Úrval - 01.10.1970, Blaðsíða 19

MARGARÉT MEAD — ...
17
konar alheimsspákona um flest það,
er snertir lífskjör manna og mann-
legt líf í heild, allt frá listum frum-
stæðra manna og baráttunni við of-
fjölgun mannkyns til róttækrar
réttindabaráttu bandarísku negr-
anna, borgarskipulagsmála og
þroska og uppeldis barna. „Maður
veltir því fyrir sér, út í hvað hún
muni steypa sér næst,“ segir pró-
fessor einn, sem hefur fylgzt vand-
lega með starfsferli hennar, sem
nær nú yfir 45 ára tímabil, 12 rann-
sóknarferðir, um tvo tugi bóka og
á annað þúsund greina og fyrir-
lestra.
Á 12 mánaða tímabili frá því í
júní 1968 til maíloka 1969 hélt hún
samtals 43 vísindalega fyrirlestra
og 36 fyrirlestra fyrir almenning
víðs vegar um veröldina, t. d. í
Lundúnum, Seoul í Kóreu og New
Orleans. Þar að auki hafði hún 31
sjónvarps- og útvarpsþátt, sem
fluttir voru um gervöll Bandaríkin
og endurvarpað var til útlanda. Hún
heldur næstum aldrei sama fyrir-
lesturinn tvisvar sinnum, að undan-
teknum námskeiðum, sem hún held-
ur fyrir stúdenta við Fordham- og
Columbiaháskólana og alltaf eru
full. Sagt er, að hún hafi eitt sinn
gleymt, hverja hún var að ávarpa
í fyrirlestri sínum, og að hún hafi
þannig talað um afbrigðilegt kyn-
líf meðal Tchambulimanna fyrir
hóp guðfræðinga. Fyrirlestri henn-
ar var mjög vel tekið af guðfræð-
ingunum, sem er kannske ekki neitt
einkennilegt, þegar sú staðreynd er
höfð í huga, að í 42 ár samfleytt,
eða síðan hún lýsti ástalífi ungs,
frumstæðs fólks í „Uppvaxtarár á
Samoa“, hefur hún Margaret Mead
verið nátengt öllu, er kynlíf snert-
ir. (Af þessari fyrstu bók hennar
seljast enn 100.000 eintök á ári).
Það mætti helzt líkja heila Mar-
garet Mead við spjaldskrárskáp.
Þar er hver hlutur á sínum stað,
enda hefur hún oftast nægar stað-
reyndir á takteinum, þegar með
þarf. Og hún býr yfir þeim hæfi-
leika að geta klætt hátíðlegar og
alvarlegar kenningar og hugtök í
búning hins daglega máls, svo að
allir skilji. En stundum tekur hún
þá helzt til mikið upp í sig. Hún
bar vitni á fundi í Öldungadeild-
inni til stuðnings því, að notkun
marijuana verði gerð lögleg. Þá
helltist yfir hana slíkur fjöldi vand-
lætingabréfa, að hún neyddist til
þess að gefa frekari skýringu: Hún
sagði, að það ætti ekki að skilja
það svo, að menn hefðu gott af að
nota marijuana, heldur að það væri
slæmt, að notkun þess skyldi vera
ólögleg.
Þessi skilyrðislausa hreinskilni
hennar án tillits til hugsanlegra
erfiðleika, sem slíkt kynni að skapa
henni, hafa gert hana að ögrandi
og umdeildri persónu. Og þegar
fólk kemur á fyrirlestra hennar.
kemur það raunverulega til þess að
hlusta. Hún átti eitt sinn að halda
fyrirlestur fyrir meðlimi Ameríska
vísindaframfarafélagsins í Cam-
bridge í Massachusettsfylki, og áttu
meðlimir þess einir að fá að sækja
fyrirlesturinn. Þá réðust hundruð
öfundsjúkra eiginkvenna meðlim-
anna að fyrirlestrasalnum og kröfð-
ust þess, að þeim yrði einnig hleypt
inn. Þegar hún hélt námskeið sem