Úrval - 01.10.1970, Blaðsíða 23

MARGARET MEAD
21
mennina nær hver öðrum og draga
úr sérkennum þeirra og minnka
heiminn, „allt þetta hefur valdið
geysilegu og óafturkallanlegu bili
milli kynslóðanna," segir hún.
Áhrif þeirra, sem með valdið fara
á öllum sviðum, hafa minnkað, þar
eð hinir eldri og reyndari eru ekki
lengur færir um að veita svörin við
spurningunum, sem bornar eru
fram, og ákvarða þann hugsana-
gang og það hegðunarform, sem
gilda skal. Hún skoðar þessi skörpu
kynslóðaskipti síður sem uppreisn
barns gegn foreldrum heldur en
átök milli fyrirstríðs- og eftirstríðs-
menningarinnar, þ. e. menningar-
innar fyrir og eftir síðari heims-
styrjöldina. „Við erum að ganga
inn í nýtt land,“ segir hún, „land,
þar sem allir eru innflytjendur,
jafnt gamlir sem ungir.“
í fyrsta skipti í sögunni neyðist
eldri kynslóðin, þ. e. þeir sem fædd-
ir eru fyrir síðari heimsstyrjöldina,
að læra af þeim yngri, sem þarf
ekki að burðast með úreltar stað-
reyndir og boðorð. Að minnsta kosti
verða báðar kynslóðirnar að læra
við sama Mímisbrunninn. „Ungt
fólk um allan heim deilir vissri
reynslu, sem enginn hinna eldri
hefur nokkru sinni öðlazt eða mun
nokkru sinni öðlast. Aftur á móti
mun eldri kynslóðin aldrei upplifa
það, að ungt fólk verði fyrir þeirri
sömu algerlega sérstæðu reynslu og
það sjálft varð fyrir, hvað snertir
stöðugar breytingar stig af stigi.
Þetta djúp milli kynslóðanna er al-
gerlega nýtt af nálinni. Það nær til
allrar veraldarinnar . . . það er
sameiginlegt öllum íbúum hennar.“
En skoðanir Margaret Meads ein-
kennast fremur af bjartsýni en mik-
illi bölsýni. Ein aðalástæðan fyrir
þessari bjartsýni hennar er einmitt
sú staðreynd, að viðhorf nútíma-
æskunnar einkennist svo mjög af
því, að hún vill láta sig hlutina ein-
hverju máli skipta. Margaret Mead
hefur fengið áhuga á „framtíðar-
fræði“ (framvindufræði), sem
byggist á viljanum til þess að taka
á sig ábyrgð á samfélögum manna,
sem eru enn ómynduð, þ. e. fram-
tíðarsamfélögum. Slíkur áhugi er
rökrétt framhald þeirrar trúar
hennar, að í manninum sjálfum búi
hæfileiki til meiri þroska en hann
hefur nokkru sinni náð
Mannfræðingur einn, sem hefur
gaman af að „rissa“ og „pára“,
ræddi við mig um þennan þátt
starfs hennar, og jafnframt því
„rissaði11 hann mynd af konu, sem
er búin að hefja sig til flues upp
frá safni einu og stefnir upp í him-
inblámann. Háskólaskikkjan henn-
ar flaksast til, og hún hefur rétt
fram skrýtna stafinn sinn, eins og
væri það veldissproti. „Ekkert okk-
ar veit, hvað bíður okkar í fram-
tíðinni," sagði hann hugsandi, „jafn-
vel ekki Margaret Mead. En ég
fullvissa yður um, að sé um að ræða
einhveria framkvæmdanefnd hins
óorðna, þá mun hún verða í henni,“