Úrval - 01.04.1964, Side 54

44
aldurinn færist yfir, verði stór-
um sigurstranglegri.
Eitthvert mikilvægasta og vafa-
litiS leyndardómsfyllsta lífefna-
fræðilega viðfangsefnið, scm við
stöndum andspænis, er að fá
vitneskju um það afl, sem ræður
öllum vexti og þroska. Hin eina
og einstaka, frjóvgaða upphafs-
fruma, skiptir sér í frumur,
sem siðan skipta sér, unz frum-
urnar í mannslíkamanum eru
orðnar þúsund sinnum fleiri en
allt mannkyn. Hvaða afl er það,
sem stjórnar þessum fram-
kvæmdum — hvernig geta ein-
stakar frumur vitað það, að þær
verða að skipta sér í vöðvafrum-
ur ellegar taugafrumur, blóð-
frumur eða aðrar sérhæfðar
frumur? Nú höfum við öðlazt
þá þekkingu, að erfðaeigindirn-
ar eru nákvæmlega skráðar og
ákveðnar i geymd upphafsfrum-
unnar, og að þessi skrásetning-
aratriði eru viðlíka mörg og upp-
sláttarorðin í samtals fimmtíu
eintökum af tuttugu og fjögurra
ÚRVAL
binda útgáfu alfræðiorðabókar-
innar brezku.
Ný tækni og ný þekking opn-
ar óvænta útsýn yfir áður ó-
kunn svæði. Sá hæfileiki, sem
mönnum er mikilvægastur, er
að geta lært og munað. Nú hafa
rannsóknir leitt i Ijós, að nám
veldur efnafræðilegum breyting-
um í frumukerfi líkamans.
Við getum tekið það sem
dæmi, að tekizt hafi með siend-
urteknum tilraunúm að bregð-
ast á vissan hátt við vissum,
utanaðkomandi áhrifum. Gerum
svo ráð fyrir, að algerlega „ó-
menntaður“ ormur éti „lærð-
an“ orm — það er að vísu
viðurstyggð, en staðreynd cngu
að síður, að ormar eigi það ti!
að éta hvern annan — og þá
gerist það, að sá ólærði á marg-
falt auðveldara með að læra rétt
viðbrögð gagnvart vissum áhrif-
um en sá lærði átti, þar sem sá
síðarnefndi hafði ekki átt þess
kost, að leggja sér „menntaða"
fæðu til munns.
Þótt menn séu ásakaðir um, að Þeir þekki ekki sinn eigin veik-
leika, mætti kannske einnig segja, að eins margir þekki ekki
sinn eigin styrk. Því er svo farið með mennina sem jarðveginn,
að þar liggur oft falin gullæð, sem eigandinn veit alls ekki um.
Jonathan Swift