Læknaneminn - 01.04.2002, Blaðsíða 56

lokið því enn á eftir að arfgerðagreina 700 langlífa
einstaklinga og ættingja þeirra.
Ályktun:
Til að uppfylla skilyrði Lander's og Kruglyak's um
marktæk tengsl við litningasvæði í erfðamenginu (2)
þá verður lod score að vera > 3,7. Hins vegar er lod
score >2,0 samkvæmt skilgreiningu sömu höfunda
vísbending um erfðatengsl við litningasvæði. I ljósi
þess að niðurstöður okkar eru byggðar á tiltölulega
litlum hópi langlífra einstaklinga og aðeins hluti af
efniviðnum hefur verið arfgerðargreindur verða frek-
ari ályktanir að bíða úrvinnslu á sýnum frá öllu rann-
sóknarþýðinu.
(1) Gudmundsson, H.,Gudbjartsson, D.F., Kong, A.,
Gudbjartsson, H., Frigge, M., Gulcher, J.R. and Stef-
ánsson, K. (2000). Inheritance of human longevity in
Iceland. EJHG, 8, 743-749.
(2) Lander, E. and Kruglyak, L. (1995). Genetic dis-
section of complex traits: guidelines for interpreting
and reporting linkage results. Nature Genet, 11, 241-
247.
Kynferðislegt ofbeldi í bernsku tengt verkjum af
óljósum orsökum og notkun
heilbrigðiskerfisins.
Hólmfríður Lydia Ellertsdóttir1, Inga Dóra Sigfúsdóttir2.
1 Læknadeild HÍ,2 Penn State University, Pennsylvania, USA
Netfang: hle@hi.is
Inngangur:
Erlendar rannsóknir hafa sýnt að einstaklingar sem
verða fyrir kynferðislegu ofbeldi þjáist í fleiri tilvikum
af verkjum af óljósum orsökum og leiti oftar til heil-
brigðiskerfisins vegna andlegra og líkamlegra kvilla
en aðrir. Engin rannsókn hefur verið gerð á þessu hér
á landi.
Efniviður og aðferð:
Rannsóknin náði til allra nemenda í framhaldsskólum
á íslandi sem mættir voru í skólann þann 31 .okt 2000.
9134 nemendur af öllu landinu svöruðu listanum.
Meðal þess sem spurt var um var kynferðislegt of-
beldi, verkir af óljósum orsökum og notkun heilbrigð-
iskerfisins. I tilvikum þar sem spurningum um kyn-
ferðislegt ofbeldi var svarað játandi, var spurt hve
gamall/gömul viðkomandi var þegar það átti sér stað,
hve oft það gerðist, hver gerandinn var og hvort við-
komandi hafi sagt einhverjum frá því að hann/hún
hafi orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi. Til að mæla
verki af óljósum orsökum var notaður undirskali Brief
Symptom Inventory (BSI), unninn úr SCL-90 (self-
report clinical rating scale). Þá var spurt hversu oft á
undanförnum 12 mánuðum viðkomandi hafi leitað til
læknis, geðlæknis, sálfræðings, o.s.frv. Með hverjum
lista fylgdi ómerkt umslag sem nemendur settu listann
í þegar þeir höfðu lokið við að fylla hann út. Umslög-
unum var safnað saman og þau send óopnuð til Rann-
sókna & greiningar, sem hafði yfirumsjón med könn-
uninni. Gögnin voru skönnuð og þeim komið á tölvu-
tækt form. Unnið verður úr gögnunum í tölfræðiforrit-
inu SPSS. Á öllum stigum framkvæmdar er fullkom-
innar nafnleyndar og trúnaðar gætt til hins ýtrasta.
Niðurstöður:
I verkefninu verður leitast við að svara spurningum
um hvort einstaklingar sem orðið hafa fyrir kynferðis-
legu ofbeldi þjáist frelcar af verkjum af óljósum orsök-
um og leiti í fleiri tilvikum til heilbrigðiskerfisins en
aðrir einstaklingar á sama aldri. Þýðing gagna á tölvu-
tækt form er nú á lokastigi og verður hafist handa við
úrvinnslu þeirra um leið og þau liggja fyrir. Ljóst er að
sumar þeirra spurninga er málið varða eru viðkvæmar
og því var ekki ljóst, áður en könnunin var lögð fyrir,
hvort nægjanleg dreifing fengist í svörum til að unnt
væri að skoða samhengi viðkomandi þátta. Nú hefur
verið farið í gegnum hluta gagnanna og ljóst er að
dreifing í svörum verður ekki vandamál við greiningu
gagnanna. Fyrirhugað er að niðurstöður liggi fyrir í
júní 2001.
Tíðni innlagna og aðgerða vegna gallsteina og
gallblöðrubólgu á Stór-Reykjavíkursvæðinu
1983-2000
Hulda Birna Eiríksdóttir
Inngangur:
Einkennagefandi gallsteinar og gallblöðrubólga eru
ein af algengustu ástæðum þess að sjúklingar leita á
bráðamóttölcu vegna kviðverkja. Gallsteinar myndast
við útfellingar í gallsafa og margir þættir hafa áhrif á
myndun þeirra m.a. neysluvenjur og hreyfing. Gall-
blöðrubólga er í flestum tilvikum (90%) vegna gall-
steina.
Allt frá 1882 hefur brottnám á gallblöðu í gegnum
kviðskurð verið kjör-meðferð við þessum lcvilla. Árið
1992 er almennt farið að gera þessa aðgerð með kvið-
sjá á Islandi.
Tilgangur rannsóknarinnar var að athuga áhrif nýrr-
ar aðgerðartækni á greiningar- og aðgerðartíðni, með-
alaldur og legudaga á árunum 1983-2000 og athuga
hvort tíðni meðal ungra kvenna hafi aukist.
Efniviöur og aðferðir:
Rannsóknin nær yfir alla sjúklinga sem útskrifast af
54