Torfhildur - 01.04.2007, Qupperneq 89

Torfhildur - 01.04.2007, Qupperneq 89
Um tvíhljóðun é >je ííslensku Af þessu má sjá að misritun g og j er ekki heimild um neina breytingu á j og hvarf stuðlunar / við sérhljóð stafar af endur- skilgreiningu á stöðu j í hfjóðkerfinu frekar en eiginlegri breytingu á hljóðgildi j. Samfall Q], allófóns g, við j hófst á 13. öld og náði íyrst til gj á eftir löngu sérhljóði en var ekki að fullu gengin yíir í g á eftir sérhljóði og undan i fyrr en á 15. öld. j er vissulega stuðlað við sérhljóð fram um 1600 (og eftir það í einstaka tilvikum) en íhalds- semi skálda gagnvart áhrifum hljóðbreytinga er aftur á móti vel þekkt. Eysteinn Sigurðsson hefur sýnt að þeir Bólu-Hjálmar og Jónas Hall- grímsson, báðir með ku-framburð og frá Norðurlandi, þar sem þessi framburður gæti hafa verið um aldargamall þegar þeir voru uppi, stuðluðu alla jafna sem hefðu þeir /iu-framburð.31 í ljósi þess sem hér hefur verið sagt er vert að athuga aftur bréf Brynjólfs biskups. í fyrsta lagi virðist útilokað að hann geti hafa átt við mismunandi framburð á j því ekkert bendir til þess að það hafi breyst síðan í fornmáli. Enn fremur er ljóst að stuðlun j við sérhljóð var nánast horfin úr skáldskap þegar Bryrrjólfur skrifaði bréfið 1651. Björn Karel segir hana orðna sjaldgæfa á 17. öld32 Því hefur hljóð- kerfislega breytingin áj fyrir löngu verið búin að hafá sín áhrif þegar biskupinn skrifaði bréfið og jafnframt er ólíklegt að hann hefði tekið nokkuð eftir henni í daglegu máli manna. Ályktun Björns M. og Jóhannesar um að bréfið vitni um breytinguna ie> jeá miðri 17. öld hlýtur því að vera röng. Hér verður ekki skorið úr því við hvað Brynjólfur Sveinsson biskup átti í bréfi sínu til Ole Worms. En af þvi sem hér hefur verið sagt er ljóst að ólíklegt er að það gefi nokkrar vísbendingar um mál- lýskumun á 17. öld. Líklegust finnst mér sú skýring, sem Guðvarður Már Gunnlaugsson benti mér á í samtali, að orð biskups megi sem best skýra þannig að hann tali út frá kunnáttu á fornritunum. Biskup- inn rökstyður einmitt mál sitt með vísun í forn handrit: „Omnes antiqua membranæ constanter absque spurio hoc i Boreali tales voces omnes scriptas referunt“. (Sjá þýðingu hér að ofan). 31 Eysteinn Sigurðsson, „Atihugasemdir urn h- og hv- stuðlun". íslenskt mál 8.1986. Bls. 7-29. Um ábrifnljóðkerfis ábragfræði, sjá einnig Hðskuld Þráínsson, „Stuðiar, höfuðstafir, liljóðkerfi", Afniæliskveðjci tilHalldórs Halldórssoncir 13JÚ1IÍig8i. Bls. 110-123. 32 Björn K. Þórólfsson, 1925: XXVI. I
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174

x

Torfhildur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Torfhildur
https://timarit.is/publication/1919

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.