Mímir - 01.06.2007, Blaðsíða 110

Þarna er skopast með hljómsveitarnöfnin Skíta-
mórall, Sóldögg, Síðan skein sól og A móti sól,
lagið Mér finnst rigningin góð með einni þeirra
og nafn Hreims Heimissonar, söngvara hljóm-
sveitarinnar Lands og sona, sem skipti úr því
að syngja á íslensku yfir í ensku.
Textar eins og þetta dæmi sýnir eru bundn-
ir við ákveðinn stað og tíma og það er einmitt
ákveðið einkenni á rappi; oftast er eitthvað í
textunum sem gefur til dæmis til kynna hver
rapparinn er, hvaðan hann kemur, hvað hon-
um líkar og hvað eða jafnvel hver honum líkar
ekki. Þetta setur rappinu vissar skorður og gerir
hvert lag skammlíft, að minnsta kosti miðað við
aðra tónlist nútímans, en á móti kemur að í því
er hægt að setja fram gagnrýni á samtímann
hverju sinni.
5. Mismunandi menningarheimar og
aðlögun hipphoppsins
Eitt einkenni rappsins er að þegar það flyst
milli menningarheima breytast áherslurnar og
umþöllunarefnin. Hipphopp er menning minni-
hlutahópa og það fer eftir hópunum á hverjum
stað hver yrkisefnin verða. I Japan nota ungling-
ar hipphoppið sem leið til að ögra ströngum
hefðum og gildum þjóðfélagsins og til að skera
sig úr fjöldanum. I Evrópu er það mikið notað
til að mótmæla stjórnvöldum og félagslegum
vandamálum þjóðanna, s.s. atvinnuleysi, fátækt
eða fordómum, og þá sérstaklega kynþáttafor-
dómum (Bennet 2000:137). I flestum löndum
Evrópu verður hipphoppið menning þjóðar-
brota, til dæmis í Frakklandi þar sem í 92 pró-
sentum rappsveita eru einn eða fleiri meðlimir
af erlendu bergi brotnir (Androutsopoulos og
Scholz 2003:4). Af þessu leiðir vitaskuld að
umræða um kynþætti og kynþáttafordóma er
mikil í frönsku rappi og er hún raunar mjög
áberandi í evrópsku rappi.
Á Islandi er þessu öðruvísi farið, hér eru fáir
ef einhverjir rapparar af erlendum uppruna og
því er ekki mikið fjallað um þetta efni hér. En
líta má á rapp sem leið til að vinna sig út úr
vandamálunum og þjóðfélagsleg vandamál á Is-
landi eru röppurum hugleikin og endurspegl-
ast það í mikilli samfélagsgagnrýni í textum
þeirra. Þeir rappa um fíkniefnavandann, hátt
verðlag og peningahyggju og vandkvæði sem
fylgja því að vera rappari á Islandi. Þó má færa
rök fyrir því að hér séu vandamálin ekki jafn-
alvarleg og víðs vegar annars staðar í heiminum
og því hafa sumir látið í veðri vaka að íslenskt
rapp sé heldur léttvægt í samanburði við það
bandaríska. Það er eins og rappinu fylgi skilyrði
um að flytjendur hafi gengið í gegnum erfið-
leika, annars eigi þeir ekki rétt á að nýta sér
þetta form. Þetta reynist íslenskum krökkum
sem hafa flestir lifað í velmegun alla sína ævi
oft erfitt og því hafa rapparar hér á landi al-
mennt hafnað þessari kröfu. Menning er jú að-
eins það sem fólkið ákveður og þetta er því hluti
af aðlögun hefðarinnar hér á landi.
6. Hver er þróunin?
Ef til vill hljómar undarlega og jafnvel svolítið
spaugilega að tala um sögu hipphopps á Islandi
þar sem hún er ekki mikið lengri en áratugar-
gömul, en það er ótrúlegt hve mikið hefur gerst
á þeim tíma. En hvað kemur næst? Þegar hipp-
hopptónlist skaut skyndilega upp á yfirborðið
árið 2000 var það hljómsveitin XXX Rott-
weiler hundar sem var langmest áberandi og
textar hennar fjölluðu um íslensk málefni, sér-
staklega íslenska glæpamenn (t.d. lagið Sönn
íslensk sakamál (2001)) og menningu hipp-
hoppara á Islandi. Mikið var um íslensk
„sömpl“ á plötunni og ef til vill var hún vísvit-
andi höfð mjög „íslensk" til að vekja fólk til
umhugsunar um að íslenskt rapp sé mögulegt,
ekki í framtíðinni heldur nú þegar. Margar
fleiri rappsveitir og einstaldr rapparar hafa einnig
nýtt sér íslenska tónlistarhefð og allir fjalla rapp-
ararnir í lögum sínum um umhverfi sitt og
108