Úrval - 01.12.1965, Blaðsíða 55

ÓGLEYMANLEGUR MAÐUR
53
lega og endurtek þá frásögn ekki
hér.
Eitt af því nýstárlega, sem bar
mér þá fyrir augu var feriumaður-
inn. En svo margt annað hlóðst þá
inn á unglingshugann, að Jóni veitti
ég ekki eins mikla og nána athygli
sem síðar varð.
Ýmsir menn hafa orðið til þess
að lý-sa honum m.a. í rituðu máli.
Þar á meðal hefi ég getið hans nokk-
uð í árbók Ferðafélags íslands 1946.
Verður sumt, sem þar er sagt, rifj-
að hér upp að nokkru.
Jón Magnússon Ósmann var hár
maður vexti — þó enginn risi, eins
og sumir hafa fullyrt. Hugsað gæti
ég, að hann hafi verið um það bil
185 cm. En engan mann íslenzkan
hefi ég séð fegurri á vöxt né krafta-
legri. Gildleikinn var ef til vill ívið
meiri en samsvaraði hæðinni. Sam-
ræmið í allri líkamsbyggingu hans
var þó aðdáunarvert. Herðar geysi
miklar, sívalur bolurinn, úlimir
gildir og það var eins og karl-
mennskan skini af honum og úr
hverri hans hreyfingu. Fór þó f j arri,
að Jón hefði tilburði í því skyni að
vekja á sér athygli.
Hann bar ljósrautt alskegg, and-
litssvipur allur greindarlegur og
myndarlegur og ekki síður góð-
mannlegur. Jón var jafnan glaðleg-
ur, hafði yndi af ljóðum, ekki sízt
lausavísum, og orti nokkuð sjálfur.
Hann þótti nokkur drykkjumaður
um skeið, en þoldi hverjum manni
betur áfengi legni vel.
Ekki voru orðtæki Ósmanns minna
einkennandi en vöxtur hans. Hygg
ég, að þau einkenni hafi heldur
farið í vöxt með aldrinum. Urðu
þau brátt alkunn um héraðið.
Byrgi átti ferjumaður undir hamri
við sjóinn. Voru frá því fáein skref
að vatnsborðinu og ferjunni. Það
var hlaðið úr grjóti og stóð rúm-
bálkur Ósmanns við innri gafl. Þar
hélt hann til milli þess sem ferja
þurfti, en í því þurfti oft að standa
daga og nætur, einkum þó meðan
ullarkauptíð og haustferðir stóðu
yfir. Bækistöð sína nefndi Jón
Furðustrandir, en ferjuna Botnu.
Var oft gestaþröng mikil í byrginu
og vel veitt, því greiðasemi hans var
fágæt um allt, sem verða mátti gest-
um hans til gagns og ánægju.
Á haustin, áður en Vötnin lagði,
var Botna dregin í naust og ekki
sett fram á ný fyrr en næsta vor,
er ísar voru leystir.
En meðan ísalög voru ótrygg,
ferjaði Jón á pramma og réri skara
milli eða landa. Ekki þótti það
hættulaust né létt, þegar mikill
jakaburður var í ósnum og nátt-
myrkur á. En hvernig sem á stóð,
kom hann öllum heilum á húfi til
lands, er stigu í bát hans. Með furðu-
legri fimi vatt hann bátskel sinni
áfram milli og innan um hrönglandi
jakabákn.
Öllum, sem til hans komu í byrg-
ið, veitti hann góðgerðir. Vín var
oft á boðstólum, en væri þess ekki
kostur eða ekki þegið, rétti Jón að
gestum hagldabrauð og kandíssykur.
Á þessum árum var drykkjuskapur
stundaður nokkuð, þá sjaldan að í
kaupstað var farið. Einkum af eldri
mönnum. Unglingar sáust þá ekki
ölvaðir og ekki konur.
Jafnan þótti okkur unglingum
gaman að taka í sveifina, enda gerð-