Úrval - 01.05.1966, Side 6

4
ÚRVAL
kvíða. Oft er jafnvel sjáif geð-
heilsa okkar undir því komin, að
okkur takizt slíkt.
Við höfum heyrt um kaupsýslu-
menn, sem fá taugaáfall vegna of-
þrælkunar, þ.e. vegna þess eins að
þeir vilja ekki trúa undirmönum
sínum fyrir einhverjum af við-
fangsefnum þeim, sem þeir þurfa
að glíma við. Mörg okkar eru ekki
hætis hót vitrari en kaupsýslumenn
þessir.
Við skulum hugsa sem svo, að
skyldustörfin á heimilinu eða aðrar
áhyggjur séu alveg að sliga okkur.
Við erum ekki svo heppin, að við
höfum einkaritara, en við getum
samt notfært okkur blað og blýant.
Og þegar þau viðfangsefni, sem úr-
lausnar bíða, virðast vera svo mörg
og margvísleg, að það sé ómögu-
legt að einbeita sér að þeim, þá
ættirðu að skrifa lista yfir þau og
einnig, ef unnt reynist, yfir önnur
þau viðfangsefni, sem trufla hug
þinn og draga úr einbeitingarkraft-
inum. Það eitt að skrifa þau niður
á lista, léttir svolítið á huganum.
Og síðan er svo hægt að snúa sér
að því að semja einhverja fram-
kvæmdaáætlun.
Stundum eru hindranir þær, sem
koma í veg fyrir, að andleg geta
fái notið sín, fremur líkamlegs en
andlegs eðlis. Mörgu barni hefur
verið refsað í skóla vegna eftir-
tektarleysis, þegar það hefur þjáðzt
vegna hand- eða fótkulda. Það er
ómögulegt að einbeita sér, meðan
manni er mjög kalt, þegar birtan
er mjög slæm eða mikill hávaði
umhverfis mann.
Margt fólk „umber“ slíkar aðstæð-
ur svo lengi, að það gerir sér ekki
lengur grein fyrir óþægindunum
af þeim. En samt skynjar undir-
vitundin þessi óþægindi, og þau
mynda stöðuga hindrun, sem kem-
ur í veg fyrir fulla einbeitingu.
Heili, sem verður að starfa við slíhy-
ar óheppilegar aðstæður, verður
fljótt þreyttur, og þreyttur heili
getur ekki einbeitt sér.
Suma tegund andlegrar þreytu,
sem á sér sínar líkamlegu orsak-
ir, má rekja fremur til innra líkam-
legs ástands en óheppilegs umhverf-
is. Oft er það svo að menn skeyta
ekkert um óþægindi eða jafnvel
sársauka, þangað til þeir virðast
jafnvel ekki finna til hans, þótt
hann sé oft af minni háttar líkam-
legum orsökum, alls ekki óhjá-
kvæmilegum. Oft skeyta menn því
engu, þótt sjónin sé slæm, þótt þá
verki undan skóm, sem þrengja
að fótum, jafnvel þótt heyrnin sé
svo léleg, að það kosti þá stöð-
uga fyrirhöfn að heyra rétt. Öll
hljótum við að gera okkur í raun
og veru grein fyrir slíkum göllum
og aðstæðum, og heimsókn til lækn-
isins getur veitt okkur fullvissu í
því efni.
Þegar um skort á einbeitingar-
hæfni er að ræða, er langoftast að
leita orsakanna utan heilans eða
taugakerfisins. En hvað mikinn
minnihluta manna snertir, er þó
um að ræða dýpri og alvarlegri or-
sakir.
Margt aldrað fólk kvartar yfir
því, að minnkandi einbeitingar-
hæfni og aukið minnisleysi ásæki
það í nokkurs konar köstum. Oft
er ekki ástæða til kvíða í því sam-