Úrval - 01.02.1955, Síða 36
34
ÚRVAL
„Landið verður lítið en stjórn-
endur þess margir,“ segir í hinu
gamla skjali, „akrarnir ganga
úr sér um leið og skattarnir á
þeim hækka . .
Menn af hinni nýju aðalssétt
tóku einnig brátt að sýna ríki-
dæmi sitt í anda faraóanna. Og
nýjar konungsættir komu til
valda, með takmörkuð völd, hóf-
lausar í glysgirni. En þó að
skaðinn hefði gert menn hyggna
og alþýðunni væri af öryggis-
ástæðum sýnd nokkur tillits-
semi, hvíldi þetta allt á sama
grunni og áður, á arðráni og
þjáningum almúgans.
Samt er óhætt að segja, að
pýramídinn. mikli hafi orðið
gröf hins fortakslausa alræðis
og síðasta handhafa þess. Hinn
gyllti tindur hans er fyrir löngu
slokknaður, en í þunga þessa
klettabákns hvílir summa hetju-
legrar þjáningar og neyðar. Frá
honum gefur víða, ógleymanlega
sýn fram í söguna, gegnum
Spörtu og Róm, gegnum vora
tíma iangt inn í framtíðina, við
sjáum frelsisþrá, hetjulund og
manngildi kúgaðra þræla, sem
kasta af sér okinu, lyfta sér eins
og flóðbylgja frá dökkum
grunni þess samfélags þar sem
munaðurinn situr í hásæti. Ekki
getur hjá því farið, þó að sú
hafi ekki verið ætlunin, að kvik-
myndin opni manni þessa víðu
sýn, því að sjálfur vettvangur
þessara atburða, víðátta hans
í tíma og rúmi, hlýtur að hafa
haft djúptæk áhrif á þessa að-
komumenn með kvikmyndavél-
arnar.
Misskilningur.
Ung og falleg kona var gift kaupsýsíumanni, sem oft var
mikið að heiman í viðskiptaerindum. Hann var nú í einu slíku
ferðalagi en konan átti von á honum snemma næsta morgun.
Hún hafði ætlað sér að fara til móts við hann niður að höfn
þegar skipið kæmi, þótt snemma væri, en þegar hún vaknaði
um morguninn, var kalt og hvasst og niðamyrkur úti, og hún
hjúfraði sig aftur undir sængina og sofnaði.
Skömmu seinna vaknaði hún við það að rjáfað var við hurðina.
„Elskan mín,“ kallaði hún og reis upp við dogg. ,,Ég er hérna
inni í svefnherberginu. Ég hef þráð þig svo heitt.“
Það varð þögn stundarkorn, svo heyrðist vandræðaleg rödd
fyrir utan:
„Afsakið, frú, en það er ekki maðurinn, sem kemur venju-
lega með mjólkina, hann er með inflúensu . . ."
— Det Hele.