Úrval - 01.11.1962, Síða 34

50
ÚR VAL
Þegar Piggott, Stone og Atlqn-
son byrjuðu hina löngu rannsókn
sína á Stonehenge, beindu þeir at-
hygli sinni því fyrst að 56 ójöfn-
um í jarðveginum, sem lágu í
hring innan hins forna garðs. Þær
höfðu verið kallaðar Aubrey hol-
ur eftir 18. aldar fornfræðingnum
John Aubrey, sem fyrstur manna
hafði uppgötvað þær, en þær
höfðu aldrei verið rannsakaðar
rækilega fyrr. Nú grófu fornleifa-
fræðingarnir upp kalkfyllinguna
og fundu brennd bein í nær öllum
þessum holum eins og hjá Dor-
ehellevirkinu. Þessar brennsluleif-
ar frá Stonehenge voru fengnar
í hendur dr. Willard F. Libby,
bandaríska efnafræðingnum, sem
fann upp karbongeislaaðferðina til
að ákvarða aldur fornra hluta.
Hann sannaði, að þau hefðu verið
brennd og grafin um 1850 f. Kr.
eða a.m.k. 1500 árum áður en
drúídarnir stigu fæti á brezka
mold.
En voru þessar Aubrey holur
og ytri garðurinn elzti hluti
Slonehenge? Svar fræðimanna er,
að eina leiðin fyrir þessa fom-
menn til að afmarka þessa hár-
nákvæmu hringi hafi verið að fara
með langan streng umhverfis hæl,
sem rekinn hefði verið niður í
miðju þeirra, en þetta var ekki
hægt að gera, ef einhverjar hindr-
anir voru á vellinum. Þess vegna
hljóta öll steinmannvirkin innan
hringjanna — Stonehenge I, eins
og fornleifafræðingar kalla þau —
að vera reist einhvern tíma eftir
1850 f.Kr.
Um 1700 f. Kr. kom þriðji land-
nemahópurinn til Bretlands Það
voru Bikarmennirnir, sem svo
voru nefndir vegna lögunar leir-
muna, er þeir gerðu. Þessir inn-
flytjendur voru bronsaldarmenn
með málmydd vopn og gerðust
því fljótt drottnarar yfir steinald-
armönnunum á svæðinu milli Erm-
arsunds og vesturstrandar Wales.
Um þetta svæði voru hinar ný-
fundnu kopar- og gullbirgðir flutt-
ar frá írlandi til málmhungraðra
þjóða meginlandsins og Miðjarðar-
hafslandanna, enda auðgaðist þessi
nýja kaupmangaraþjóð skjótt.
Á verzlunarferðum sínum til ír-
lands hafa sjómenn þeirra vafa-
laust tekið mið af gnæfandi tindi
Prescelly fjallsins, er þeir sigldu
fram hjá stormasamri strönd Suð-
vestur-Wales. Eitt er víst: Or hin-
um dröfnóttu, bláleitu dólerítklett-
um, sem þekja tind Prescelly,
smíðuðu þeir bardagaaxir sínar,
beittustu og fegurstu axir, sem
fundizt hafa á öllu Bretlandi. —
Þannig telja menn, að þeir hafi
fengið þá hugmynd, að flytja gríð-
arstóra steina frá Prescelly til
Stonehenge og reisa þá í tvöfald-
an hring innan mannvirkjanna þar,
sem þá þegar voru orðin ævaforn.
Þeir höfðu enga vagna á hjól-