Úrval - 01.04.1964, Page 56
4C
ÚRVAL
stöku sinnum þegar sól er
skammt undir sjóndeildarhring,
ljómandi í öllum regnbogans
litum. Þau eru oftast í 20—30
km. hæð.
Hitamælingar með tækjuin
þeim, sem send eru daglega upp
í Iiáloftin með loftbelgjum, ná
einnig til neðri hluta heiðhvolfs-
ins, og byggist vitneskjan um
hitann i efri loftlögum því á
mælingum með eldflaugum og
geimförum, og ýmsum óbeinum
ályktunum.
Miðhvolf (mesophere) tekur
við fyrir ofan heiðhvörfin og
nær oftast upp i nálægt 85 km.
hæð. Þar fer liitinn lækkandi
á ný eins og hann gerir í veðra-
livolfi. Efst í miðhvolfi, við mið-
hvörfin (mesopause) er mesti
kuldi, sem menn þykjast hafa
kannað í náttúrunni. Þar er
frostið talið allt að 100 stigum,
en að jafnaði nálægt 80. Við
miðhvörfin er talið að hin fá-
gætu silfurský myndist.
Hitahvolf (thermosphere) er
ofan miðhvarfa, og er það hið
hæsta. Hér fer heldur betur að
hlýna, þvi að i 500 kílómetra
liæð virðist hitastigið komið upp
í 1250 stig, og með sama áfram-
haldi er það orðið 2500 stig í
1000 km. hæð. Ekki skapar þetta
hitastig þó verulega hættu þeim
sem leggja þangað leið sína í
geimförum. Loftið er þarna svo
geysilega þunnt, að frá því legg-
ur margfalt minni varma en frá
sólargeislunum. Móti þeirri hit-
un verður að vega kælingin
vegna útgeislunar frá geimfarinu
og það getur hún gert við aðeins
hæfilegan stofuhita.
í hitahvolfinu er annars margt
merkilegt annað en glóandi hiti.
Þar eru norðurljósin, oftast i
100—110 km. hæð, en stundum