Úrval - 01.11.1962, Side 59

ERU SKRlMSLI 1 SJÖNUMf
75
brunns að bera, staðhæfa, að þeir
hafi séð dýr með langan, mjóan
háls teygja höfuðið upp úr sjón-
um, en glytt hafði í stóran skrokk
þess neðansjávar. Eina skepnan,
lifandi eða útdauð, sem þessi
lýsing virðist eiga við, er risa-
slangan Plesiosaurus, sem einn
náttúrufræðingur hefur lýst sem
slöngu, sem þrædd hefur verið
í gegnum skjaldböku.
Plesiosaurus gat náð allt að
fimmtíu feta lengd, en hann dó
út fyrir sextíu milljónum ára,
einmitt á sama tíma og álitið
var, að fiskurinn coelacanth
hafi horfið úr höfum jarðar-
innar.
Það er freistandi að reyna að
draga samlíkingu af þessu, og
sumir vísindamenn, sem eru
jafnframt draumóramenn, hafa
einmitt gert það. En um er að
ræða eina alvarlega mótbáru
gegn þeirri kenningu, að svo stór
skepna sem Plesiosaurus hafi
getað lifað af allar þessar aldir,
án þess að menn hefðu einhvem
tíma orðið hennar varir og gert
sér grein fyrir því, hver hún
væri. Ástæðan er einföld: Þar
sem skepna sú þarf að anda að
sér lofti, líkt og hvalir, sseskjald-
bökur og sæsnákar, hlyti Plesio-
saurus að hafa orðið að halda sig
ofarlega í sjónum. Hann hefði
orðið að koma oft upp á yfir-
borðið til þess að anda, þveröf-
ugt við fiskinn coelacanth. Sá
síðarnefndi getur sem sannur
fiskur lifað allt sitt líf hundrað
föðmum eða dýpra undir yfir-
borðinu, þar sem auga mannsins
fær eigi greint hann.
Þeir, sem halda því fram, að
hér sé um sæslöngu að ræða, eru
því í vanda staddir. Sé skepnan
skriðdýr eða spendýr, sem verður
að anda að sér lofti, hvers vegna
sést hún þá ekki oftar en raun
ber vitni um. Flestar frásagnir
gefa í skyn, að um slík dýr sé
að ræða, því að enginn fiskur
heldur höfði sínu lengi upp úr
sjónum í-'einu. Þá gæti skepna
þessi ekki falið sig í djúpum
hafsins líkt og risakolkrabbinn,
örugg fyrir rannsakandi augum
sæfara og allra vísindamanna
nema þeirra, sem kafa niður í
djúpin í sérstökum köfunarhylkj-
um.
Ein skýring á þeirri staðreynd,
að sæslöngur sjást sjaldan nú á
dögum, gæti verið, að hin nýju
skip okkar eru mjög hávaðasöm,
en greina má hávaðann í skips-
-skrúíunum margar mílur neðan-
sjávar. Nokkur skriðdýr, sem í
sjónum lifa, geta verið í kafi
klukkustundum saman, ef þörf
krefur. Þegar gufuskip nálgaðist,
gæti taugaóstyrkur Plesiosaurus
kafað dýpra og beðið það kyrr,