
dict skrifaði 1946: ,,Sem stend-
ur er hernaðarstefnan í augum
Japana „ljósið sem hvarf“. Þeir
munu bíða þess að sjá hvort
það hefur einnig horfið öðrum
þjóðum heimsins. Ef svo reyn-
ist, munu Japanir gera séra allt
far um að sanna, hve vel þeir