Læknaneminn - 01.04.2002, Qupperneq 14

ur lokið sérfræðinámi í almennum og brjóstholsskurð-
lækningum við sjúkrahúsin í Helsingjaborg og Lundi.
Markmið okkar með þessum skrifum er að kynna
unglæknum og læknanemum framhaldsnám í Svíþjóð
en um leið veita þeim sem eru á leið þangað í sérnám
hagnýtar upplýsingar varðandi umsóknir og flutninga.
Þessi grein er að hluta til byggð á eldri grein sem ann-
ar höfunda (T.G.) skrifaði í Læknablaðið árið 1994
(1). Upplýsingar í þeirri grein eru margar hverjar úr-
eltar í dag og því ástæða til að skrifa nýja grein um
sama efni. Þessi grein hefur áður verið birt í Lækna-
blaðinu (2) og er aðeins lítillega breytt.
Stærst Norðurlanda
Svíþjóð er stærst Norðurlanda eða 450 þús. km2 og þar
búa 8,9 milljónir manna, þar af 1,5 milljónir af er-
lendu bergi brotnir. Til samanburðar eru íbúar í Dan-
mörku og Finnlandi í kringum 5 milljónir í hvoru
landi fyrir sig og rúmar 4 milljónir i Noregi. Þéttbýl-
ustu svæði Svíþjóðar eru Skánn í suðri og svæðið um-
hverfis höfuðborgina Stokkhólm, en hún er jafnframt
stærsta borg landsins með 663 þús. íbúa. Næst kemur
Gautaborg með tæplega 430 þús. íbúa en Málmey
(230 þús.) og Uppsalir (158 þús.) koma þar á eftir.
Svíþjóð er háþróað iðnríki og þjóðarframleiðsla á
íbúa er með því hæsta sem gerist. Járngrýti og víðáttu-
miklir skógar eru mikilvægar náttúruauðlindir en
aðalatvinnuvegir eru málm- og vélaiðnaður auk þjón-
ustugreina. Svíþjóð er lýðræðisríki með þingbundinni
konungsstjórn og I. janúar 1995 gengu Svíar í Evr-
ópusambandið. Þegar þetta er ritað eru jafnaðarmenn
við stjórn en þeir hafa setið lengst i stjórn frá lokum
seinni heimsstyrjaldar.
Sænskt þjóðfélag er að rnörgu leyti svipað því ís-
lenska en flestum ber saman um að hugsanaháttur
Svía sé nokkuð frábrugðinn þeim íslenska. Mikið er
gert fyrir börn og fjölskyldufólk og skólakerfið er
mjög vel skipulagt. Verðlag er heldur lægra en á Is-
landi en þó munar ekki miklu. Laun eru að jafnaði
hærri en á íslandi fyrir sambærileg störf og afkoman
því síst lakari. Á móti kemur að þjónusta er dýrari.
Uppbygging
sænska
heilbrigðis-
kerfisins
í Svíþjóð er
mjög virkt en
jafnframt eitt
dýrasta heil-
brigðiskerfi í
heimi. Und-
anfarin tíu ár
hefur verið reynt að stemma stigu við sívaxandi kostn-
aði með niðurskurði fjárveitinga en Svíar vörðu 8,8%
af vergri þjóðarframleiðslu til heilbrigðismála árið
1997, sem er heldur meira en hér á landi og á hinum
Norðurlöndunum þar sem hlutfallið er í kringum 8%.
í meginatriðum er uppbygging sænska heilbrigðis-
lcerfisins svipuð og á íslandi, þ.e.a.s. heilbrigðisþjón-
usta er rekin fyrir opinbert fé og allir þegnar eiga sama
rétt til hennar óháð tekjum.
í stórum dráttum er um ferns konar sjúkrahús að
ræða í Svíþjóð. í fyrsta lagi eru svokölluð svæðis-
sjúkrahús (regionssjukhus) en landinu er skipt upp í
svæði (region) og þjóna þessi sjúkrahús hvert sínu
svæði. Þar er að finna flest allar sérgreinar. Dæmi um
svæðissjúkrahús eru sjúkrahúsin í Örebro og Lundi. I
öðru lagi eru háskólasjúkrahús (universitetssjukhus),
sem tengjast háskólunum sex; í Stokkhólmi, Gauta-
borg, Lundi, Linköping, Uppsöluni og Umeá. Há-
skólasjúkrahúsin sinna bæði kennslu og rannsóknum.
Sjúkrahús geta þannig verið bæði háskóla- og svæðis-
sjúkrahús, t.d. sjúkrahúsið í Lundi. í þriðja lagi má
nefna svokölluð „Central lasarett" eða „Lánssjukhus"
en þau eru deildaskipt með flestum sérgreinum og
upptökusvæði sem oftast er í kringum 250 þús.
manns. Sjúkrahúsin í Helsingjaborg og Kristianstadt
eru dæmi um „Lánssjukhus“. Loks má nefna
„Lánsdelsjukhus“ (Regional lasarett) en þau eru yfir-
leitt tiltölulega lítil sjúkrahús með bæði hand- og lyf-
lækningadeild auk móttökudeilda fyrir aðrar sérgrein-
ar, s.s. HNE og krabbameinslækningar. í Landskrona
og Ángelholm eru „Lánsdelsjukhus“.
12