Úrval - 01.10.1970, Page 10

8
næstu tvo mánuðina“.
Þeir, sem hafa bezta
og hagnýtasta þekk-
ingu á mannssálinni,
hafa fundið upp sjálfs-
tamningaraðferðir til
þess að hafa varasjóði
orkunnar alltaf tiltæka.
Pueckler-Muskau prins
skrifaði konu sinni frá
Englandi, að hann hefði
fundið upp „nokkurs
konar tilbúinn ásetning
viðvíkjandi því, sem
erfitt er að framkvæma.
Aðferð mín er sú,“
heldur hann áfram, „að
ég gef sjálfum mér
mjög hátíðlegt dreng-
skaparloforð um að
gera hitt og þetta eða
láta það ógert. Auðvit-
að er ég sérstaklega
varkár í notkun þessar-
ar aðferðar, en þegar
ég hef gefið slíkt dreng-
skaparloforð, þá skoða
ég það algerlega óaftur-
kallanlegt. Mér finnst
eitthvað mjög fullnægj-
andi við þá hugsun, að
maður hafi styrk til
þess að smíða sér slík
hjálpartæki og vopn úr
litlum efniviði, jafnvel
úr engum, eingöngu
með viljaþrekinu einu“.
Venjulegri orku-
eyðslu okkar er líkt
háttað og venjulegu
næringarmagni okkar.
Líffræðingar segja, að
maðurinn sé í „nær-
ingarjafnvægi“, þegar
hann fitnar hvorki né
léttist langtímum sam-
an. Á svipaðan hátt get-
ur maðurinn verið í
þess háttar jafnvægi,
sem ég leyfi mér að
kalla „afkastajafnvægi",
þótt um furðulegan af-
kastamismun sé að
ræða, hvernig svo sem
afköstin eru mæld. Það
getur verið um að ræða
líkamlega vinnu eða
andlega, álag á siðferð-
isþrek eða sálrænt starf.
Auðvitað hefur þetta
sín takmörk. Tré vaxa
ekki allt upp til skýja.
En það er samt stað-
reynd, að þegar menn
neyta sinnar ýtrustu
orku, geta þeir í lang-
samlega flestum tilfell-
um haldið slíku áfram
dag eftir dag án þess að
finna til nokkurra
slæmra eftirkasta, á
meðan viss hollustuskil-
yrði eru fyrir hendi.
Þessi örari orkueyðsla
mannsins eyðileggur
hann ekki, því að lík-
aminn lagar sig að
henni. Um leið og úr-
gangsstarfsemi líkam-
ans eykst mun hraði
endurnýj unarstarf s
hans einnig aukast.
ÍÉg segi hraði endur-
nýjunarstarfsins, en
ekki tímalengd. Önnum
kafinn maður þarf ekki
fleiri hvíldartíma en
slæpinginn. Fyrir
nokkrum árum hélt Ge-
orge Patrick, prófessor
við ríkisháskólann í
Iowa, þrem ungum
mönnum vakandi í 4
sólarhringa. Þegar hann
hafði lokið athugun
sinni á þeim, fengu þeir
að sofa nægju sína. All-
ir vöknuðu þeir full-
komlega endurnærðir
af þessum svefni, en sá,
sem var lengstan tíma
að jafna sig eftir vök-
una, svaf aðeins þriðj-
ungi lengri tíma en
venja hans var.
Það er nauðsynlegt,
að líkami okkar býr yf-
ir duldum varaforða
orku og þreks, sem er
venjulega ekki notaður,
og sé sá forði notaður,
er um að ræða enn
duldari varaforða orku,
sem er tilbúin til notk-
unar fyrir hvern þann,
sem leitar hennar nógu
vel. Maður notar venju-
lega aðeins lítinn hluta
lífsorku sinnar. Segja
mætti, að maður, sem
eyðir aðeins orku, sem
er fyrir neðan hans
eðlilega hámark, sé í
svipuðum mæli að láta
það undir höfuð leggj-
ast, að færa sér í nyt
möguleika þá, sem í
honum búa til afreka í
lífi þessu.