Úrval - 01.04.1964, Page 120

110
ÚRVAL
órafjarlægö — allt að því hundr-
að eða þúsund ljósára leið ■—
þar sem minni stjörnur verða
ekki uppgötvaðar með neinni
sjóntækniaðferð. Hvað mergð
snertir, yfirgnæfa dvergstirnin
langsamlega þekktar stjörnur.
Efnislega skipta þau ekki eins
miklu máli, þar eð brautarbund-
iu hreyfing sjáanlegra hnatta í
stjarnkerfi okkar gefur til kynna,
að ekki sé samankomið gífur-
legt efnismagn í þessum dverg-
stirnum.
LÍFVERUR?
Annar áfanginn i sennilegum
ályktunum okkar er i þvi fólg-
inn, að á þessum tröllstóru plá-
netum og örlitlu dvergstirnum,
kunni að fyrirfinnast lífræn
framleiðsla. Litrófsrannsóknir
hafa sannað, að um efnafræði-
lega og eðlisfræðilega sam-
kvæmni er að ræða hvarvetna
í geimnum. Og nú höfum við
komizt að raun um, að um lif-
þróunarhæft hitastig á hnöttum
getur verið að ræða jafnvel þó
að ekki sé um að ræða neina
hitageislun frá nálægum stjörn-
um.
Nú hafa rannsóknir á sviði
jarðeðlisfræði, jarðefnafræði líf-
efnafræði, fornfræði og frumu-
líffræði vakið hjá okkur þá skoð-
un, að uppruni lifsins á jörðinni
og öðrum lífþróunarhæfum
hnöttum, sé einungis eðlilegt
skref alheimsþróunar, að við
séum sjálfir árangur eðlilegar
starfsemi þeirrar þróunar, að
áhrifavirkni vissra lofttegunda
á yfirborð jarðar, ásamt orku
frá eldingarleiftrum á frumöld,
innfjólublárrar sólargeislunar,
eða geislavirkni óbundinna
frumeinda, ellegar þá frá jarð-
liita jarðarinnar sjálfrar — að
þessi áhrifavirkni geti leitt til
eðlilegrar samlögunar amino-
sýru, kjarnasýru og þess frum-
eindasamruna, sem stofn lífver-
urnar hafa að mestu skapazt af.
Upphaf lífsins krefst ekki
neins kraftaverks, engra yfir-
náttúrlegra fyrirbæra — einung-
is hins rétta hitastigs, réttu efna-
tegunda og tímabærrar lífefna-
fræðilegrar þróunar. Það er trúa
min, að allar þessar hentugu
aðstæður geti verið 1‘yrir liendi
ekki einungis á sumum plánet-
unum, heldur og á sumum dverg-
stirnunum, sem eru nægilega
stór til sjálfhitunar, en þó hvorki
svo stór né heit, að það komi
í veg fyrir myndun heldrar
skorpu. Það er einmitt á þessum
grúa hnatta, að stærð allt frá
þekktum dvergstirnum upp í
tröllplánetur, sem líf getur vakn-
að og þróazt fyrir eðlilegar for-
sendur, öldungis eins og á
„venjulegum“ plánetum, sem
liáðar eru „venjulegum" sólum,