Mímir - 01.05.1980, Blaðsíða 20

Torfrista engin, en stúnga bæði slæm og
lítil og eyðist mjög.
Lýngrif er af skamti, örðugt til að sækja,
sem þó brúkast til eldíngar með fiska-
beinum.
Vatnsból er í fjöru við sjó örðugt til að
sækja mjög so, og er oft bannað af stór-
flæðum og sjóargángi, er og ekki mann-
hættulaust fyrir skriðu og svellalögum
nema með mestu gætni.
Eggver er lítið og örðugt að sækja í
Lónbjarg, og so fuglveiði, eins mikil.
Berjalestur er af nægð.
Rekavon nokkur er við sjó heima fyrir
jörðinni.
Sölvafjara og fjörugrös nokkur.
Engjar eru öngvar.
Völlinn fordjarfar skriða og jarðbrot af
uppblæstri, að framanverðu.
Heimræði er hjer ár um kríng en lend-
íng bæði fyrir skerjum og brimi í landtöku
hættuleg, þar með undansátur örðugasta,
og fjöruburður hinn versti, so hvörki má
fyrir skip nje menn óhætt kalla. Gánga hjer
skip þeirra einnra, sem búa á heimajörð-
unni, að tölu 6 um vertíð en 4 utan ver-
tíðar oftast.8
Má af þessu ráða að harðbýl hefur jörðin
verið þó ekki kvarti Kolbeinn svo mjög yfir
daglegu amstri og búskaparbasli í kvæðum
sínum. Ekkert verður þó um búskap Kol-
beins vitað fremur en annað um hann. I
þætti sínum segir Gísli Konráðsson að Kol-
beinn ,,réri hvert sjóveður“. Það kemur þó
sögunni ekki við að öðru leyti en því að Kol-
beinn er ný róinn á sjó er hann sér sending-
ar Galdra-Brands flykkjast að. Lfpphaf sög-
unnar um samninga Kolbeins og kölska
stangast þó á við þetta:
Sú er ein sogn frá Kolbeini skáldi, er
hann bjó á Fróðá; at fyrir því hann væri
búhöldr lítill ok nennti lítt at starfa at
búnaði, þá tók hann þat ráð, at hann samdi
(við) Kölska um þat hann vinni fyrir sik
um iij eða iiij ár, allt sem at starfa mest
væri fyrir búi hans, . . . Nú kom húskarl
þessi til Kolbeins, ok tók at vinna baki
brotnu, svo aldrej þurfti Kolbeinn at talca
hendi sinni í kalt vatn . . ,9
Þessi sögn gæti geymt afstöðu manna til
Kolbeins; að hann hafi ekki þótt vinnuharð-
ur við sjálfan sig en komist þó sæmilega af.
Munnmæli þau sem Gísli tilfærir eru Kol-
beini vinsamleg. Hann er ekki galdramaður
í venjulegum skilningi en miklu fremur
kraftaskáld. Kolbeinn vekur ekki upp drauga
né notar kunnáttu sína öðrum til ills, nema
einu sinni, er hann fyrirkemur dönskum kaup-
manni með kveðskap.10 Hann kveður niður
drauga sem honum og öðrum eru sendir og
eitt sinn særir hann frá sér tröllkonu. Hann
er ,,meir lagður til að koma af afturgöngum
og reimleikum en aðrir menn“, líkt og Grett-
ir! Sú sögn af Kolbeini, sem þekktust er,
þegar hann kvað kölska í kútinn á Þúfubjargi
sýnir best hvers álits hann hefur notið.
Aldrei minnist hann á galdra í kvæðum sín-
um og ekkert verður með vissu af þeim ráð-
ið um „fjölkynngimeðferð“ hans. Samt tek-
ur hann sér fyrir hendur að særa frá sér
djöfulinn með Skilnaðarskrá. Sennilegt er þó
að galdraorðið hafi fest við hann þegar með-
an hann lifði svo oft sem hann kvartar und-
an brigslum og illmælgi sem illt sé undir að
búa.
2. „. . . KVAÐST Á VIÐ HANN ÚR
NEÐRA.“
I þjóðsögunum er Kolbeinn galdramaður,
kraftaskáld, sem kemst svo langt að kveða
sjálfan kölska í kútinn. I kvæðum sínum
nefnir hann aldrei galdur. Þó má finna í
þeim einstaka staði sem, með góðum vilja,
verða túlkaðir svo að skáldið játi á sig mök
við satan eða hafi nærri lent í klóm hans.
Eins er samt hægt að skilja þetta svo að
18