Úrval - 01.10.1970, Síða 21

MARGARET MEAD —...
19
ráðstefnu, sem fjallaði um „Fram-
tíð borga“, útskýrði hún flóttann úr
sveitunum með þessari athugasemd:
„Að minnsta kosti 50% mannkyns-
ins vill ekki, að tengdamamma búi
svo nálægt, að hægt sé að labba á
milli.“ Hún bætti því við, að sveita-
búinn, sem flytur til borgarinnar,
„hafi þannig tækifæri til þess að
komast burt frá ættingjunum.“
SEX FRUMSTÆÐ
MENNIN G ARS AMFÉLÖG
Margaret Mead er geysisterkur
persónuleiki og stórveldi á sínu
sérstaka sviði. Jafnvel þeir, sem
eru ekki samþykkir sumum af
ályktunum hennar og skoðunum,
virða þó hin stórkostlegu skrif
hennar. „Enginn getur kynnt sér
lífshætti fólks á Suður-Kyrrahafs-
eyjum, svo að vit sé í, án þess að
kynna sér jafnframt vel verk henn-
ar,“ segir Morton Klass prófessor
við Barnardháskólann.
Sem vísindamaður, sem lætur sér
ekki nægja að rannsaka viðfangs-
efni sín úr fjarlægð heldur á staðn-
um, hefur Margaret Mead alltaf
haft áhuga á að kynna sér, hvernig
börn eru alin upp í mismunandi
þjóðfélögum, en starfsbræður henn-
ar lögðu litla áherzlu á að kynna
sér slíkt, áður en hún kom fram á
sjónarsviðið. Þegar hún fór til Sa-
moa árið 1925, þrem árum eftir að
hún útskrifaðist frá Barnardhá-
skóla, hafði hún aldrei komið vest-
ur fyrir háskólabæinn Madison í
Wisconsinfylki. Hún var þá 23 ára
að aldri, ekki miklu eldri en hinar
frumstæðu stúlkur eyjanna, sem
hún ætlaði sér að athuga og rann-
saka. Hún sá fljótt, að samskipti
hins unga fólks á eyjunum voru
ósköp óformföst í eðli sínu. Það
lét hverjum degi nægja sína þján-
ingu í því efni og hafði mök sam-
an á frjálslegan hátt án þess að
vera með nokkrar vangaveltur um
slíkt. Þar var lítið um árekstra og
geðflækjur þær að ræða, sem mik-
ið er um okkar á meðal, enda var
þar mjög fátt af taugaveikluðu
fólki. Þar ríkti frelsi til þess að tjá
sig kynferðislega, án þess að því
fylgdi óskapleg sektarkennd, „sem
veldur svo oft alls konar vanlíðan
og brenglan okkar á meðal,“ svo að
orð hennar séu viðhöfð.
Margaret Mead hefur rannsakað
samtals sex mismunandi samfélög
frumstæðra manna, þ. e. hjá Sa-
moa-, Manus-, Arapesh-, Mundugu-
mor-, Tchambuli- og Iatmulþjóð-
flokkunum, og þar að auki samfé-
lag íbúa hinnar töfrandi Balieyjar.
Niðurstöður rannsókna hennar á
samfélögum þessum hafa birzt í
mörgum bókum. Þótt bækur hennar
virðist oft fremur ritaðar af rithöf-
undi en mannfræðingi, eru þær þó
grundvallaðar á ýtarlegum athug-
unum, sem styðjast við nákvæmlega
skráðar upplýsingar.
Hún kemur sér vel fyrir hjá ætt-
flokknum og varpar fyrir borð öll-
um þeim skoðunum og því mati,
sem hún kann að hafa haft sem
Vesturlandabúi, hvað lífshætti
hinna innfæddu snertir. Hún neytir
sömu fæðu og þeir (aðallega villtra
dúfna og þurrkaðs fisks), aðstoðar
við hjúkrun veikra ungbarna og
aflar sér trausts hinna fullorðnu.
Jafnframt fyllir hún hverja minnis-