Mímir - 01.05.1980, Blaðsíða 13

líkt og skákborði
þar sem tveir menn sitja að tafli
(bls. 66)
Og þessum taflmönnum er á öðrum stað
líkt við bjargfuglinn sem verpir brothættum
eggjum sínum yst á bjargbrúnina (Líf með-
færilegt eins og vindlakveikjarar). Nema
hvað hreiður mannanna eru full af voveifleg-
um stáleggjum, fleirum en svo að nægi til að
eyða mannkyninu oftar en einu sinni. Spurn-
ingin er aðeins hvenær eggjunum verði klak-
ið út — hvenær framtíð mannkynsins verði
ráðin.
I ljóðinu Fæðingarhátíð nazismans minnist
Hannes uppgangs nasismans og lýsir þeim
skelfingum sem heimsstyrjöldin hafði í för
með sér og ber þetta saman við fjörbrot
gamallar valdastéttar á skinhelgum jólum.
Saklaus einkasæla hinna útvöldu er enn einu
sinni í hættu og knýr þá til að grípa til sömu
aðgerða og leitt hafði til heimsstyrjaldar að-
eins örfáum árum áður — framleiðslu vígvéla.
Kynslóðaskipti hafa átt sér stað og í hinni
feigu valdastétt endurfæðist frelsari hins
kristilega heims, sá sami og hafði verið kross-
festur örfáum árum áður þegar fallbyssufóð-
ur hans var uppurið, þ. e. stríðsmaðurinn.
Nú er ný æska reiðubúin að láta leiða sig til
slátrunar. Og farsótt vígbúnaðar slær allar
borgir hins kristna heims á einni nóttu.
Þannig virðist Hannesi líf manna vera
. . . eins og lokaður hringur
frá lygi að blóðugum sannleik til lygi
(bls. 62)
Hin feiga valdastétt notar forn og ,,heilög“
gildi almennings (kristindóminn) til að koma
eigin áformum á framfæri — efla auð sinn
og völd. Því þó að menn skynji hættuna sem
vígvélaframleiðslan býður heim verður krist-
indómurinn það ópíum sem heldur aftur af
þeim. Og hinn blóðugi jsannleikur nýrra
hörmunga virðist vera að koma fram í dags-
Ijósið.
(Ó glitofnu færibönd sem flytja nýja æsku
inn í fægðar vélar hinna stríðsóðu
framleiðenda stríðs og mannlegra örkumla
— ó nývígðu samstæður véla er stýfa menn
og steikja lifandi! ó nýliðna martröð
og morð
milljóna í gasofnum!) (bls. 62)
En Hannes er sannfærður um að hin sjúka
valdastétt eigi ekki langt líf fyrir höndum.
Dauðinn hefur tekið völdin og hann mun
væntanlega ekki hlífa hinum stríðsóðu.
Það er dauðinn sjálfur sem ríkir:
hann reiknar og selur
nokkrar rauðar mínútur og krónur á
fallanda gengi
feigri stétt og voldugum ábúendum manna
— fyrir veðsett líf annarra (bls. 63)
I Ijóðinu Mr. Dulles á sjúkrabeði sér
Hannes þennan Mr. John Forster Dulles
fyrrum utanríkisráðherra Bandaríkjanna sem
ímynd helsprengjustefnu feigrar valdastéttar,
„deyjandi hönd hans kreppist hægt um líf
okkar allra“. Hannes líkir honum við köng-
urló spinnandi vef til að veiða mannkynið —
flugurnar. Og skáldið spyr:
Hve lengi eigum við að bíða úrslitanna
þegar dauðinn læsir hendi hans um líf
okkar allra
eða leysir hann hnútinn mildilega
svo að allt raknar . . .? (bls. 58)
Og svo virðist sem Hannes sé fullkomlega
sannfærður um að hnúturinn verði leystur
og mannkynið eigi einhverja framtíð í vænd-
um — um það vitnar síðasta ljóð Viðtala og
eintala: Vaknandi birtan. Það ljóð er eins og
fyrr segir í fullkominni andstöðu við von-
leysið og dauðaóttann sem annars einkennir
ljóðabálkinn svo mjög.
I Ættjarðarkvæði fyrst í bókinni hafði
sigur vorsins yfir vetrinum aðeins verið
möguleiki. Skáldið hafði þá einungis leyft
11